Tác nhân nào gây bệnh lây truyền qua đường tình dục?

Câu hỏi yêu cầu xác định đặc điểm mà bệnh lây truyền qua đường tình dục (BLTĐTD) *không* có. Chúng ta sẽ phân tích từng phương án:

* Phương án 1: Có thể lây truyền khi quan hệ tình dục theo hình thức dương vật – âm đạo. Đây là một trong những con đường lây truyền phổ biến nhất của BLTĐTD. Hầu hết các BLTĐTD như HIV, giang mai, lậu, chlamydia, herpes, HPV đều có thể lây qua hình thức quan hệ này. Do đó, đây là một đặc điểm *có* của BLTĐTD.

* Phương án 2: Có thể lây truyền theo khi quan hệ tình dục hình thức dương vật - hậu môn, miệng. Ngoài quan hệ dương vật – âm đạo, các hình thức quan hệ tình dục khác như quan hệ qua đường hậu môn hoặc miệng cũng là con đường lây truyền quan trọng của nhiều BLTĐTD. Ví dụ, HIV, lậu, giang mai, chlamydia, herpes, HPV đều có thể lây truyền qua các hình thức này. Do đó, đây cũng là một đặc điểm *có* của BLTĐTD.

* Phương án 3: Chỉ bao gồm những bệnh có biểu hiện rõ ràng. Đây là phương án KHÔNG ĐÚNG. Một đặc điểm quan trọng và nguy hiểm của nhiều BLTĐTD là chúng có thể không có triệu chứng rõ ràng hoặc triệu chứng rất mơ hồ trong giai đoạn đầu, thậm chí kéo dài. Người bệnh có thể không biết mình bị nhiễm bệnh nhưng vẫn có khả năng lây truyền cho người khác. Ví dụ, nhiễm chlamydia, lậu, HIV trong giai đoạn đầu, HPV thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng rất nhẹ. Vì vậy, việc cho rằng BLTĐTD *chỉ* bao gồm những bệnh có biểu hiện rõ ràng là sai.

* Phương án 4: Bệnh viêm nhiễm đường sinh sản bao gồm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bệnh viêm nhiễm đường sinh sản (reproductive tract infections - RTIs) là một thuật ngữ rộng bao gồm ba loại: nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI), nhiễm trùng nội sinh (do sự mất cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong cơ thể), và nhiễm trùng do can thiệp y tế (iatrogenic infections). Các BLTĐTD (hay STI) là một nhóm con quan trọng trong các bệnh viêm nhiễm đường sinh sản. Do đó, khẳng định này là đúng, tức là đây là một đặc điểm *có* của BLTĐTD.

Từ phân tích trên, phương án 3 mô tả một đặc điểm mà BLTĐTD *không* có.

Đáp án đúng là 3.

Để xác định bệnh nào không lây truyền qua đường tình dục, chúng ta cần phân tích phương thức lây truyền của từng bệnh được đề cập:

1. Bệnh lậu: Đây là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn (Neisseria gonorrhoeae) gây ra, lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn (âm đạo, hậu môn, miệng). Do đó, bệnh lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục.
2. Bệnh rận mu: Rận mu là ký sinh trùng sống ở vùng lông mu của con người. Chúng lây lan chủ yếu qua tiếp xúc da kề da gần gũi, điển hình nhất là qua quan hệ tình dục. Mặc dù đôi khi có thể lây qua đồ dùng cá nhân như khăn, quần áo, nhưng đường lây chính vẫn là tình dục. Do đó, rận mu được xếp vào nhóm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
3. Bệnh sùi mào gà: Bệnh này do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. HPV là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, lây lan qua tiếp xúc da kề da khi quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn, miệng). Virus HPV gây ra các u nhú lành tính (sùi mào gà) ở vùng sinh dục, hậu môn và họng. Do đó, sùi mào gà là một bệnh lây truyền qua đường tình dục.
4. Bệnh ung thư tinh hoàn: Đây là một loại ung thư phát triển trong tinh hoàn, một phần của hệ thống sinh sản nam giới. Ung thư là một tình trạng bệnh lý khi các tế bào phát triển bất thường và không kiểm soát. Ung thư tinh hoàn không phải là bệnh truyền nhiễm và không lây truyền qua bất kỳ hình thức tiếp xúc nào, bao gồm cả đường tình dục. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tinh hoàn ẩn, tiền sử gia đình, và một số tình trạng di truyền, chứ không phải do tác nhân lây nhiễm.

Từ phân tích trên, "Bệnh ung thư tinh hoàn" là bệnh không lây truyền qua đường tình dục.

Để xác định bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) nào do ký sinh trùng gây ra, chúng ta cần xem xét tác nhân gây bệnh của từng phương án:

1. Bệnh rận mu: Đây là bệnh do một loài ký sinh trùng nhỏ có tên khoa học là *Phthirus pubis* (còn gọi là rận cua) gây ra. Chúng sống ký sinh ở lông mu, gây ngứa ngáy dữ dội. Bệnh lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc da kề da trong quan hệ tình dục. Do đó, đây là một bệnh do ký sinh trùng.

2. Bệnh sùi mào gà: Bệnh này do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. HPV là một loại virus, không phải ký sinh trùng. Virus HPV có thể gây ra các u nhú trên da và niêm mạc sinh dục, hậu môn.

3. Bệnh Clamydia: Bệnh Chlamydia là do vi khuẩn *Chlamydia trachomatis* gây ra. Vi khuẩn là một loại vi sinh vật đơn bào, khác với ký sinh trùng (thường là các sinh vật đa bào lớn hơn hoặc đơn bào phức tạp hơn sống bám vào vật chủ).

4. Bệnh Herpes sinh dục: Bệnh này do virus Herpes Simplex (HSV) type 1 hoặc type 2 gây ra. Tương tự như sùi mào gà, Herpes sinh dục cũng là một bệnh do virus, không phải ký sinh trùng.

Kết luận: Dựa trên phân tích các tác nhân gây bệnh, bệnh rận mu là bệnh lây truyền qua đường tình dục duy nhất trong các lựa chọn được liệt kê do ký sinh trùng gây ra.

Để xác định điều gì thể hiện sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người có HIV ở nơi làm việc, chúng ta cần phân tích từng phương án:

* Phương án 1: Người nhiễm HIV được bố trí làm việc tại một phòng riêng biệt. Đây chính là một hành vi phân biệt đối xử rõ ràng. Việc cách ly người nhiễm HIV khỏi các đồng nghiệp khác, dù không phải do yêu cầu y tế hợp lý, ngụ ý rằng họ là mối đe dọa hoặc cần được che giấu. Điều này vi phạm nguyên tắc bình đẳng, tạo ra sự kỳ thị và cảm giác bị loại trừ cho người lao động nhiễm HIV, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và quyền lợi của họ.

* Phương án 2: Người nhiễm HIV và mọi nhân viên đều được cung cấp kiến thức cơ bản về HIV. Đây là một hành động tích cực, không phải là kỳ thị. Việc cung cấp kiến thức về HIV cho tất cả nhân viên giúp nâng cao nhận thức, xóa bỏ những hiểu lầm và định kiến sai lầm về căn bệnh, từ đó giảm thiểu sự kỳ thị và phân biệt đối xử. Đây là một biện pháp phòng chống HIV/AIDS hiệu quả và tạo môi trường làm việc cởi mở, thân thiện.

* Phương án 3: Lồng ghép các chính sách phòng chống HIV trong hoạt động của cơ quan. Tương tự phương án 2, đây là một hành động mang tính xây dựng. Việc lồng ghép các chính sách phòng chống HIV vào hoạt động của cơ quan thể hiện sự cam kết của tổ chức trong việc tạo ra một môi trường làm việc an toàn, bình đẳng, nơi quyền của người nhiễm HIV được tôn trọng và bảo vệ. Điều này góp phần loại bỏ sự kỳ thị, chứ không phải thể hiện nó.

* Phương án 4: Người nhiễm HIV và mọi nhân viên đều được khám sức khoẻ định kỳ 6 tháng/lần. Việc khám sức khỏe định kỳ cho tất cả nhân viên, bao gồm cả người nhiễm HIV, là một chính sách phúc lợi chung, thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đối với sức khỏe của người lao động. Điều này không hề có dấu hiệu phân biệt đối xử, mà ngược lại, nó đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe bình đẳng cho mọi người.

Kết luận: Chỉ có phương án 1 là thể hiện rõ ràng sự kỳ thị và phân biệt đối xử với người có HIV ở nơi làm việc, bởi nó tạo ra sự cách biệt và đối xử không bình đẳng dựa trên tình trạng sức khỏe.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, đặc biệt là Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi là hành vi phạm pháp và sẽ bị xử lý hình sự.

Cụ thể:
* Điều 141 (Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi): Quy định về hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Đối với người dưới 13 tuổi, hành vi này cũng bị coi là hiếp dâm người dưới 16 tuổi với khung hình phạt nghiêm khắc hơn.
* Điều 145 (Tội giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi): Quy định về hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Kể cả khi nạn nhân có vẻ đồng thuận, pháp luật vẫn không công nhận sự đồng thuận này do người dưới 16 tuổi chưa đủ khả năng nhận thức và tự quyết định đầy đủ về vấn đề tình dục.

Như vậy, độ tuổi mốc quan trọng nhất mà bất kỳ hành vi quan hệ tình dục nào cũng bị coi là phạm pháp là dưới 16 tuổi. Các hành vi với người dưới 13 tuổi còn bị xử lý nghiêm khắc hơn nữa với các khung hình phạt nặng nhất.

Phân tích các phương án:
* Dưới 14 tuổi (Phương án 1): Đúng là phạm pháp nhưng chưa bao quát hết tất cả các trường hợp theo luật định, vì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi cũng được bảo vệ bởi các điều luật trên.
* Dưới 16 tuổi (Phương án 2): Đây là độ tuổi chính được pháp luật Việt Nam quy định là mốc giới hạn, bất kỳ hành vi quan hệ tình dục nào với người ở độ tuổi này hoặc nhỏ hơn đều là phạm pháp.
* Dưới 18 tuổi (Phương án 3): Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, nếu có hành vi quan hệ tình dục mà không có yếu tố cưỡng ép, lạm dụng tín nhiệm, quyền hạn thì thường không bị coi là phạm pháp theo Điều 146 của Bộ luật Hình sự. Điều 146 chỉ áp dụng khi có các yếu tố lạm dụng cụ thể chứ không phải mặc định mọi hành vi đều phạm pháp.
* Dưới 20 tuổi (Phương án 4): Không có quy định pháp luật nào xác định đây là độ tuổi phạm pháp trong trường hợp này.

Do đó, phương án đúng và tổng quát nhất là quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi là phạm pháp.