Quyền cơ bản nào của công dân lần đầu tiên được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013?

Câu hỏi yêu cầu xác định nguyên tắc hiến định về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
- Đáp án 1: "Nguyên tắc tính hiện thực của quyền và nghĩa vụ của công dân" là một nguyên tắc quan trọng, thể hiện sự gắn kết giữa quyền và nghĩa vụ, đảm bảo quyền được thực thi trong thực tế. Tuy nhiên, đây chưa phải là nguyên tắc bao quát nhất.
- Đáp án 2: "Nguyên tắc cơ bản về đảm bảo cho quyền công dân phải được Nhà nước đảm bảo" nhấn mạnh vai trò của Nhà nước trong việc bảo vệ và thực thi quyền công dân, đây là một nguyên tắc nền tảng.
- Đáp án 3: "Nguyên tắc tôn trọng quyền con người" là một nguyên tắc cơ bản và phổ quát, được công nhận rộng rãi trong pháp luật quốc tế và các bản hiến pháp tiến bộ. Quyền và nghĩa vụ của công dân luôn gắn liền với quyền con người.
- Đáp án 4: "Các đáp án còn lại đều đúng." là đáp án bao hàm nhất. Theo học thuyết pháp lý và quy định của Hiến pháp, các nguyên tắc về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân bao gồm: tính hiện thực, Nhà nước đảm bảo quyền, và đặc biệt là nguyên tắc tôn trọng, bảo vệ quyền con người. Do đó, tất cả các đáp án trên đều là những biểu hiện của nguyên tắc hiến định về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Câu hỏi đề cập đến đoạn trích "Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng…." trong bản Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ năm 1776. Đoạn này khẳng định một nguyên tắc cơ bản về sự bình đẳng của con người ngay từ khi sinh ra, không phân biệt chủng tộc, địa vị hay nguồn gốc. Đây là sự ghi nhận trực tiếp về quyền con người – những quyền cơ bản, vốn có và không thể tách rời của mỗi cá nhân chỉ vì họ là con người. Quyền công dân thường liên quan đến tư cách pháp lý của một người trong một quốc gia cụ thể, bao gồm cả quyền và nghĩa vụ đối với nhà nước đó. Trong khi quyền con người là phổ quát, quyền công dân có thể khác nhau giữa các quốc gia và có thể được trao hoặc thu hồi. Do đó, phương án A là chính xác nhất vì nó bao hàm trực tiếp ý nghĩa của câu nói.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền bảo vệ quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013. Theo Hiến pháp 2013, Điều 102 quy định: "Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và công dân." Ngoài ra, Điều 119 quy định về Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, góp phần bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, có chức năng giám sát tối cao đối với hoạt động của các cơ quan nhà nước, bao gồm cả việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Do đó, phương án 4 là đáp án đầy đủ và chính xác nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các cơ quan được quy định trong Hiến pháp Việt Nam. Theo quy định của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hội đồng bầu cử quốc gia là một cơ quan hiến định, được thành lập để thực hiện nhiệm vụ tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội. Các phương án còn lại là các tổ chức xã hội, tổ chức nghề nghiệp hoặc cơ quan hành chính nhà nước, không phải là cơ quan hiến định.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước tại Việt Nam. Theo Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, các cơ quan hành chính nhà nước (như Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp) không trực tiếp do Nhân dân bầu ra. Thay vào đó, các cơ quan này được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc phân cấp, chịu trách nhiệm trước cơ quan nhà nước cấp trên và trước Nhân dân. Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp do Quốc hội hoặc Hội đồng nhân dân bầu ra hoặc phê chuẩn, và bản thân các cơ quan này có trách nhiệm thi hành pháp luật, quản lý nhà nước về các lĩnh vực. Do đó, phương án "Gián tiếp do Nhân dân bầu ra" là chưa hoàn toàn chính xác vì cơ quan hành chính nhà nước không trực tiếp hay gián tiếp bầu ra bởi Nhân dân theo cách hiểu thông thường của việc bầu cử đại biểu. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam, hệ thống chính trị có sự liên kết chặt chẽ. Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân là những người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của Nhân dân, và chính những cơ quan này (Quốc hội, Hội đồng nhân dân) mới là cơ quan bầu ra hoặc phê chuẩn các thành viên của cơ quan hành chính nhà nước. Như vậy, có thể hiểu là gián tiếp thông qua cơ quan đại diện của Nhân dân. Tuy nhiên, nếu xét theo cách diễn đạt phổ biến về bầu cử, thì cả ba phương án 1, 2, 3 đều không phản ánh đúng bản chất. Nhưng nếu phải chọn một đáp án gần nhất với cách tổ chức hiện tại, thì không có đáp án nào thực sự hoàn hảo. Tuy nhiên, nếu xem xét theo quy trình lập pháp và hành pháp, thì các cơ quan hành chính nhà nước thực thi quyền lực nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự giám sát của Nhân dân thông qua Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Nhưng theo quy định của pháp luật, các cơ quan hành chính nhà nước không phải là cơ quan do Nhân dân bầu ra trực tiếp hay gián tiếp. Cần hiểu rõ vai trò của từng loại cơ quan. Quốc hội, Hội đồng nhân dân là cơ quan đại biểu của Nhân dân, do Nhân dân bầu ra. Còn các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước. Do đó, các phương án đều có vấn đề. Tuy nhiên, nếu phân tích sâu hơn, các cơ quan hành chính nhà nước (ví dụ: Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các cấp) được bầu hoặc phê chuẩn bởi các cơ quan do Nhân dân bầu ra (Quốc hội, Hội đồng nhân dân). Vì vậy, có thể coi là gián tiếp thông qua cơ quan đại diện. Tuy nhiên, cách diễn đạt này vẫn chưa thật sự chuẩn xác theo ngôn ngữ pháp lý. Xét về mặt bản chất, cơ quan hành chính nhà nước là cơ quan thực thi quyền hành pháp, chịu trách nhiệm trước cơ quan quyền lực nhà nước và Nhân dân. Chúng không được bầu trực tiếp bởi Nhân dân. Việc bầu hoặc phê chuẩn các chức danh trong cơ quan hành chính do cơ quan quyền lực nhà nước (Quốc hội, Hội đồng nhân dân) thực hiện. Do đó, có thể nói là gián tiếp. Tuy nhiên, câu hỏi này có thể gây nhầm lẫn. Theo lý thuyết chung về tam quyền phân lập, cơ quan hành pháp thường không do dân bầu trực tiếp. Nếu câu hỏi muốn nói về việc các cơ quan quyền lực nhà nước do dân bầu ra thì phương án 1, 2, 3 mới đúng. Nhưng câu hỏi là "Cơ quan hành chính nhà nước". Trong hệ thống Việt Nam, các cơ quan hành chính nhà nước như Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp không trực tiếp do Nhân dân bầu ra. Họ được bầu hoặc phê chuẩn bởi các cơ quan do Nhân dân bầu ra (Quốc hội, Hội đồng nhân dân). Do đó, nếu hiểu "gián tiếp do Nhân dân bầu ra" là thông qua các đại biểu Nhân dân, thì phương án 2 có thể được chấp nhận như là đáp án gần đúng nhất trong bối cảnh câu hỏi này. Tuy nhiên, cách diễn đạt này vẫn còn tranh cãi và có thể chưa phản ánh đầy đủ tính chính xác. Nhưng giữa các lựa chọn, phương án 2 là hợp lý nhất khi xem xét mối quan hệ giữa cơ quan đại diện của Nhân dân và cơ quan hành chính. Thực tế, các cơ quan hành chính nhà nước được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, hiệu quả. Thành viên của các cơ quan hành chính nhà nước như Chính phủ, bộ trưởng, chủ tịch UBND các cấp được bầu hoặc phê chuẩn bởi cơ quan quyền lực nhà nước tương ứng (Quốc hội hoặc Hội đồng nhân dân), mà các cơ quan quyền lực này lại do Nhân dân bầu ra. Vì vậy, có thể hiểu là gián tiếp do Nhân dân bầu ra thông qua cơ quan đại diện. Tuy nhiên, nếu xét một cách chặt chẽ, cơ quan hành chính nhà nước không phải là cơ quan đại diện của Nhân dân, mà là cơ quan thi hành quyền lực nhà nước. Do đó, đáp án chính xác nhất là không có đáp án nào hoàn toàn đúng theo cách diễn đạt thông thường. Tuy nhiên, trong bối cảnh câu hỏi trắc nghiệm, ta phải chọn đáp án phù hợp nhất. Xem xét phương án 2: "Gián tiếp do Nhân dân bầu ra". Điều này có thể hiểu là Nhân dân bầu ra Quốc hội và Hội đồng nhân dân, và Quốc hội/Hội đồng nhân dân lại bầu ra hoặc phê chuẩn các thành viên của cơ quan hành chính nhà nước. Như vậy, đây là hình thức bầu cử gián tiếp. Vì vậy, phương án 2 là đáp án hợp lý nhất trong các lựa chọn được đưa ra. Các phương án khác sai vì cơ quan hành chính nhà nước không trực tiếp do Nhân dân bầu ra (loại trừ phương án 1), và cũng không thể nói là cả 3 đáp án đều đúng khi 1 và 3 rõ ràng không chính xác hoàn toàn. Do đó, đáp án 2 là đáp án đúng.