Trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cơ quan nào có quyền thành lập các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các hình thức dân chủ cơ bản. Dân chủ trực tiếp là hình thức mà công dân tham gia trực tiếp vào việc ra quyết định. Dân chủ gián tiếp (hay còn gọi là dân chủ đại diện) là hình thức mà công dân bầu ra đại diện để thay mặt họ đưa ra quyết định. Do đó, cả dân chủ trực tiếp, dân chủ gián tiếp và dân chủ đại diện đều là những hình thức hoặc khía cạnh của dân chủ. Tuy nhiên, theo cách phân loại phổ biến trong lý luận chính trị, dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp là hai hình thức chính. Dân chủ đại diện là một tên gọi khác, hoặc một hình thức cụ thể hơn của dân chủ gián tiếp. Phương án 4 bao gồm cả ba yếu tố này, phản ánh đầy đủ nhất các khía cạnh của dân chủ.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, Pháp lệnh và Nghị định là các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Pháp lệnh do Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành, còn Nghị định do Chính phủ ban hành để thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Do đó, việc thực hiện pháp lệnh và nghị định của luật là thực hiện các văn bản do Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ ban hành để thi hành luật hoặc nghị quyết của Quốc hội.

Câu hỏi yêu cầu xác định hành vi nào thể hiện việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của nhân dân. Cả ba phương án A, B và C đều mô tả những khía cạnh quan trọng trong quyền và nghĩa vụ của công dân. Tuy nhiên, để trả lời chính xác, cần hiểu rõ phạm vi của từng hành vi.

Phương án 1: "Được tham gia hoạt động bầu cử, quyết định thông qua luật pháp." Đây là quyền cơ bản của công dân trong việc tham gia vào quản lý nhà nước và hoạch định chính sách, được quy định rõ trong Hiến pháp và pháp luật. Việc bầu cử là một hình thức trực tiếp thể hiện ý chí của nhân dân, và tham gia vào quá trình thông qua luật pháp (ví dụ thông qua đại biểu Quốc hội) cũng là một quyền và nghĩa vụ quan trọng.

Phương án 2: "Thực hiện giám sát của Quốc hội." Giám sát của Quốc hội là một chức năng của cơ quan quyền lực nhà nước, do các đại biểu Quốc hội thực hiện. Nhân dân thực hiện quyền giám sát thông qua việc bầu ra đại biểu, cung cấp thông tin, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo... chứ không trực tiếp thực hiện "giám sát của Quốc hội".

Phương án 3: "Thực hiện quyền giám sát của nhân dân." Đây là quyền mà nhân dân được thực hiện một cách trực tiếp hoặc gián tiếp đối với hoạt động của bộ máy nhà nước và cán bộ, công chức. Quyền này bao trùm nhiều hình thức khác nhau như kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, phản ánh ý kiến... Nó là một phần quan trọng trong việc đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

Xét về mức độ bao quát và tính trực tiếp trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của nhân dân, phương án 1 là đáp án chính xác nhất, bao hàm các hoạt động cụ thể và cốt lõi nhất mà nhân dân thực hiện để tham gia vào quản lý nhà nước và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cơ cấu tổ chức của Quốc hội Việt Nam. Theo quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội, Quốc hội có các cơ quan cấu thành là Ủy ban thường vụ Quốc hội và Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Chủ tịch nước, Chính phủ là các cơ quan nhà nước khác, không thuộc cơ cấu tổ chức của Quốc hội. Đáp án 2 là "Thường vụ Quốc hội", đây là một cơ quan cấu thành quan trọng của Quốc hội. Các phương án còn lại không phù hợp. Đáp án 3 "Quốc hội" là bản thân cơ quan lập pháp, không phải là một bộ phận cấu thành của nó.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thẩm quyền ban hành quyết định hành chính, cụ thể là việc thành lập thành phố thuộc tỉnh. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc thành lập, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, điều chỉnh địa giới hành chính của các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã đều thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ. Cụ thể, việc thành lập thành phố thuộc tỉnh là một thay đổi quan trọng về đơn vị hành chính, do đó thuộc thẩm quyền của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất hoặc cơ quan hành pháp trung ương. Trong các phương án được đưa ra:

- Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương: Đây là cơ quan hành chính cấp tỉnh, không có thẩm quyền quyết định thành lập thành phố thuộc tỉnh.
- Quốc hội: Quốc hội có thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, điều chỉnh địa giới hành chính các đơn vị hành chính mà không thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ. Tuy nhiên, việc thành lập thành phố thuộc tỉnh thường được thực hiện bởi Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ theo ủy quyền.
- Ủy ban thường vụ Quốc hội: Ủy ban thường vụ Quốc hội có thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, điều chỉnh địa giới hành chính của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; thành lập, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, điều chỉnh địa giới hành chính của đơn vị hành chính cấp tỉnh mà không thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Việc chuyển thị xã thành thành phố là một nội dung thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
- Chính phủ: Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hành chính, có thể ban hành các quyết định liên quan đến việc phân loại đô thị, quy hoạch đô thị, nhưng thẩm quyền trực tiếp quyết định thành lập thành phố thuộc tỉnh thường thuộc về Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ theo ủy quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc theo quy định của luật.

Theo Luật Tổ chức chính quyền nhân dân năm 2015 và các Nghị định liên quan, việc thành lập thành phố thuộc tỉnh được quy định là thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ Quốc hội khi xem xét và thông qua các đề án thành lập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Do đó, đáp án 3 là chính xác nhất.