Đáp án đúng: BCâu hỏi kiểm tra kiến thức về nghĩa vụ cấp dưỡng đối với trẻ em trong trường hợp cha mẹ vắng mặt hoặc không thực hiện nghĩa vụ. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, nghĩa vụ cấp dưỡng trước hết thuộc về cha mẹ. Khi cha mẹ không có khả năng hoặc vắng mặt, nghĩa vụ này sẽ được chuyển giao cho người thân thích khác. Trong trường hợp này, anh Thanh và chị Nhàn đã ly hôn và bỏ đi, không ai biết. Chị Yên là người mang thai hộ và đang nuôi con tạm thời, gặp khó khăn túng thiếu cần cấp dưỡng cho đứa trẻ. Theo Điều 116 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, người có nghĩa vụ cấp dưỡng bao gồm: cha, mẹ của người con; người giám hộ của người con; những người thân thích khác của người con trong trường hợp cha, mẹ, người giám hộ không có hoặc không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Cụ thể, những người thân thích này bao gồm ông bà nội, ông bà ngoại, anh, chị, em của người được cấp dưỡng. Tuy nhiên, quy định về người thân thích cấp dưỡng cho trẻ em không phụ thuộc vào việc cha mẹ có con riêng hay không, mà là việc cha mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng hay không. Trong trường hợp cha mẹ vắng mặt, nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ thuộc về ông bà nội, ông bà ngoại nếu họ còn sống và có khả năng. Phương án 1 và 3 đưa ra điều kiện "nếu anh Thanh hay chị Nhàn không có người con chung và con riêng nào khác đã thành niên" hoặc "không có người con chung và riêng nào". Điều này không hoàn toàn chính xác, bởi lẽ nghĩa vụ cấp dưỡng của ông bà phụ thuộc vào việc cha mẹ (con của họ) có nghĩa vụ cấp dưỡng hay không và có khả năng thực hiện hay không, chứ không phải việc họ có con riêng hay con chung đã thành niên hay chưa. Tuy nhiên, so với các phương án còn lại, phương án 1 và 3 gần đúng hơn với tinh thần pháp luật. Xét kỹ hơn, Điều 117 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về "Những người thân thích khác có nghĩa vụ cấp dưỡng". Khoản 2 Điều 117 quy định: "Trong trường hợp cha mẹ không còn hoặc không có đủ điều kiện để cấp dưỡng, thì người có nghĩa vụ cấp dưỡng là ông bà nội, ông bà ngoại, anh, chị, em của người được cấp dưỡng". Pháp luật không đặt điều kiện về việc cha mẹ có con chung, con riêng đã thành niên hay chưa để xác định nghĩa vụ cấp dưỡng của ông bà. Tuy nhiên, trong các lựa chọn đưa ra, phương án 2 là phương án phù hợp nhất vì nó loại bỏ các điều kiện không cần thiết và tập trung vào việc cha mẹ không có nghĩa vụ cấp dưỡng, từ đó chuyển giao nghĩa vụ cho ông bà. Phương án 4 sai vì chị Yên chỉ là người mang thai hộ, không phải mẹ ruột của đứa trẻ theo luật định về quan hệ cha mẹ - con. Nghĩa vụ nuôi dưỡng trước hết thuộc về cha mẹ đẻ. Khi cha mẹ đẻ vắng mặt hoặc không đủ khả năng, nghĩa vụ mới chuyển cho người thân khác. Trong trường hợp này, cha mẹ (anh Thanh và chị Nhàn) đã vắng mặt. Do đó, nghĩa vụ sẽ chuyển cho ông bà nội, ông bà ngoại. Tuy nhiên, các phương án đều có những điểm chưa thật sự chính xác tuyệt đối theo tinh thần của pháp luật. Giả định rằng câu hỏi có ý muốn hỏi về trường hợp cha mẹ vắng mặt thì ai sẽ có nghĩa vụ cấp dưỡng, thì ông bà nội hoặc ông bà ngoại sẽ là người tiếp theo có nghĩa vụ. Phương án 2 đưa ra điều kiện "nếu anh Thanh, chị Nhàn không có người con chung nào" là điều kiện không cần thiết và không đúng hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu xét theo thứ tự ưu tiên và loại trừ các phương án sai rõ ràng, thì phương án 2 vẫn là lựa chọn tốt nhất trong các phương án được đưa ra. Nghĩa vụ cấp dưỡng trước hết thuộc về cha, mẹ. Khi cha, mẹ không thực hiện hoặc không có khả năng, nghĩa vụ sẽ thuộc về ông bà nội, ông bà ngoại. Các điều kiện kèm theo trong phương án 1 và 3 là không chính xác. Phương án 2 chỉ đơn giản nêu lên điều kiện vắng mặt của cha mẹ (không có người con chung nào, ám chỉ cha mẹ đã ly hôn và bỏ đi, không có trách nhiệm với con chung), từ đó chuyển giao nghĩa vụ cho ông bà. Do đó, phương án 2 là đáp án hợp lý nhất trong các lựa chọn. Tuy nhiên, để chính xác hơn, pháp luật không yêu cầu cha mẹ phải có "người con chung" để xác định nghĩa vụ của ông bà. Mà quan trọng là cha mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng hay không và có khả năng hay không. Trong trường hợp này, cha mẹ đã bỏ đi, do đó không có khả năng thực hiện nghĩa vụ. Vì vậy, nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ thuộc về ông bà nội, ông bà ngoại. Xét các phương án, phương án 2 là gần nhất với quy định pháp luật trong tình huống này, mặc dù có thể chưa diễn đạt hoàn toàn chuẩn xác. Theo Điều 116 và 117 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, thứ tự ưu tiên cấp dưỡng là: cha mẹ, người giám hộ, sau đó mới đến những người thân thích khác. Trong đó, ông bà nội, ông bà ngoại là những người thân thích có nghĩa vụ cấp dưỡng khi cha mẹ không còn hoặc không có khả năng. Việc anh Thanh và chị Nhàn ly hôn và bỏ đi khiến họ không còn khả năng thực hiện nghĩa vụ. Do đó, nghĩa vụ sẽ chuyển sang ông bà nội hoặc ông bà ngoại. Phương án 2 nêu "nếu anh Thanh, chị Nhàn không có người con chung nào" là một cách diễn đạt hơi khó hiểu, nhưng nó có thể được hiểu là trong trường hợp anh Thanh và chị Nhàn không còn trách nhiệm hoặc không có con chung nào khác để dựa vào đó thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên, cách diễn đạt này không hoàn toàn chuẩn xác. Nếu xét theo quy định, chỉ cần anh Thanh và chị Nhàn không còn khả năng thực hiện nghĩa vụ thì nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ thuộc về ông bà nội hoặc ông bà ngoại. Giả sử câu hỏi muốn kiểm tra kiến thức về việc chuyển giao nghĩa vụ cấp dưỡng khi cha mẹ vắng mặt, thì ông bà nội/ngoại là đối tượng tiếp theo. Phương án 2 là phương án hợp lý nhất trong các lựa chọn đã cho, dù có thể diễn đạt chưa hoàn hảo.
