Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước liên quan đến lĩnh vực tư pháp, giám sát:

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về phân loại các cơ quan nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ giữa các hệ thống cơ quan. Hệ thống cơ quan hành chính nhà nước bao gồm Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan thuộc Chính phủ. Hệ thống cơ quan lập pháp là Quốc hội, có nhiệm vụ xây dựng và ban hành pháp luật. Hệ thống cơ quan tư pháp là Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, có nhiệm vụ xét xử và thực hành quyền công tố. Phương án 1 mô tả các cơ quan thuộc hệ thống hành chính nhà nước. Phương án 3 mô tả tổ chức theo nhiệm vụ của cơ quan hành chính, cũng thuộc hệ thống hành chính. Phương án 2 mô tả các cơ quan ngang Bộ được tổ chức theo nhiệm vụ của cơ quan lập pháp và lập hiến, điều này không đúng về mặt tổ chức và chức năng. Tuy nhiên, đề bài hỏi "Nhiệm vụ của các cơ quan nào dưới đây không thuộc hệ thống cơ quan hành chính nhà nước mà thuộc hệ thống cơ quan lập pháp hoặc tư pháp?". Trong các lựa chọn đưa ra, không có lựa chọn nào trực tiếp mô tả cơ quan thuộc hệ thống lập pháp hoặc tư pháp. Các lựa chọn đều xoay quanh các cơ quan hành chính. Có vẻ như câu hỏi hoặc các phương án có sự không phù hợp. Giả định rằng câu hỏi muốn hỏi về cơ quan nào KHÔNG thuộc hệ thống hành chính nhà nước. Trong trường hợp này, không có đáp án nào đúng hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu xét theo cách hiểu thông thường, các Bộ và cơ quan ngang Bộ thuộc hệ thống hành chính nhà nước. Do đó, không có phương án nào phù hợp để trả lời câu hỏi này một cách chính xác theo cấu trúc hệ thống. Để có một đáp án đúng, cần phải có các lựa chọn như "Quốc hội" (lập pháp) hoặc "Tòa án nhân dân" (tư pháp). Tuy nhiên, do yêu cầu phải chọn một đáp án, và các đáp án đều đề cập đến cơ quan hành chính, ta cần phân tích kỹ hơn. Phương án 2 có đề cập "cơ quan lập pháp và lập hiến", mặc dù cách diễn đạt "cơ quan ngang Bộ được tổ chức theo chức năng nhiệm vụ của các cơ quan lập pháp và lập hiến" là sai về cấu trúc và chức năng, nhưng nó là phương án duy nhất có chứa yếu tố "lập pháp". Do đó, có thể suy luận rằng phương án này đang cố gắng ám chỉ một sự sai lệch hoặc là đáp án được thiết kế để đánh lừa. Tuy nhiên, nếu phân tích đúng bản chất, "Các Bộ và cơ quan ngang Bộ" đều thuộc hệ thống hành chính. "Các cơ quan ngang Bộ được tổ chức theo nhiệm vụ của các cơ quan hành chính" cũng là mô tả về cơ quan hành chính. Chỉ có phương án 2 có đề cập đến "cơ quan lập pháp" dù cách diễn đạt sai. Tuy nhiên, dựa trên kiến thức về hệ thống nhà nước Việt Nam, các Bộ và cơ quan ngang Bộ là các cơ quan hành chính. Do đó, phương án 1 mô tả cơ quan thuộc hệ thống hành chính. Phương án 3 cũng mô tả cơ quan hành chính. Phương án 2 là phương án duy nhất đề cập đến "cơ quan lập pháp", nhưng lại gán cho "cơ quan ngang Bộ" chức năng tổ chức theo nhiệm vụ của cơ quan lập pháp, điều này là sai. Nếu câu hỏi muốn hỏi cơ quan nào không thuộc hành chính mà thuộc lập pháp hoặc tư pháp, thì không có đáp án nào đúng. Tuy nhiên, nếu buộc phải chọn, và xét lỗi sai trong diễn đạt, có thể hiểu phương án 2 đang cố gắng liên kết với hệ thống lập pháp. Tuy nhiên, để có một đáp án chính xác và giải thích rõ ràng, cần xem xét lại câu hỏi và các phương án. Với các phương án hiện tại, không có phương án nào mô tả đúng cơ quan thuộc hệ thống lập pháp hoặc tư pháp. Cả ba phương án đều xoay quanh cơ quan hành chính. Tuy nhiên, phương án 2 là phương án duy nhất có chứa thuật ngữ "cơ quan lập pháp" dù trong ngữ cảnh sai. Nếu ta hiểu câu hỏi là "Nhiệm vụ của các cơ quan nào dưới đây KHÔNG thuộc hệ thống cơ quan hành chính nhà nước?", và các phương án đều là cơ quan hành chính hoặc cách mô tả về cơ quan hành chính, thì sẽ không có đáp án đúng. Nhưng câu hỏi là "không thuộc hệ thống cơ quan hành chính nhà nước mà thuộc hệ thống cơ quan lập pháp hoặc tư pháp". Giữa 3 lựa chọn này, lựa chọn 1 và 3 rõ ràng thuộc hành chính. Lựa chọn 2 có sự nhầm lẫn trong diễn đạt, nhưng lại chứa từ khóa "lập pháp". Nếu câu hỏi có ý định kiểm tra sự phân biệt giữa các loại hình cơ quan, và phương án 2 là phương án "ít sai nhất" hoặc có chứa yếu tố "lập pháp" dù diễn đạt sai, thì đó có thể là đáp án được chọn. Tuy nhiên, về mặt chính xác kiến thức, không có đáp án nào là hoàn toàn đúng. Để tuân thủ yêu cầu, tôi sẽ chọn phương án 2 như là đáp án có chứa yếu tố "lập pháp" dù diễn đạt sai, và giải thích sự không chính xác của nó. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trong một bài kiểm tra thực tế, câu hỏi này có thể bị coi là lỗi do các phương án không phù hợp.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về lịch sử lập hiến của Việt Nam, cụ thể là quy định về cơ quan hành chính nhà nước cao nhất. Hiến pháp năm 1959, được ban hành vào ngày 31 tháng 12 năm 1959, đã quy định cơ quan hành chính nhà nước cao nhất là Hội đồng Chính phủ. Các Hiến pháp khác có những quy định khác về cơ cấu tổ chức và quyền hạn của các cơ quan hành chính nhà nước. Cụ thể, Hiến pháp năm 1946 quy định quyền hành pháp thuộc về Chính phủ. Hiến pháp năm 1980 quy định cơ quan hành chính nhà nước cao nhất là Hội đồng Bộ trưởng. Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi bổ sung năm 2001) quy định cơ quan hành chính nhà nước cao nhất là Chính phủ.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về chức năng và nhiệm vụ của Chính phủ trong bộ máy nhà nước. Quyền hành pháp là quyền thi hành luật pháp, do Chính phủ - cơ quan hành chính nhà nước cao nhất - thực hiện. Chính phủ chịu trách nhiệm điều hành các hoạt động chung của đất nước, bao gồm cả việc chỉ đạo các cơ quan hành chính nhà nước. Phương án 1 sai vì quyền lập pháp thuộc về cơ quan Quốc hội. Phương án 3 sai vì quyền tư pháp thuộc về Tòa án nhân dân. Phương án 4 sai vì Chính phủ không thực hiện quyền điều hành cơ quan lập pháp và tư pháp mà chỉ tập trung vào quyền hành pháp và điều hành các cơ quan hành chính.

Câu hỏi này đang tìm hiểu về một trong những quyền hạn cụ thể và quan trọng của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam. Chúng ta cần phân tích từng phương án để xác định phương án nào mô tả chính xác một quyền lực thuộc về Thủ tướng theo quy định của pháp luật Việt Nam.

* Phương án 1: Thủ tướng Chính phủ có quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ theo đề nghị của Chủ tịch nước. Theo Điều 98 của Hiến pháp 2013 và Điều 29 của Luật Tổ chức Chính phủ 2015, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền đề nghị Chủ tịch nước bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính phủ. Quyền hạn này thể hiện vai trò quan trọng của Thủ tướng trong việc xây dựng, kiện toàn và điều hành bộ máy Chính phủ. Đây là một quyền lực trực tiếp và quan trọng.

* Phương án 2: Quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ thuộc về Chính phủ, còn Thủ tướng Chính phủ có quyền ban hành các quyết định, chỉ thị để chỉ đạo điều hành công việc. Luật do Quốc hội ban hành. Phương án này phân biệt rõ vai trò ban hành văn bản quy phạm pháp luật (thuộc về Chính phủ) và thẩm quyền ban hành văn bản chỉ đạo điều hành (thuộc về Thủ tướng). Tuy nhiên, cách diễn đạt "Quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ thuộc về Chính phủ, còn Thủ tướng Chính phủ có quyền ban hành các quyết định, chỉ thị để chỉ đạo điều hành công việc" là đúng nhưng có thể không phải là quyền lực bao quát nhất được hỏi đến.

* Phương án 3: Cơ quan lập pháp (Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội) và cơ quan tư pháp (Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân) hoạt động độc lập. Thủ tướng Chính phủ không có quyền điều hành các cơ quan này, mà chỉ phối hợp hoặc trình các vấn đề liên quan đến các cơ quan này theo quy định của pháp luật. Phương án này mô tả đúng nguyên tắc tam quyền phân lập và sự độc lập tương đối của các cơ quan nhà nước. Thủ tướng Chính phủ thuộc cơ quan hành pháp, không có quyền trực tiếp điều hành cơ quan lập pháp hay tư pháp.

* Phương án 4: Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ, có nhiệm vụ và quyền hạn rất lớn trong việc chỉ đạo, điều hành hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương. Theo Điều 98 Hiến pháp 2013, Thủ tướng Chính phủ có nhiệm vụ và quyền hạn chỉ đạo hoạt động của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp. Đây là một quyền lực bao quát, thể hiện vai trò lãnh đạo, quản lý tổng thể của Chính phủ.

Phân tích và lựa chọn:

Cả phương án 1 và 4 đều mô tả đúng quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ.
* Phương án 1 tập trung vào quyền lực nhân sự, trực tiếp liên quan đến việc thành lập bộ máy Chính phủ.
* Phương án 4 tập trung vào quyền lực điều hành, quản lý hoạt động của toàn bộ hệ thống hành chính.

Tuy nhiên, trong các câu hỏi trắc nghiệm về quyền lực của các chức danh nhà nước, quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm các thành viên chủ chốt của cơ quan hành pháp (như Thủ tướng bổ nhiệm Bộ trưởng) thường được xem là một trong những biểu hiện quyền lực quan trọng và cụ thể nhất, thể hiện rõ nét vai trò lãnh đạo của người đứng đầu. Quyền điều hành là bao quát, nhưng quyền bổ nhiệm/miễn nhiệm là quyền mang tính quyết định cấu thành bộ máy. Theo nhiều tài liệu tham khảo và cách đặt câu hỏi trong các bài thi luật, quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm thành viên Chính phủ thường được nhấn mạnh như một quyền lực cốt lõi của Thủ tướng. Do đó, phương án 1 là đáp án phù hợp nhất để trả lời câu hỏi "Quyền lực của Thủ tướng Chính phủ bao gồm".

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về thẩm quyền phê chuẩn việc điều chỉnh cơ cấu tổ chức của Chính phủ theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo Hiến pháp và các văn bản pháp luật liên quan đến tổ chức và hoạt động của Chính phủ, việc điều chỉnh cơ cấu tổ chức của Chính phủ là một quyết định quan trọng thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên, quyết định này cần phải được phê chuẩn bởi một cơ quan nhà nước có thẩm quyền cao hơn để đảm bảo tính hợp hiến và hợp pháp. Trong hệ thống chính trị Việt Nam, Quốc hội là cơ quan lập pháp cao nhất, có quyền giám sát tối cao đối với hoạt động của Chính phủ. Do đó, khi Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh cơ cấu tổ chức của Chính phủ, quyết định này phải được Quốc hội phê chuẩn để có hiệu lực thi hành. Các phương án còn lại không đúng vì Chủ tịch nước có vai trò nguyên thủ quốc gia, còn Ủy ban thường vụ Quốc hội và Chính phủ là các cơ quan hành pháp và lập pháp ở cấp thấp hơn, không có thẩm quyền phê chuẩn quyết định điều chỉnh cơ cấu tổ chức của Chính phủ.