Trong bảo hiểm con người, nếu bên mua bảo hiểm không đóng hoặc đóng không đủ phí bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm:

Trong lĩnh vực bảo hiểm con người (đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ), việc đóng phí bảo hiểm được xem là một điều kiện để hợp đồng bảo hiểm duy trì hiệu lực, chứ không phải là một khoản nợ mà bên mua bảo hiểm bắt buộc phải trả cho doanh nghiệp bảo hiểm. Phân tích các phương án: * **Phương án 1: "Có quyền khởi kiện đòi bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm"** - Đây là phương án sai. Đối với bảo hiểm con người, nếu bên mua bảo hiểm không đóng hoặc đóng không đủ phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm không có quyền khởi kiện để đòi phí bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm có quyền lựa chọn không tiếp tục đóng phí, và khi đó, hợp đồng bảo hiểm sẽ bị chấm dứt hoặc các quyền lợi bảo hiểm sẽ bị giảm xuống tùy theo thỏa thuận trong hợp đồng và quy định pháp luật (ví dụ: chuyển sang bảo hiểm có giá trị hoàn lại nhỏ hơn, hoặc bảo hiểm có thời hạn). Điều này khác với bảo hiểm tài sản và bảo hiểm trách nhiệm dân sự, nơi phí bảo hiểm thường được coi là khoản nợ mà doanh nghiệp bảo hiểm có thể yêu cầu thanh toán. * **Phương án 2: "Không có quyền khởi kiện đòi bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm"** - Đây là phương án đúng. Như đã giải thích ở trên, trong bảo hiểm con người, phí bảo hiểm không phải là một khoản nợ pháp lý mà doanh nghiệp bảo hiểm có thể kiện đòi. Quyền của doanh nghiệp bảo hiểm khi bên mua không đóng phí là chấm dứt hợp đồng hoặc áp dụng các điều khoản về giảm quyền lợi theo quy định. * **Phương án 3: "Không được đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm"** - Đây là phương án sai. Theo khoản 2 Điều 42 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm nếu "Bên mua bảo hiểm không đóng phí bảo hiểm hoặc không đóng đủ phí bảo hiểm theo thời hạn thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm sau thời gian gia hạn đóng phí bảo hiểm". Như vậy, doanh nghiệp bảo hiểm CÓ quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng khi bên mua không đóng phí. * **Phương án 4: "Câu b và c đều đúng"** - Phương án này sai vì phương án 3 sai. **Kết luận:** Khi bên mua bảo hiểm không đóng hoặc đóng không đủ phí bảo hiểm trong bảo hiểm con người, doanh nghiệp bảo hiểm không có quyền khởi kiện đòi phí bảo hiểm. Thay vào đó, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ áp dụng các quy định về chấm dứt hợp đồng hoặc giảm quyền lợi theo thỏa thuận trong hợp đồng và quy định của pháp luật.