Tiền góp của chủ sở hữu vào dự án sẽ được tính vào dòng tiền theo quan điểm nào của dự án?

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về nguyên tắc hạch toán chi phí đầu tư cho dự án, đặc biệt là đối với các tài sản đã có sẵn nhưng được đưa vào sử dụng cho dự án mới. Theo nguyên tắc kế toán và quản lý dự án, chi phí cơ hội của việc sử dụng tài sản sẵn có cho dự án mới cần được ghi nhận. Điều này có nghĩa là, nếu tài sản đó có thể mang lại lợi ích kinh tế khác (ví dụ: cho thuê, sử dụng cho dự án khác) thì giá trị lợi ích bị bỏ lỡ đó phải được tính như một khoản chi phí của dự án hiện tại. Do đó, phương án 2 là đúng vì nó phản ánh nguyên tắc này: phải tính vào chi phí đầu tư của dự án. Phương án 1 chỉ đúng khi tài sản có chi phí cơ hội, nhưng phương án 2 bao quát hơn vì việc đưa tài sản vào sử dụng cho dự án mới chắc chắn phải được tính vào chi phí đầu tư, dù có chi phí cơ hội hay không (nếu không có chi phí cơ hội thì vẫn tính giá trị còn lại hoặc giá trị sử dụng). Phương án 3 sai vì chi phí chìm là những chi phí đã phát sinh và không thể thu hồi, không liên quan đến việc đánh giá tài sản sẵn có cho dự án. Phương án 4 sai vì tài sản sẵn có khi đưa vào sử dụng cho dự án mới chắc chắn phải được hạch toán chi phí, nếu không sẽ không phản ánh đúng tổng chi phí của dự án.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về dòng tiền theo quan điểm chủ sở hữu (EPV - Equity Present Value) trong phân tích tài chính dự án. Dòng tiền theo quan điểm chủ sở hữu chỉ xem xét các luồng tiền phát sinh từ vốn chủ sở hữu, không bao gồm các luồng tiền liên quan đến nợ vay. Do đó, bất kỳ sự thay đổi nào chỉ ảnh hưởng đến các khoản thanh toán cho chủ nợ (ngân hàng) sẽ không tác động trực tiếp đến dòng tiền này. Việc thay đổi vốn gốc trả cho ngân hàng là một giao dịch liên quan đến nợ vay, không phải là thu nhập hay chi phí của chủ sở hữu, do đó không ảnh hưởng đến EPV của dự án. Ngược lại, thay đổi thuế TNDN, cổ tức trả cho chủ sở hữu và giá bán sản phẩm đầu ra đều có tác động trực tiếp đến lợi nhuận và dòng tiền dành cho chủ sở hữu.

Khi dự toán dòng tiền của dự án, chúng ta cần xem xét các dòng tiền thực tế phát sinh trong quá trình hoạt động và kết thúc dự án. Chi phí chìm (sunk cost) là những chi phí đã phát sinh và không thể thu hồi lại được, do đó chúng không ảnh hưởng đến các quyết định tương lai và không được xem xét khi dự toán dòng tiền. Lãi tái đầu tư từ dòng tiền hằng năm và mức chênh lệch giá khi thanh lý tài sản là những dòng tiền thực tế có thể phát sinh và cần được tính vào dự toán. Do đó, chi phí chìm là yếu tố duy nhất trong các lựa chọn không được xem xét.

Câu hỏi kiểm tra sự hiểu biết về ảnh hưởng của chi phí khấu hao đến dòng tiền hoạt động. Chi phí khấu hao là một khoản chi phí không dùng tiền mặt, nghĩa là nó làm giảm lợi nhuận chịu thuế, từ đó làm giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp. Do đó, nó ảnh hưởng đến dòng tiền hoạt động một cách gián tiếp thông qua tác động lên thuế. Khi lập dòng tiền hoạt động theo phương pháp gián tiếp, chi phí khấu hao được cộng lại vào lợi nhuận sau thuế vì nó không làm giảm dòng tiền thực tế. Theo phương pháp trực tiếp, chi phí khấu hao không được trình bày, nhưng ảnh hưởng của nó đến dòng tiền vẫn tồn tại thông qua việc giảm nghĩa vụ thuế. Do đó, cả ba phát biểu trên đều đúng.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về cách đánh giá dự án đầu tư dựa trên chỉ số Giá trị Hiện tại Ròng (NPV). NPV là một công cụ phân tích tài chính quan trọng, giúp xác định lợi nhuận kỳ vọng của một dự án sau khi đã trừ đi chi phí đầu tư ban đầu và quy đổi về giá trị hiện tại.

Nguyên tắc chung để đánh giá dự án dựa trên NPV là:
- Nếu NPV > 0: Dự án được kỳ vọng mang lại lợi nhuận, nên chấp nhận.
- Nếu NPV = 0: Dự án hòa vốn, không mang lại lợi nhuận cũng không thua lỗ, thường được xem xét thêm các yếu tố khác hoặc có thể chấp nhận/từ chối.
- Nếu NPV < 0: Dự án được kỳ vọng sẽ thua lỗ, nên bác bỏ.

Trong trường hợp này, các phương án đều đề cập đến kịch bản xấu và kịch bản tốt, cùng với giá trị NPV tương ứng. Chúng ta cần xem xét giá trị NPV trong từng kịch bản để quyết định liệu dự án có nên được chấp nhận hay bác bỏ.

- Phương án 1: Kịch bản xấu NPV = –100. Vì NPV âm (-100 < 0), dự án sẽ bị bác bỏ trong kịch bản xấu này.
- Phương án 2: Kịch bản tốt NPV = –100. Mặc dù đây là kịch bản tốt, nhưng NPV vẫn âm (-100 < 0), cho thấy ngay cả trong trường hợp thuận lợi nhất, dự án vẫn lỗ. Do đó, dự án sẽ bị bác bỏ.
- Phương án 3: Kịch bản xấu NPV = 0. NPV bằng 0 nghĩa là dự án hòa vốn. Trong kịch bản xấu, NPV bằng 0 có thể là một dấu hiệu cảnh báo, nhưng không nhất thiết dẫn đến việc bác bỏ ngay lập tức nếu có các yếu tố tích cực khác hoặc chiến lược quản lý rủi ro tốt. Tuy nhiên, so với phương án 1 và 2, thì NPV âm chắc chắn dẫn đến bác bỏ.
- Phương án 4: Kịch bản tốt NPV = 100. Vì NPV dương (100 > 0), dự án sẽ được chấp nhận trong kịch bản tốt này.

Câu hỏi đặt ra là "trường hợp nào dưới đây dự án sẽ bị bác bỏ?". Cả phương án 1 và 2 đều cho thấy dự án bị bác bỏ vì NPV âm. Tuy nhiên, phương án 1 mô tả một tình huống cụ thể (kịch bản xấu với NPV = -100) mà dự án chắc chắn bị bác bỏ. Phương án 2 lại mô tả kịch bản tốt nhưng NPV vẫn âm, điều này càng củng cố lý do bác bỏ dự án. Nếu phải chọn một, ta cần xem xét ý nghĩa của "bị bác bỏ". Một dự án bị bác bỏ khi khả năng thua lỗ là rất cao hoặc chắc chắn. Cả hai trường hợp NPV âm (dù là kịch bản xấu hay kịch bản tốt) đều là lý do để bác bỏ. Tuy nhiên, trong các lựa chọn trắc nghiệm, chúng ta thường tìm đáp án thể hiện rõ ràng nhất nguyên tắc. NPV < 0 là tiêu chí cốt lõi để bác bỏ. Cả phương án 1 và 2 đều có NPV < 0. Xét về mặt logic, nếu kịch bản tốt còn cho NPV âm thì dự án đó rất rủi ro và nên bác bỏ. Nếu kịch bản xấu cho NPV âm, thì đó là lý do hiển nhiên để bác bỏ.

Giả sử câu hỏi muốn tìm trường hợp mà dự án *chắc chắn* bị bác bỏ dựa trên chỉ số NPV âm, thì cả phương án 1 và 2 đều hợp lệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh phân tích kịch bản, việc kịch bản xấu có NPV âm là điều kiện tiên quyết để xem xét bác bỏ. Việc kịch bản tốt có NPV âm là một dấu hiệu cực kỳ tiêu cực.

Nếu xét theo nguyên tắc: NPV < 0 thì bác bỏ. Cả hai trường hợp NPV = -100 (phương án 1 và 2) đều dẫn đến việc bác bỏ. Tuy nhiên, phương án 1 là mô tả rõ ràng nhất về việc một kịch bản xấu dẫn đến kết quả tiêu cực và cần bác bỏ. Trong nhiều bài tập, khi có nhiều đáp án đúng về mặt lý thuyết, ta chọn đáp án thể hiện rõ ràng nhất nguyên tắc hoặc tình huống được hỏi. Ở đây, "Kịch bản xấu NPV = –100" trực tiếp chỉ ra tình huống tiêu cực và kết quả bác bỏ.