Mục đích đi khám bệnh của người ốm là:

Để xác định thời điểm phát sinh trách nhiệm bảo hiểm, chúng ta cần xem xét các quy định pháp luật liên quan và thực tiễn hợp đồng bảo hiểm.

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, tại Điều 15.1, quy định: "Hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực kể từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác." Điều này có nghĩa là thời điểm giao kết hợp đồng là điểm khởi đầu mặc định cho hiệu lực, nhưng có thể có các điều kiện khác.

Điều 37.2 của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 nêu rõ hơn về trách nhiệm bảo hiểm liên quan đến phí bảo hiểm: "Trong trường hợp phí bảo hiểm được đóng theo định kỳ, trách nhiệm bảo hiểm phát sinh kể từ thời điểm bên mua bảo hiểm đã đóng phí bảo hiểm của kỳ đầu tiên, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác."

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: Khi hợp đồng bảo hiểm đã được giao kết. Đây là thời điểm hợp đồng được hình thành về mặt pháp lý. Tuy nhiên, như Điều 15 đã nêu, hợp đồng có thể có hiệu lực muộn hơn nếu có thỏa thuận khác hoặc quy định pháp luật khác. Việc giao kết hợp đồng là cần thiết nhưng chưa đủ để trách nhiệm bảo hiểm phát sinh trong mọi trường hợp.
* Phương án 2: Khi có bằng chứng doanh nghiệp bảo hiểm đã chấp nhận bảo hiểm. Việc doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận bảo hiểm là một phần quan trọng trong quá trình giao kết hợp đồng. Nó cũng tương tự như phương án 1, là điều kiện tiên quyết cho sự hình thành hợp đồng, nhưng không nhất thiết là thời điểm trách nhiệm bảo hiểm bắt đầu có hiệu lực ngay lập tức.
* Phương án 3: Khi bên mua bảo hiểm đã đóng phí bảo hiểm. Đây là phương án chính xác nhất trong hầu hết các trường hợp thực tế và được luật pháp xác nhận. Việc đóng phí bảo hiểm (đặc biệt là phí bảo hiểm kỳ đầu tiên) thường được xem là điều kiện tiên quyết để hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực và trách nhiệm bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm bắt đầu phát sinh. Nếu phí bảo hiểm chưa được đóng, dù hợp đồng đã được giao kết, doanh nghiệp bảo hiểm thường chưa có nghĩa vụ bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Điều 37.2 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã khẳng định rõ điều này đối với trường hợp đóng phí định kỳ.
* Phương án 4: Các câu trên đều sai. Phương án này không đúng vì phương án 3 là chính xác.

Vì vậy, thời điểm phát sinh trách nhiệm bảo hiểm phổ biến và chính xác nhất, đặc biệt là khi có quy định cụ thể về việc đóng phí bảo hiểm là điều kiện hiệu lực, là khi bên mua bảo hiểm đã đóng phí bảo hiểm.

Trong hợp đồng bảo hiểm, số tiền bảo hiểm (hay còn gọi là số tiền được bảo hiểm, hoặc mệnh giá bảo hiểm) là một yếu tố vô cùng quan trọng. Nó thể hiện mức giới hạn trách nhiệm tối đa mà doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả cho người được bảo hiểm khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra, hoặc là khoản tiền cố định sẽ được chi trả tùy thuộc vào loại hình bảo hiểm.

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Số tiền mà doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra" - Phương án này chưa thực sự chính xác tuyệt đối. Trong nhiều trường hợp (đặc biệt là bảo hiểm tài sản), số tiền bảo hiểm là mức tối đa, nhưng số tiền chi trả thực tế có thể thấp hơn nếu tổn thất thực tế nhỏ hơn số tiền bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm chỉ bồi thường theo nguyên tắc bồi thường thiệt hại thực tế, không vượt quá số tiền bảo hiểm.

* Phương án 2: "Số tiền tối thiểu mà doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra" - Đây là một khái niệm hoàn toàn sai. Số tiền bảo hiểm không phải là mức tối thiểu mà là mức tối đa hay cố định, dùng để xác định giới hạn trách nhiệm của nhà bảo hiểm.

* Phương án 3: "Số tiền tối đa mà doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra" - Đây là định nghĩa chính xác nhất. Số tiền bảo hiểm đại diện cho giới hạn trên của trách nhiệm bồi thường của nhà bảo hiểm. Dù là bảo hiểm tài sản (bồi thường theo thiệt hại thực tế nhưng không vượt quá số tiền bảo hiểm) hay bảo hiểm con người (chi trả đúng số tiền bảo hiểm khi sự kiện xảy ra), thì số tiền bảo hiểm luôn là mức giới hạn tối đa mà nhà bảo hiểm cam kết chi trả. Nó định nghĩa giới hạn tài chính của rủi ro được bảo hiểm và cũng là cơ sở để tính toán phí bảo hiểm.

* Phương án 4: "Không có câu nào ở trên đúng" - Phương án này sai vì phương án 3 là đúng.

Vì vậy, số tiền bảo hiểm được xác định trong hợp đồng bảo hiểm thể hiện số tiền tối đa mà doanh nghiệp bảo hiểm phải chi trả khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Để xác định phát biểu đúng, chúng ta cần hiểu rõ vai trò và định nghĩa của đại lý bảo hiểm và môi giới bảo hiểm theo pháp luật Việt Nam:

* Đại lý bảo hiểm: Theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm là tổ chức, cá nhân được doanh nghiệp bảo hiểm hoặc chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài tại Việt Nam ủy quyền trên cơ sở hợp đồng đại lý bảo hiểm để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm. Vai trò chính của đại lý bảo hiểm là đại diện cho doanh nghiệp bảo hiểm để giới thiệu, chào bán, thu xếp giao kết hợp đồng bảo hiểm và thực hiện các công việc khác theo ủy quyền của doanh nghiệp bảo hiểm. Do đó, phát biểu số 1 là đúng.

* Môi giới bảo hiểm: Cũng theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, môi giới bảo hiểm là doanh nghiệp thực hiện hoạt động môi giới bảo hiểm. Môi giới bảo hiểm đóng vai trò là cầu nối trung gian độc lập giữa người mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Môi giới bảo hiểm đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của bên mua bảo hiểm (khách hàng) trong việc tìm kiếm, lựa chọn sản phẩm bảo hiểm phù hợp, đàm phán các điều khoản, điều kiện và phí bảo hiểm, cũng như hỗ trợ giải quyết quyền lợi bảo hiểm.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: "Đại lý bảo hiểm là người đại diện cho doanh nghiệp bảo hiểm, được doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền bán các sản phẩm bảo hiểm cho người mua". Phát biểu này hoàn toàn chính xác theo định nghĩa về đại lý bảo hiểm. Đại lý bảo hiểm hành động nhân danh và vì lợi ích của doanh nghiệp bảo hiểm.
* Phương án 2: "Môi giới bảo hiểm là người đại diện cho công ty bảo hiểm để cấp đơn bảo hiểm cho khách hàng". Phát biểu này sai. Môi giới bảo hiểm đại diện cho khách hàng, không phải công ty bảo hiểm. Hơn nữa, việc cấp đơn bảo hiểm thuộc về trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, không phải môi giới bảo hiểm.
* Phương án 3: "Đại lý bảo hiểm là người đại diện cho khách hàng trong việc tìm kiếm sản phẩm bảo hiểm phù hợp". Phát biểu này sai. Vai trò đại diện cho khách hàng để tìm kiếm sản phẩm bảo hiểm phù hợp là của môi giới bảo hiểm, không phải đại lý bảo hiểm.
* Phương án 4: "Tất cả đều sai". Phát biểu này sai vì phương án 1 là đúng.

Vậy, phát biểu đúng là phương án 1.

Các doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro, nhưng họ cũng phải đối mặt với nguy cơ xảy ra các tổn thất lớn, bất ngờ và quy mô rộng (gọi là tổn thất mang tính thảm họa) có thể vượt quá khả năng tài chính của họ. Để hạn chế những tổn thất này và đảm bảo khả năng thanh toán, biện pháp hiệu quả và phổ biến nhất là tái bảo hiểm.

Phân tích các phương án:
1. Tái bảo hiểm: Đây là giải pháp chính xác. Tái bảo hiểm là việc một công ty bảo hiểm (công ty nhượng tái bảo hiểm) chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ rủi ro đã nhận bảo hiểm cho một công ty bảo hiểm khác (công ty nhận tái bảo hiểm). Điều này giúp phân tán rủi ro, đặc biệt là các rủi ro lớn và rủi ro thảm họa, bảo vệ công ty bảo hiểm gốc khỏi những tổn thất quá lớn có thể gây phá sản. Khi một sự kiện thảm họa xảy ra, công ty nhận tái bảo hiểm sẽ chịu một phần hoặc toàn bộ trách nhiệm bồi thường theo hợp đồng tái bảo hiểm.
2. Đưa ra mức phí bảo hiểm vượt khả năng của khách hàng: Biện pháp này không phải là cách để hạn chế tổn thất thảm họa mà là một chính sách kinh doanh sai lầm. Nếu phí bảo hiểm quá cao, khách hàng sẽ không mua, dẫn đến việc công ty không thu hút được kinh doanh và không thể phân tán rủi ro. Mục tiêu của bảo hiểm là bảo vệ rủi ro với mức phí hợp lý, không phải ngăn cản khách hàng tiếp cận.
3. Từ chối tất cả đơn bảo hiểm: Đây không phải là một biện pháp của doanh nghiệp bảo hiểm để hạn chế tổn thất, mà là hành động chối bỏ hoàn toàn hoạt động kinh doanh. Một công ty bảo hiểm không thể tồn tại nếu từ chối tất cả các đơn bảo hiểm, vì mục đích của họ là chấp nhận và quản lý rủi ro để tạo ra lợi nhuận.
4. Tất cả đều đúng: Sai, vì phương án 2 và 3 là không hợp lý và không phải là biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả đối với tổn thất thảm họa.

Vì vậy, tái bảo hiểm là biện pháp then chốt giúp các doanh nghiệp bảo hiểm quản lý và giảm thiểu tác động tài chính từ những tổn thất mang tính thảm họa.

Để ngăn chặn động cơ cờ bạc khi tham gia bảo hiểm, nguyên tắc quyền lợi được bảo hiểm đóng vai trò cốt lõi và trực tiếp nhất.

* Nguyên tắc quyền lợi được bảo hiểm (Insurable Interest): Đây là nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất để phân biệt hợp đồng bảo hiểm với hợp đồng cá cược (cờ bạc). Nguyên tắc này quy định rằng người tham gia bảo hiểm (bên mua bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm) phải có một mối quan hệ tài chính hoặc pháp lý hợp lệ đối với đối tượng được bảo hiểm. Nói cách khác, họ sẽ chịu một thiệt hại tài chính nếu sự kiện bảo hiểm xảy ra. Nếu không có quyền lợi được bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm sẽ bị coi là vô hiệu vì nó mang bản chất của một vụ cá cược, nơi người tham gia chỉ mong chờ sự kiện xảy ra để kiếm lời mà không thực sự có nguy cơ mất mát. Chính vì vậy, nguyên tắc này ngăn chặn động cơ cờ bạc ngay từ khi một người quyết định tham gia bảo hiểm.

* Nguyên tắc bồi thường (Indemnity): Nguyên tắc này quy định rằng người được bảo hiểm chỉ được bồi thường đúng với giá trị thiệt hại thực tế mà họ phải gánh chịu, không được phép kiếm lời từ sự kiện bảo hiểm. Mặc dù nguyên tắc này cũng góp phần ngăn chặn động cơ cờ bạc bằng cách loại bỏ khả năng làm giàu bất chính, nhưng nó phát huy tác dụng chủ yếu sau khi tổn thất xảy ra. Nguyên tắc quyền lợi được bảo hiểm là điều kiện tiên quyết để hợp đồng bảo hiểm có giá trị ngay từ ban đầu.

* Nguyên tắc thế quyền (Subrogation): Nguyên tắc này cho phép công ty bảo hiểm, sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, có quyền thay mặt người được bảo hiểm để đòi bồi thường từ bên thứ ba có lỗi gây ra tổn thất. Nguyên tắc này hỗ trợ nguyên tắc bồi thường và giúp giảm thiểu tổn thất cho công ty bảo hiểm, nhưng không trực tiếp ngăn chặn động cơ cờ bạc.

* Nguyên tắc trung thực tuyệt đối (Utmost Good Faith): Nguyên tắc này yêu cầu cả hai bên (người mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm) phải trung thực và công bố tất cả các thông tin quan trọng một cách đầy đủ và chính xác trong quá trình giao kết hợp đồng. Mặc dù là yếu tố cần thiết để đảm bảo sự minh bạch và công bằng của hợp đồng bảo hiểm, nhưng nó không phải là nguyên tắc trực tiếp ngăn chặn động cơ cờ bạc.