Mâu thuẫn (MT) nào xuất hiện một cách chủ quan, thể hiện dưới dạng cặp phán đoán trái ngược nhau và làm bế tắc tiến trình tư duy?

Phân chia khái niệm là quá trình chia một khái niệm chung thành các khái niệm hẹp hơn, cụ thể hơn. Việc phân chia phải tuân theo quy tắc:

• Phải dựa trên một cơ sở (tiêu chí) phân chia duy nhất: Trong suốt quá trình phân chia, chỉ được sử dụng một tiêu chí nhất quán.
• Phải đầy đủ (hoàn toàn): Tổng các khái niệm sau khi phân chia phải bao quát hết phạm vi của khái niệm ban đầu.
• Các khái niệm sau phân chia phải loại trừ lẫn nhau: Không có sự trùng lặp giữa các khái niệm sau khi phân chia.

Xét các phương án:

• A. KN thực và KN ảo: Đây là một cách phân chia khái niệm dựa trên tiêu chí về sự tồn tại khách quan của đối tượng mà khái niệm phản ánh.
• B. KN chung và KN riêng: Đây là cách phân chia khái niệm dựa trên phạm vi đối tượng mà khái niệm phản ánh. KN chung bao quát nhiều đối tượng, KN riêng chỉ một đối tượng.
• C. KN riêng, KN vô hạn và KN hữu hạn: Đây là một cách phân chia không chính xác vì nó trộn lẫn các tiêu chí phân chia khác nhau (phạm vi và số lượng). KN riêng là dựa trên phạm vi. KN vô hạn và KN hữu hạn dựa trên số lượng đối tượng.

Do đó, phương án D là phương án đúng nhất, vì A và B đều là các cách phân chia khái niệm hợp lệ.

Phân tích mối quan hệ giữa khái niệm "Con người" và "Sinh thể":

• "Con người": Là một khái niệm hẹp hơn, chỉ một loài sinh vật có những đặc tính đặc trưng như tư duy, ngôn ngữ, văn hóa, xã hội.
• "Sinh thể": Là một khái niệm rộng hơn, bao gồm tất cả các dạng sống, từ vi khuẩn, thực vật, động vật đến con người.

Từ đó suy ra, tập hợp "Con người" nằm trong tập hợp "Sinh thể", nhưng không trùng hoàn toàn với nó. Do vậy, quan hệ giữa hai khái niệm này là quan hệ giao nhau. Tức là, có những sinh thể không phải là con người (ví dụ: cây cối, động vật), và tất cả con người đều là sinh thể.

Quan hệ mâu thuẫn là quan hệ giữa hai khái niệm mà một khái niệm khẳng định một thuộc tính nào đó, khái niệm còn lại phủ định chính thuộc tính đó. Trong các phương án:

• A. "Đen" và "Trắng" là hai khái niệm đối lập, không phải mâu thuẫn.
• B. "Đàn ông" và "Đàn bà" là hai khái niệm đối lập, không phải mâu thuẫn.
• C. "Đỏ" và "Không đỏ" là hai khái niệm mâu thuẫn, vì "Không đỏ" phủ định thuộc tính "đỏ".

Vậy đáp án đúng là C.