Dựa theo hình vuông lôgích, sơ đồ nào thể hiện quan hệ tương phản dưới?

Câu hỏi này thuộc về lĩnh vực logic học, cụ thể là xác định loại phán đoán. Phán đoán "Lý luận và thực hành phải đi đôi với nhau" khẳng định một mối quan hệ tất yếu giữa lý luận và thực hành. Khi có lý luận thì phải có thực hành tương ứng và ngược lại. Điều này cho thấy đây là một phán đoán kéo theo, tức là sự tồn tại của một yếu tố này kéo theo sự tồn tại của yếu tố kia.

A. PĐ liên kết: Phán đoán liên kết khẳng định đồng thời nhiều thuộc tính hoặc mối quan hệ cùng tồn tại. Trong trường hợp này, câu nói không chỉ đơn thuần liên kết lý luận và thực hành, mà còn nhấn mạnh tính tất yếu đi kèm nhau.

B. PĐ lựa chọn: Phán đoán lựa chọn đưa ra các khả năng để lựa chọn, điều này không phù hợp với nội dung câu nói.

C. PĐ kéo theo: Phán đoán kéo theo thể hiện một quan hệ điều kiện giữa các sự vật, hiện tượng hoặc khái niệm. Câu nói trên phù hợp với định nghĩa này, vì nó ngụ ý rằng nếu có lý luận thì phải có thực hành, và ngược lại.

D. A), B) và C) đều sai: Vì C đúng nên đáp án này sai.

Vậy đáp án đúng là C.

Phán đoán P→QP \rightarrow QP→Q đúng có nghĩa là P là điều kiện đủ để có Q. Nói cách khác, nếu P xảy ra thì Q chắc chắn xảy ra. Do đó, P là điều kiện đủ của Q.

Suy luận diễn dịch (deductive reasoning) là một quá trình suy luận mà trong đó kết luận chắc chắn đúng nếu các tiền đề đều đúng. Suy luận diễn dịch đi từ những nguyên tắc chung đến những kết luận cụ thể. Ví dụ: "Tất cả các loài chim đều có lông vũ. Con chim sẻ là một loài chim. Vậy, con chim sẻ có lông vũ." Nếu hai tiền đề đầu tiên đúng, thì kết luận chắc chắn đúng.

Suy luận quy nạp (inductive reasoning) là một quá trình suy luận mà trong đó kết luận có khả năng đúng, nhưng không chắc chắn đúng, ngay cả khi các tiền đề đúng. Suy luận quy nạp đi từ những quan sát cụ thể đến những khái quát chung. Ví dụ: "Tôi đã thấy hàng trăm con chim sẻ và tất cả đều có lông vũ. Vậy, tất cả các loài chim sẻ đều có lông vũ." Kết luận này có thể đúng, nhưng không chắc chắn đúng (có thể có một con chim sẻ không có lông vũ mà tôi chưa từng thấy).

Suy luận tương tự (analogical reasoning) là một quá trình suy luận mà trong đó chúng ta kết luận rằng hai sự vật tương tự nhau ở một số khía cạnh thì có thể tương tự nhau ở những khía cạnh khác. Ví dụ: "Xe ô tô và xe máy đều là phương tiện giao thông. Xe ô tô cần xăng để chạy. Vậy, xe máy cũng cần xăng để chạy." Kết luận này có thể đúng, nhưng không chắc chắn đúng (xe máy có thể chạy bằng điện).

Vì vậy, chỉ có suy luận diễn dịch đảm bảo chắc chắn kết luận xác thực nếu có các tiền đề xác thực.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các thao tác lôgích cơ bản trong tư duy và lập luận. Cần phân biệt rõ diễn dịch, quy nạp và các hình thức suy luận khác.

• Diễn dịch: Là quá trình suy luận từ các nguyên tắc chung đến các kết luận cụ thể. Nếu các tiền đề đúng, kết luận chắc chắn đúng.
• Quy nạp: Là quá trình suy luận từ các quan sát cụ thể đến các nguyên tắc chung. Kết luận quy nạp có thể đúng, có thể sai.
• Suy luận gián tiếp: Đề cập đến một loại suy luận mà trong đó kết luận được rút ra không phải trực tiếp từ một tiền đề duy nhất, mà thông qua việc sử dụng một hoặc nhiều tiền đề khác làm trung gian.

Trong trường hợp này, thao tác "đi từ một tiền đề để rút ra một kết luận" chính xác nhất là diễn dịch, vì nó nhấn mạnh tính chắc chắn của kết luận nếu tiền đề đúng. Suy luận gián tiếp là một khái niệm rộng hơn và không trực tiếp mô tả thao tác này. Quy nạp đi theo hướng ngược lại (từ cái riêng đến cái chung).