Mâu thuẫn lôgích xuất hiện trong tư duy là do sự kết hợp hai tư tưởng có quan hệ gì lại với nhau?

Trái ngược (tương phản).

Mâu thuẫn (tương khắc).

Lệ thuộc (bao hàm).

Đồng nhất (tương đương).

Trả lời:

Đáp án đúng: A

Mâu thuẫn logic trong tư duy xuất hiện khi hai tư tưởng có quan hệ mâu thuẫn (tương khắc) kết hợp với nhau. Khi hai tư tưởng mâu thuẫn cùng tồn tại và được khẳng định đồng thời, nó sẽ tạo ra một sự xung đột về mặt logic, dẫn đến sự phi lý và không nhất quán trong suy luận. Các lựa chọn khác không tạo ra mâu thuẫn logic trực tiếp như vậy: - A. Trái ngược (tương phản): Hai tư tưởng trái ngược có thể tồn tại song song mà không nhất thiết gây ra mâu thuẫn logic, chúng chỉ đơn giản là đối lập nhau. - C. Lệ thuộc (bao hàm): Một tư tưởng lệ thuộc hoặc bao hàm tư tưởng khác không tạo ra mâu thuẫn, mà thể hiện mối quan hệ phụ thuộc. - D. Đồng nhất (tương đương): Hai tư tưởng đồng nhất là như nhau, không thể tạo ra mâu thuẫn.

200+ câu hỏi trắc nghiệm Logic học đại cương kèm đáp án và lời giải minh họa - Phần 3

50 câu hỏi 60 phút

Bắt đầu thi

Câu hỏi liên quan

Câu 35:

“Sắt, đồng, chì dẫn điện; Sắt, đồng, chì, v.v. là kim loại; vậy, mọi kim loại đều dẫn điện” là suy luận gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Đây là một suy luận quy nạp không đầy đủ (quy nạp không hoàn toàn). Ta xét một số kim loại dẫn điện (sắt, đồng, chì,...) rồi khái quát lên là mọi kim loại đều dẫn điện. Vì ta không xét hết tất cả các kim loại nên đây là quy nạp không hoàn toàn. Tam đoạn luận đơn hình là một hình thức suy diễn, còn loại suy tính chất là suy luận dựa trên sự tương đồng về tính chất giữa các đối tượng.

Câu 36:

Quy nạp khoa học có đặc điểm gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Quy nạp khoa học là phương pháp suy luận từ các trường hợp riêng lẻ đã được quan sát, khảo sát để đưa ra một kết luận chung, có tính khái quát. Đặc điểm quan trọng của quy nạp khoa học là dựa trên mối liên hệ nhân quả (nếu có) giữa các hiện tượng để rút ra kết luận, và kết luận này có độ tin cậy cao, nhưng không phải lúc nào cũng tuyệt đối đúng.

Phương án A không hoàn toàn chính xác vì quy nạp khoa học không phải lúc nào cũng nghiên cứu *mọi* mối liên hệ nhân quả, mà tập trung vào những mối liên hệ được quan sát và có ý nghĩa nhất định.

Phương án B sai vì quy nạp khoa học *cần* khảo sát nhiều trường hợp để đảm bảo tính khái quát và độ tin cậy của kết luận. Kết luận rút ra từ quy nạp khoa học không phải lúc nào cũng đúng tuyệt đối.

Phương án C là chính xác nhất vì nó thể hiện đúng bản chất của quy nạp khoa học: dựa trên mối liên hệ nhân quả (nếu có) để rút ra kết luận có độ tin cậy cao.

Phương án D sai vì quy nạp khoa học không chỉ dùng trong khoa học thực nghiệm mà còn có thể áp dụng trong các lĩnh vực khác. Hơn nữa, quy nạp khoa học không đảm bảo rút ra *mọi* định luật chung, mà chỉ những định luật có thể được suy ra từ các quan sát cụ thể.

Câu 37:

Bổ sung để được một câu đúng: “Phương pháp (PP) tương đồng, PP khác biệt, PP đồng thay đổi và PP phần dư do . . .”.

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Phương pháp tương đồng, phương pháp khác biệt, phương pháp đồng thay đổi và phương pháp phần dư là các phương pháp do John Stuart Mill (S. Mill) xây dựng và phát triển, được sử dụng trong khoa học thực nghiệm để tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa các hiện tượng.

Câu 38:

Khi quan sát sự rơi của một đồng xu, một tờ giấy bạc, một lông chim trong ống nghiệm, chúng ta thấy chúng rơi với tốc độ khác nhau; Sau đó, rút hết không khí trong ống nghiệm, chúng ta thấy chúng rơi với tốc độ như nhau; Ta kết luận: Sức cản của không khí là nguyên nhân làm cho các vật có khối lượng và hình dạng khác nhau rơi với tốc độ khác nhau. Kết luận này được rút ra dựa trên phương pháp gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Phân tích thí nghiệm:
- Ban đầu, trong ống có không khí, các vật rơi với tốc độ khác nhau. Nguyên nhân của sự khác biệt này có thể do nhiều yếu tố như khối lượng, hình dạng vật, lực cản của không khí.
- Sau đó, rút hết không khí, các vật rơi với tốc độ như nhau. Lúc này, yếu tố lực cản của không khí đã bị loại bỏ.
Kết luận: Sự khác biệt về tốc độ rơi ban đầu là do lực cản của không khí. Như vậy, ta đã loại bỏ yếu tố lực cản để xem xét sự thay đổi.
Đây chính là phương pháp loại trừ hay còn gọi là phương pháp phần dư. Loại bỏ các yếu tố khác để xác định tác động của một yếu tố cụ thể.

Câu 39:

Quan sát thấy: Trường hợp 1, gồm sự kiện a, b, c có hiện tượng A xuất hiện; Trường hợp 2, gồm sự kiện a’, b, c có hiện tượng A’ xuất hiện; Trường hợp 3, gồm sự kiện a’’, b, c có hiện tượng A’’ xuất hiện; Ta kết luận: Sự kiện a là nguyên nhân làm xuất hiện hiện tượng A. Kết luận này được rút ra dựa trên phương pháp gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Phương pháp được sử dụng ở đây là phương pháp khác biệt. Phương pháp này dựa trên việc so sánh các trường hợp có sự khác biệt nhỏ trong các yếu tố gây ra hiện tượng. Trong trường hợp này, các trường hợp 1, 2, và 3 giống nhau ở các yếu tố b và c, nhưng khác nhau ở yếu tố a (a, a', a''). Do đó, sự khác biệt trong hiện tượng (A, A', A'') được quy cho sự khác biệt trong yếu tố a. Vì vậy, kết luận rằng sự kiện a là nguyên nhân gây ra hiện tượng A là hợp lý theo phương pháp khác biệt.

Câu 40:

“Trái đất là hành tinh có bầu khí quyển, có sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm không lớn, và có sinh vật. Hỏa tinh cũng là hành tinh có bầu khí quyển và độ chênh lệch nhiệt độ ngày đêm không lớn. Do đó, trên Hỏa tinh cũng có sự sống”. Đây là suy luận gì?

Lời giải: