ERCP đóng vai trò quan trọng trong điều trị sỏi mật và viêm chít hẹp cơ Oddi

Vàng da được chia thành ba nhóm nguyên nhân chính: trước gan, tại gan và sau gan.

* Vàng da trước gan: Nguyên nhân chủ yếu là do tăng sản xuất bilirubin do tan máu (ví dụ: bệnh lý huyết tán). Sỏi mật gây tắc nghẽn đường mật thường gây vàng da sau gan chứ không phải trước gan.
* Vàng da tại gan: Nguyên nhân thường gặp bao gồm viêm gan (do virus, rượu, thuốc), xơ gan, và các bệnh lý gan khác.
* Vàng da sau gan: Nguyên nhân chính là do tắc nghẽn đường mật, thường là do sỏi mật, u đường mật, hoặc các bệnh lý gây chèn ép đường mật.

Vì vậy, phương án B đúng (Vàng da do nguyên nhân tại gan chủ yếu là do viêm gan).
Phương án A sai vì sỏi mật gây vàng da sau gan.
Phương án C sai vì tan máu gây vàng da trước gan.

Vàng da ngoại khoa là tình trạng vàng da do các nguyên nhân có thể can thiệp bằng phẫu thuật. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm sỏi mật (gây tắc nghẽn đường mật) và ung thư chèn ép đường mật (ví dụ: ung thư đầu tụy, ung thư đường mật). Thuốc có thể gây vàng da nhưng thường thuộc nhóm vàng da nội khoa (do tổn thương tế bào gan hoặc rối loạn chuyển hóa bilirubin). Do đó, đáp án đúng là A và B đúng.

Vàng da tắc mật gây ra các triệu chứng thực thể như gan lớn (do ứ mật) và túi mật lớn (do tắc nghẽn đường mật làm túi mật căng to). Vùng đầu tụy - ống mật chủ ấn đau có thể gợi ý nguyên nhân tắc mật ở vị trí này (ví dụ: u đầu tụy). Nghiệm pháp Murphy dương tính thường liên quan đến viêm túi mật cấp, không đặc hiệu cho vàng da tắc mật. Do đó, đáp án D (A và B đúng) là chính xác nhất.

Dấu hiệu "co cứng thành bụng" là một dấu hiệu lâm sàng quan trọng trong các bệnh lý ổ bụng cấp tính. Nó đặc trưng bởi sự co thắt không tự chủ của các cơ thành bụng, thường là do phản ứng viêm phúc mạc. Trong các lựa chọn được đưa ra:

* A. Ruột thừa vỡ mủ: Có thể gây viêm phúc mạc, nhưng co cứng thành bụng thường không rõ rệt bằng thủng tạng rỗng.
* B. Viêm đại tràng: Thường gây đau bụng nhưng ít khi gây co cứng thành bụng rõ rệt.
* C. Viêm tụy: Có thể gây đau bụng dữ dội nhưng co cứng thành bụng ít gặp.
* D. Thủng dạ dày-tá tràng đến sớm: Khi dạ dày hoặc tá tràng bị thủng, dịch tiêu hóa và thức ăn tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc hóa học nhanh chóng và dữ dội, dẫn đến co cứng thành bụng rất rõ rệt.
* E. Tràn máu ổ phúc mạc do chấn thương bụng kín: Có thể gây đau bụng và phản ứng thành bụng, nhưng co cứng thành bụng không điển hình.

Do đó, co cứng thành bụng gặp rõ nhất trong thủng dạ dày-tá tràng đến sớm, vì nó gây ra phản ứng viêm phúc mạc mạnh mẽ nhất.

Khám bụng ngoại khoa bằng cách sờ chủ yếu để phát hiện các dấu hiệu quan trọng như phản ứng thành bụng và co cứng thành bụng. Phản ứng thành bụng cho thấy tình trạng viêm phúc mạc khu trú, trong khi co cứng thành bụng là dấu hiệu của viêm phúc mạc toàn thể. Túi cùng Douglas căng và đau thường được phát hiện qua thăm trực tràng hoặc âm đạo, không phải khám bụng thông thường. Vì vậy, cả A và B đều đúng.