Chi hoa hồng đại lý, doanh nghiệp phản ánh như thế nào trên bảng CĐKT?

Theo nguyên tắc kế toán, mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí của doanh nghiệp đều phải được ghi nhận vào sổ kế toán.

Phương án 1: Ký hợp đồng thuê nhà xưởng là một cam kết kinh tế, mặc dù chưa phát sinh dòng tiền ngay, nhưng nó thể hiện một nghĩa vụ và quyền lợi của doanh nghiệp, có thể ảnh hưởng đến chi phí thuê trong tương lai. Do đó, nó cần được theo dõi và có thể ghi nhận ban đầu dựa trên các chuẩn mực kế toán liên quan đến hợp đồng thuê.

Phương án 2: Mua tài sản cố định với giá trị lớn (50 triệu) là một nghiệp vụ kinh tế phát sinh rõ ràng, làm thay đổi tài sản của doanh nghiệp, ngay cả khi chưa thanh toán. Việc này phải được ghi nhận vào sổ kế toán để phản ánh giá trị tài sản cố định đã hình thành và khoản nợ phải trả.

Phương án 3: Nhận được lệnh chi tiền phục vụ tiếp khách là một nghiệp vụ chi phí đã phát sinh hoặc chuẩn bị phát sinh, cần được ghi nhận vào sổ kế toán để theo dõi chi phí hoạt động của doanh nghiệp.

Do cả ba trường hợp trên đều là các nghiệp vụ kinh tế phát sinh có ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, chúng đều cần được ghi vào sổ kế toán. Vì vậy, phương án 4 là đáp án đúng nhất.

Chỉ tiêu "trả trước cho người bán" trên Bảng cân đối kế toán phản ánh một khoản nghĩa vụ mà doanh nghiệp có đối với người bán (doanh nghiệp đã nhận hàng hóa/dịch vụ nhưng chưa thanh toán) hoặc một khoản ứng trước của khách hàng cho người bán để đảm bảo nhận được hàng hóa/dịch vụ trong tương lai. Theo nguyên tắc kế toán, các khoản nghĩa vụ của doanh nghiệp được trình bày ở bên Nguồn vốn. Do đó, chỉ tiêu "trả trước cho người bán" được phản ánh ở bên Nguồn vốn.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về ảnh hưởng của việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho đến lợi nhuận. Khi Công ty Ánh Linh thổi phồng giá trị hàng tồn kho thêm 15.000 vào ngày 31/12/2019, điều này có nghĩa là giá trị tài sản (hàng tồn kho) được ghi nhận cao hơn thực tế. Trong phương pháp kế toán theo giá gốc, giá vốn hàng bán (COGS) được tính dựa trên giá trị hàng tồn kho ban đầu. Nếu hàng tồn kho bị thổi phồng, giá vốn hàng bán sẽ bị ghi nhận thấp hơn mức thực tế trong kỳ mà hàng hóa đó được bán đi (nếu bán trong kỳ tiếp theo) hoặc giá trị hàng tồn kho cuối kỳ sẽ cao hơn. Tuy nhiên, câu hỏi tập trung vào lợi nhuận của ngày 31/12/2019. Việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho ngay tại thời điểm cuối kỳ (31/12/2019) sẽ làm cho giá trị tài sản cuối kỳ tăng lên. Nếu giả định rằng hàng tồn kho này chưa được bán đi trong năm 2019, thì ảnh hưởng trực tiếp nhất là làm tăng tài sản trên bảng cân đối kế toán. Nhưng nếu xét đến ảnh hưởng gián tiếp hoặc cách ghi nhận trong năm, việc thổi phồng hàng tồn kho thường đi kèm với việc ghi nhận doanh thu hoặc giảm giá vốn không có cơ sở. Tuy nhiên, trong trường hợp đơn giản nhất, việc ghi nhận tài sản cao hơn sẽ làm tăng tài sản ròng. Nếu xem xét tác động đến báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, hành vi này thường liên quan đến việc trì hoãn ghi nhận chi phí hoặc ghi nhận doanh thu khống. Tuy nhiên, nếu chỉ xét riêng hành động 'thổi phồng giá trị hàng tồn kho' mà không có giao dịch bán hàng đi kèm trong năm 2019, thì nó sẽ làm tăng giá trị tài sản. Nếu hàng tồn kho này được bán vào năm 2020, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2020 sẽ bị ghi nhận thấp hơn, dẫn đến lợi nhuận năm 2020 tăng lên. Nhưng vào ngày 31/12/2019, nếu hành vi này chỉ là ghi nhận sai giá trị cuối kỳ, thì lợi nhuận của năm 2019 sẽ không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi hành động này (nếu chưa có bán ra). Tuy nhiên, nếu việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho đi kèm với việc không ghi nhận giá vốn hàng bán tương ứng khi nhập kho hoặc ghi nhận doanh thu khống, thì lợi nhuận năm 2019 có thể tăng lên. Trong bối cảnh các câu hỏi kế toán, việc thổi phồng hàng tồn kho cuối kỳ thường ngụ ý rằng giá vốn hàng bán trong kỳ được tính thấp hơn, dẫn đến lợi nhuận cao hơn trong kỳ đó, và khi hàng tồn kho đó được bán ra trong kỳ tiếp theo, giá vốn sẽ bị ghi nhận thấp hơn so với thực tế, làm tăng lợi nhuận kỳ đó hoặc làm giảm chi phí trong kỳ kế toán tiếp theo. Trong trường hợp này, việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho vào ngày 31/12/2019 sẽ làm tăng tài sản. Nếu giả định rằng việc thổi phồng này không liên quan đến việc ghi nhận doanh thu khống trong năm 2019, mà chỉ là sai sót trong việc định giá hàng tồn kho cuối kỳ, thì ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận năm 2019 là không rõ ràng hoặc có thể là không có nếu hàng chưa bán. Tuy nhiên, nếu xét theo cách hiểu phổ biến là hành vi gian lận để tăng lợi nhuận, thì việc ghi nhận sai giá trị hàng tồn kho có thể ảnh hưởng đến giá vốn hàng bán. Nếu hàng tồn kho này chưa được bán ra trong năm 2019, thì việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho sẽ làm cho giá trị tài sản cuối kỳ tăng lên. Nếu coi đây là một sai sót cần điều chỉnh, thì việc điều chỉnh này sẽ ảnh hưởng đến năm mà sai sót xảy ra hoặc năm phát hiện ra sai sót. Tuy nhiên, trong bối cảnh câu hỏi trắc nghiệm thường xoay quanh tác động tức thời, việc thổi phồng hàng tồn kho (chưa bán) làm tăng tài sản. Nếu coi đây là một hành vi gian lận để báo cáo lợi nhuận tốt hơn, thì nó có thể liên quan đến việc giảm giá vốn hàng bán (nếu có bán trong kỳ) hoặc ghi nhận sai lệch. Tuy nhiên, theo nguyên tắc kế toán, giá trị hàng tồn kho là một phần của tài sản. Nếu giá trị hàng tồn kho tăng lên (bị thổi phồng), và giả định rằng giá vốn hàng bán được tính dựa trên giá gốc và hàng tồn kho vẫn còn, thì giá vốn hàng bán trong kỳ có thể bị ghi nhận thấp hơn hoặc giá trị hàng tồn kho cuối kỳ cao hơn. Nếu hàng tồn kho chưa được bán trong năm 2019, việc ghi nhận hàng tồn kho cao hơn sẽ làm tăng tài sản. Trong một số trường hợp, việc thổi phồng hàng tồn kho có thể liên quan đến việc ghi nhận doanh thu ảo hoặc không ghi nhận giá vốn hàng bán thực tế, dẫn đến lợi nhuận năm 2019 tăng. Tuy nhiên, câu hỏi tập trung vào 'giá trị hàng tồn kho'. Nếu giá trị hàng tồn kho tăng, và giả định rằng nó chưa bán, thì tài sản tăng. Nếu xét tác động đến lợi nhuận năm 2019, hành vi này sẽ làm cho giá vốn hàng bán bị ghi nhận thấp hơn nếu có bán ra, hoặc làm tăng giá trị tài sản. Trong các trường hợp gian lận báo cáo tài chính, việc thổi phồng hàng tồn kho nhằm mục đích làm đẹp báo cáo kết quả kinh doanh, do đó thường dẫn đến việc lợi nhuận tăng lên trong kỳ đó. Ví dụ: Nếu giá vốn hàng bán thực tế là X và hàng tồn kho cuối kỳ là Y, nhưng lại ghi nhận hàng tồn kho cuối kỳ là Y+15.000. Nếu toàn bộ hàng tồn kho đó được bán ra trong năm, thì giá vốn hàng bán sẽ bị ghi nhận thấp hơn 15.000, dẫn đến lợi nhuận tăng 15.000. Nếu chỉ một phần được bán ra, tác động sẽ ít hơn. Tuy nhiên, nếu coi toàn bộ 15.000 là phần thổi phồng của hàng tồn kho cuối kỳ, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2019 đã bị ghi nhận thấp hơn 15.000 (so với thực tế mà nó nên được ghi nhận là giá vốn). Do đó, lợi nhuận năm 2019 sẽ tăng lên. Vào ngày 31/12/2020, nếu sai sót này vẫn tồn tại và hàng tồn kho đó vẫn còn, thì ảnh hưởng sẽ tiếp tục. Tuy nhiên, nếu sai sót được phát hiện và điều chỉnh vào năm 2020, thì lợi nhuận năm 2020 sẽ bị giảm đi (do ghi nhận lại giá vốn hoặc giảm tài sản). Nhưng câu hỏi không nói về việc điều chỉnh. Nếu giả định rằng việc thổi phồng này vẫn tồn tại và hàng tồn kho đó được bán trong năm 2020, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2020 sẽ bị ghi nhận thấp hơn, do đó lợi nhuận năm 2020 sẽ tăng lên. Tuy nhiên, đáp án 1 cho rằng lợi nhuận sẽ giảm vào năm 2020. Điều này có thể xảy ra nếu việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho ban đầu đã khiến giá vốn hàng bán năm 2019 bị ghi nhận thấp hơn, dẫn đến lợi nhuận năm 2019 tăng. Khi hàng tồn kho đó được bán vào năm 2020, giá vốn hàng bán sẽ bị ghi nhận cao hơn (do giá trị ban đầu bị thổi phồng), dẫn đến lợi nhuận năm 2020 giảm. Nhưng thông thường, thổi phồng hàng tồn kho làm tăng tài sản, và ảnh hưởng đến lợi nhuận là làm giảm giá vốn hàng bán (nếu có bán trong kỳ). Nếu xem xét kỹ, việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho (ví dụ do đánh giá cao hơn giá gốc, hoặc tính sai số lượng) sẽ làm tăng giá trị tài sản trên bảng cân đối kế toán. Trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, nếu hàng tồn kho này được bán đi trong kỳ, thì giá vốn hàng bán sẽ bị ghi nhận thấp hơn giá trị thực, do đó lợi nhuận sẽ tăng lên trong kỳ đó. Nếu việc thổi phồng xảy ra vào ngày 31/12/2019, nó sẽ làm tăng giá trị hàng tồn kho cuối kỳ. Nếu hàng tồn kho này chưa được bán trong năm 2019, thì ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận năm 2019 là không có (nếu chỉ là sai sót định giá). Tuy nhiên, nếu nó liên quan đến việc ghi nhận sai giá vốn, thì lợi nhuận năm 2019 có thể tăng. Nhưng đa số các trường hợp, thổi phồng hàng tồn kho là một hành vi gian lận nhằm làm đẹp báo cáo tài chính. Trong trường hợp này, việc thổi phồng 15.000 giá trị hàng tồn kho vào ngày 31/12/2019 sẽ làm tăng tài sản trên bảng cân đối kế toán. Nếu hàng tồn kho này được bán vào năm 2020, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2020 sẽ bị ghi nhận thấp hơn (do phần thổi phồng vẫn còn trong giá trị tồn kho ban đầu), do đó lợi nhuận năm 2020 sẽ tăng lên. Tuy nhiên, đáp án 1 nói giảm vào năm 2020. Hãy xem xét lại: Thổi phồng giá trị hàng tồn kho 15.000 vào ngày 31/12/2019. Điều này có nghĩa là giá trị hàng tồn kho cuối năm 2019 được ghi nhận cao hơn thực tế. Nếu hàng tồn kho này chưa được bán ra trong năm 2019, thì tài sản cuối kỳ tăng, nhưng lợi nhuận năm 2019 có thể không bị ảnh hưởng nếu không có sai sót trong việc tính giá vốn. Tuy nhiên, nếu việc thổi phồng này có liên quan đến việc ghi nhận doanh thu ảo hoặc trì hoãn ghi nhận giá vốn, thì lợi nhuận năm 2019 sẽ tăng lên. Giả sử hành vi này nhằm mục đích tăng lợi nhuận năm 2019, thì lợi nhuận sẽ tăng vào năm 2019. Bây giờ xét năm 2020. Nếu hàng tồn kho bị thổi phồng này được bán vào năm 2020, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2020 sẽ bị ghi nhận thấp hơn giá trị thực tế (do giá trị ban đầu bị thổi phồng), dẫn đến lợi nhuận năm 2020 tăng lên. Tuy nhiên, đáp án 1 cho rằng lợi nhuận giảm vào năm 2020. Có thể có cách diễn giải khác: Nếu công ty ghi nhận sai giá trị hàng tồn kho đầu kỳ hoặc ghi nhận giá vốn cao hơn trong kỳ. Nhưng hành động là 'thổi phồng giá trị hàng tồn kho'. Điều này trực tiếp làm tăng tài sản. Nếu xem xét ảnh hưởng đến lợi nhuận, cách phổ biến nhất để thổi phồng lợi nhuận thông qua hàng tồn kho là ghi nhận giá vốn hàng bán thấp hơn. Nếu hàng tồn kho được thổi phồng và chưa bán, thì nó không ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận năm 2019, mà chỉ làm tăng tài sản. Tuy nhiên, nếu câu hỏi ngụ ý rằng việc thổi phồng này đã được thực hiện bằng cách ghi nhận sai giá vốn hàng bán (ví dụ, không ghi nhận giá vốn khi nhập kho), thì lợi nhuận năm 2019 sẽ tăng lên. Và nếu hàng tồn kho đó vẫn còn vào năm 2020, thì ảnh hưởng sẽ tiếp diễn. Tuy nhiên, đáp án 1 là phương án hợp lý nhất khi xét đến việc một sai sót kế toán có thể có tác động ngược lại trong các kỳ kế toán liên tiếp. Nếu giá trị hàng tồn kho được ghi nhận cao hơn thực tế vào cuối năm 2019, điều này có thể xảy ra do ghi nhận sai số lượng hoặc định giá sai. Giả sử rằng việc thổi phồng này bao gồm việc không hạch toán giá vốn cho một phần hàng tồn kho. Khi phần hàng tồn kho này được bán ra trong năm 2020, giá vốn hàng bán sẽ được ghi nhận (hoặc giá trị tồn kho giảm đi), điều này làm giảm lợi nhuận của năm 2020 so với trường hợp không có sai sót. Tuy nhiên, nếu hành vi thổi phồng là ghi nhận giá trị hàng tồn kho cao hơn, và giả định rằng hàng tồn kho này chưa được bán trong năm 2019, thì lợi nhuận năm 2019 không bị ảnh hưởng. Nhưng nếu nó liên quan đến việc trì hoãn ghi nhận giá vốn, thì lợi nhuận 2019 tăng. Nếu xem xét các câu hỏi dạng này, thường thì nó đề cập đến việc lợi nhuận bị ảnh hưởng ngay trong kỳ có sai sót. Việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho vào ngày 31/12/2019 có thể được thực hiện bằng cách không ghi nhận giá vốn hàng bán tương ứng, hoặc ghi nhận doanh thu khống. Nếu chỉ xét riêng việc 'thổi phồng giá trị hàng tồn kho', thì nó trực tiếp làm tăng tài sản. Tuy nhiên, để 'thổi phồng lợi nhuận', nó thường đi kèm với các hành vi khác. Nếu chúng ta giả định rằng việc thổi phồng giá trị hàng tồn kho 15.000 vào ngày 31/12/2019 được thực hiện bằng cách không ghi nhận toàn bộ giá vốn hàng bán liên quan đến số hàng tồn kho đó (trong trường hợp chúng đã được bán trong kỳ), hoặc định giá sai cao hơn trong kỳ mà nó được bán, thì lợi nhuận năm 2019 sẽ tăng lên. Đối với năm 2020, nếu phần hàng tồn kho bị thổi phồng này vẫn còn và được bán ra, thì giá vốn hàng bán sẽ bị ghi nhận (hoặc giá trị tồn kho giảm xuống), dẫn đến việc lợi nhuận năm 2020 sẽ bị ảnh hưởng. Nếu việc thổi phồng là do ghi nhận sai giá trị, thì khi hàng tồn kho đó được bán, chi phí giá vốn sẽ được hạch toán đúng. Tuy nhiên, nếu nó liên quan đến việc ghi nhận sai lệch ban đầu, thì ảnh hưởng có thể kéo dài. Đáp án 1 là hợp lý nhất trong các lựa chọn. Việc thổi phồng hàng tồn kho 15.000 vào ngày 31/12/2019 sẽ làm tăng tài sản. Nếu giả định rằng việc thổi phồng này liên quan đến việc ghi nhận giá vốn hàng bán thấp hơn, thì lợi nhuận năm 2019 sẽ tăng. Khi hàng tồn kho này được bán trong năm 2020, nếu sai sót vẫn tồn tại, thì chi phí giá vốn hàng bán năm 2020 có thể bị ảnh hưởng theo chiều hướng làm giảm lợi nhuận hoặc làm tăng tài sản ban đầu. Tuy nhiên, theo cách hiểu thông thường, hành vi thổi phồng hàng tồn kho thường nhằm mục đích tăng lợi nhuận hiện tại. Nếu hàng tồn kho này vẫn còn vào năm 2020 và được bán ra, thì việc ghi nhận giá vốn sẽ ảnh hưởng. Nếu giá trị hàng tồn kho được ghi nhận cao hơn thực tế, và khi bán đi, chi phí giá vốn sẽ được hạch toán theo giá trị đã ghi nhận. Đáp án 1 cho rằng lợi nhuận tăng vào 2019 và giảm vào 2020. Điều này xảy ra nếu việc thổi phồng hàng tồn kho làm giảm giá vốn hàng bán trong kỳ 2019 (hoặc tăng giá trị tài sản), và khi hàng tồn kho đó được bán vào năm 2020, thì chi phí giá vốn được ghi nhận (hoặc giá trị tồn kho giảm xuống), làm cho lợi nhuận năm 2020 bị giảm so với nếu không có sai sót. Tuy nhiên, một cách diễn giải khác là, nếu hàng tồn kho tăng giá trị, thì giá vốn hàng bán sẽ giảm, dẫn đến lợi nhuận tăng. Khi hàng tồn kho đó được bán vào năm sau, thì chi phí giá vốn mới được hạch toán, do đó lợi nhuận năm sau sẽ thấp hơn nếu không có sai sót. Vì vậy, đáp án 1 là hợp lý nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về bản chất của khoản "Nợ phải trả" trong kế toán. Nợ phải trả là nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp đối với các bên khác phát sinh từ các giao dịch kinh tế đã xảy ra và cần được thanh toán trong tương lai.

* Phương án 1 (Lập hóa đơn và dịch vụ đã thực hiện cho khách hàng) mô tả các khoản phải thu, là tài sản của doanh nghiệp, không phải nợ phải trả.
* Phương án 2 (Mua thiết bị bằng tiền) là một giao dịch làm giảm tài sản (tiền) và có thể không phát sinh nợ nếu thanh toán ngay.
* Phương án 3 (Trả tiền cho người bán về vật dụng đã mua) là hành động thanh toán một khoản nợ đã có, làm giảm nợ phải trả và tài sản (tiền), không phải là nguyên nhân phát sinh nợ.
* Phương án 4 (Mua hàng hóa chưa thanh toán) mô tả chính xác bản chất của nợ phải trả. Khi doanh nghiệp mua hàng hóa hoặc dịch vụ nhưng chưa thực hiện thanh toán, nghĩa vụ thanh toán này hình thành một khoản nợ phải trả.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về bản chất của 'Các khoản phải trả người bán' trong kế toán. Đây là một khái niệm quan trọng trong phần Nguồn vốn của Bảng cân đối kế toán. 'Các khoản phải trả người bán' thể hiện nghĩa vụ thanh toán của doanh nghiệp đối với các nhà cung cấp do việc mua hàng hóa, dịch vụ chưa được thanh toán. Do đó, đây chính là một nguồn vốn mà doanh nghiệp huy động để hình thành tài sản.