Bắn một proton vào từ trường đều, có các đường sức từ hướng thẳng đứng từ trên xuống dưới, với vận tốc →vv→. Bỏ qua ảnh hưởng của trọng lực thì nó sẽ quay tròn trong mặt phẳng nằm ngang theo chiều kim đồng hồ (KĐH), hay ngược chiều KĐH?
Proton sẽ quay cùng chiều KĐH, nếu →vv→ hướng từ phải qua trái.
Proton sẽ quay cùng chiều KĐH, nếu →vv→ hướng từ trái qua phải.
Proton luôn quay ngược chiều KĐH, cho dù →vv→ hướng từ trái sang phải hay từ phải qua trái.
Proton luôn quay cùng chiều KĐH, cho dù →vv→ hướng từ trái sang phải hay từ phải qua trái.
Đáp án đúng: C
Để xác định chiều quay của proton, ta sử dụng quy tắc bàn tay trái. Vì các đường sức từ hướng từ trên xuống dưới, và proton là hạt mang điện tích dương, ta có thể áp dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của lực Lorentz tác dụng lên proton:
- Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ xuyên vào lòng bàn tay.
- Chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa chỉ chiều của vận tốc →v.
- Khi đó, ngón tay cái choãi ra 90 độ chỉ chiều của lực Lorentz.
Nếu vận tốc →v hướng từ trái qua phải, lực Lorentz sẽ hướng vào trong. Điều này làm cho proton quay theo chiều kim đồng hồ.
Nếu vận tốc →v hướng từ phải qua trái, lực Lorentz sẽ hướng ra ngoài. Điều này làm cho proton quay theo chiều kim đồng hồ.
Do đó, proton luôn quay cùng chiều kim đồng hồ, không phụ thuộc vào hướng của vận tốc.