6 câu hỏi 60 phút
Phần I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
PHẠM CÔNG – CÚC HOA
(Truyện thơ Nôm khuyết danh)

(Cổ văn Việt Nam, Internet: wordpress.com)
* Chú thích: Phạm Công là chàng trai con nhà nghèo, phải đi làm công để nuôi bố mẹ. Cha chết, Phạm Công phải đi ăn mày để tiếp tục phụng dưỡng mẹ đến khi mẹ chết. Là người hiếu học, Phạm Công xin thụ giáo Quỷ cốc tiên sinh. Ở đây, Phạm Công được Cúc Hoa là bạn đồng môn, cũng là con gái của tri phủ, yêu thương. Hai người cưới nhau, khi Cúc Hoa có thai thì Phạm Công lên kinh thành ứng thí. Phạm Công đã gặp nhiều gian truân khổ ải, bị quốc vương các nước khác ép gả công chúa nhưng Phạm Công đều từ chối. Nhưng nhờ công chúa nước Triệu nhân hậu, Phạm Công được trở về quê hương làm nguyên soái, đoàn tụ cùng Cúc Hoa, họ có hai con là Nghi Xuân (con gái) và Tấn Lực (con trai). Cúc Hoa lại không may qua đời ở tuổi 30. Phạm Công tái giá với Tào Thị và phải lên Cao Bằng làm trấn thủ. Tào Thị ở nhà ngoại tình, hành hạ, ngược đãi Nghi Xuân và Tấn Lực. Cao điểm, thị cùng người tình bàn mưu giết hại hai con chồng, khiến hai đứa phải trốn khỏi nhà đi ăn xin.
Trong một đêm, Cúc Hoa từ cõi âm ti hiện về gặp hai con và gửi thư tin cho Phạm Công biết. Sau ba năm trấn thủ, Phạm Công trở về đuổi Tào Thị đi. Tào Thị sau đó bị sét đánh chết. Được công chúa Xuân Dung nước Trịnh, Tề Thiên Đại Thánh và Diêm Vương giúp đỡ, Phạm Công xuống được âm ti và tìm được vợ. Cúc Hoa được tái sinh, trở lại dương thế, “vu quy” với Phạm Công. Phạm Công cũng được vua Trịnh gả công chúa Xuân Dung và nhường ngôi vua cho. Đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm.
Câu 1. (1,0 điểm) Đoạn trích truyện thơ trên nói về sự việc gì?
Đoạn trích truyện thơ trên nói về sự việc Phạm Công quyết lên núi kiếm củi để trang trải cuộc sống cùng đưa mẹ già đi theo, giúp đỡ một ông lão chính là Phật Di Đà, sau đó được tiếng tốt vang xa cả thiên đình.
Đoạn trích truyện thơ trên nói về sự việc Phạm Công quyết lên núi kiếm củi để trang trải cuộc sống cùng đưa mẹ già đi theo, giúp đỡ một ông lão chính là Phật Di Đà, sau đó được tiếng tốt vang xa cả thiên đình.
Hoàn cảnh khốn khó của ông lão kể với Phạm Công Ông lão có một con trai nhưng vì con ăn chơi nên đã bán hết của cải, người con dâu cùng con trai đuổi ông ra khỏi nhà.
– Chủ đề chính: Đề cao, ca ngợi phẩm chất cao đẹp của con người chính nghĩa.
– Chủ đề phụ:
+ Tình yêu thương của mẹ (mẹ lo lắng Phạm Công vất vả).
+ Phê phán sự bất hiếu, vô đạo của những kẻ ăn chơi, không lo lắng cho cha mẹ già (Câu chuyện của ông lão khốn khổ khi gặp hai mẹ con Phạm Công).
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý:
– Phạm Công hiếu thảo: Quyết tâm kiếm củi để làm lễ cho cha, thể hiện lòng hiếu thảo sâu sắc.
– Chí làm trai: Phạm Công khẳng định trách nhiệm của người đàn ông, sẵn sàng vượt khó khăn để trả ơn cha mẹ.
– Lòng nhân hậu: Chia sẻ cơm cho cụ già dù bản thân đói khổ, thể hiện tấm lòng nhân nghĩa.
– Phần thưởng cho nhân nghĩa: Phạm Công được Ngọc Hoàng và Phật Di Đà ghi nhận, tượng trưng cho sự đền đáp xứng đáng.
Có sự sáng tạo trong cách viết.