7 câu hỏi 60 phút
Phần I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi:
So dần dây vũ dây văn,(1)
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương.(2)
Khúc đâu Hán, Sở chiến trường,(3)
Nghe ra tiếng sắt, tiếng vàng(4) chen nhau.
Khúc đâu Tư Mã Phượng Cầu,(5)
Nghe ra như oán, như sầu phải chăng?
Kê Khang(6) này khúc Quảng Lăng,
Một rằng lưu thủy, hai rằng hành vân.(7)
Quá quan(8) này khúc Chiêu Quân,
Nửa phần luyến chúa, (9) nửa phần tư gia. (10)
Trong như tiếng hạc bay qua, (11)
Đục như tiếng suối(12) mới sa nửa vời.
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.
Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,
Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu.
Khi tựa gối, khi cúi đầu,
Khi vò chín khúc,(13) khi chau đôi mày.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều, Minh Vy sưu tầm, NXB Hồng Đức, 2013, tr. 44, 45)
Câu 1. (0,5 điểm) Đoạn thơ trên thuộc thể thơ nào?
Thể thơ lục bát.
Hs trả lời đúng như đáp án cho 0,5 điểm. Hs trả lời sai không cho điểm.
Thể thơ lục bát.
Hs trả lời đúng như đáp án cho 0,5 điểm. Hs trả lời sai không cho điểm.
- Tiếng sắt, tiếng vàng.
- Tiếng hạc bay qua.
- Tiếng suối mới sa nửa vời.
- Tiếng gió thoảng ngoài.
- Tiếng trời đổ mưa.
Hs trả lời từ 4 – 5 ý như đáp án cho 0,5 điểm. Trả lời từ 2 – 3 ý cho 0,25 điểm. Trả lời 1 ý không cho điểm.
Tác dụng:
- Giúp cho lời thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, trang nhã, góp phần làm tăng giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của đoạn thơ.
- Giúp gợi tả những cung bậc cảm xúc của Thúy Kiều: hào hùng, dữ dội "Hán Sở chiến trường", buồn vương, tiếc nuối "Tư Mã Phượng Cầu"…
- Thể hiện sự am hiểu sâu rộng về lịch sử và văn hóa của Nguyễn Du. Giúp tác giả ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp tài năng của con người.
Hs trả lời ý 1 cho 0,25 điểm; trả lời 2 ý 1,2 hoặc 1,3 cho 0,75 điểm; trả lời đủ 3 ý cho 1,0 điểm.
Gợi ý cách trả lời:
- "Trong như tiếng hạc bay qua": Hình ảnh tiếng hạc bay qua gợi lên một âm thanh trong trẻo, cao vút, thanh thoát và rất nhẹ nhàng. Tiếng hạc bay qua thường được ví von với những âm thanh tinh khiết, trong sáng, mang đến cảm giác thư thái, dễ chịu.
- "Đục như nước suối mới sa nửa vời": Hình ảnh nước suối mới sa gợi lên âm thanh của dòng nước chảy róc rách, trong trẻo nhưng lại có phần hơi đục vì mới chảy xuống. Câu thơ này gợi tả một âm thanh trầm hơn, sâu lắng hơn so với âm thanh trong trẻo của tiếng hạc.
=> Câu thơ: "Trong như tiếng hạc bay qua/ Đục như nước suối mới sa nửa vời" không chỉ miêu tả âm thanh của tiếng đàn mà còn gợi lên những cảm xúc sâu lắng, phức tạp và vẻ đẹp đa dạng của tâm hồn con người. Đây là một câu thơ hay, thể hiện tài năng của Nguyễn Du trong việc sử dụng ngôn ngữ để tạo nên những hình ảnh đẹp và giàu ý nghĩa. Giúp tác giả ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp tài năng của con người.
Hs hiểu ý nghĩa của từng dòng thơ, mỗi dòng cho 0,25 điểm. Hs hiểu nghĩa chung của cả 2 dòng thơ cho 0,5 điểm.
* Lưu ý:
Hs diến đạt câu từ có thể không giống như đáp án nhưng vẫn đảm bảo ý GV linh hoạt cho điểm.
Hs tự bày tỏ suy nghĩ, quan điểm của mình nhưng cần phù hợp với chuẩn mực đạo đức, văn hóa. Dưới đây là 1 hướng gợi ý:
Âm nhạc có thể giúp chúng ta những điều sau:
- Giảm căng thẳng, thư giãn.
- Nâng cao tinh thần, tràn đầy năng lượng sống.
- Giúp kết nối con người, chia sẻ những cảm xúc chung.
- Kích thích trí tưởng tượng.
- Cải thiện sức khỏe.
- Giúp ta hiểu rõ hơn về bản thân.
…
Hs nêu được từ 4 ý trở lên cho 1,0 điểm; 3 ý cho 0,75 điểm; 2 ý cho 0,5 điểm; 1 ý cho 0,25 điểm.
* Lưu ý:
Hs có thể nêu các ý khác ngoài đáp án trên nhưng phù hợp Gv vẫn linh hoạt cho điểm.