Sản xuất giá trị thặng dư tương đối và giá trị thặng dư tuyệt đối đều phải làm giảm giá trị sức lao động.
Đáp án đúng:
Câu trả lời là Sai.
Giá trị thặng dư tuyệt đối được tạo ra bằng cách kéo dài tuyệt đối ngày lao động vượt quá thời gian lao động tất yếu, trong khi năng suất lao động, giá trị sức lao động và giá trị hàng hóa khác không thay đổi. Như vậy, giá trị sức lao động không nhất thiết phải giảm khi sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối.
Giá trị thặng dư tương đối thu được do rút ngắn thời gian lao động tất yếu bằng cách nâng cao năng suất lao động xã hội, nhờ đó giảm giá trị sức lao động và thời gian lao động thặng dư tăng lên. Do đó, sản xuất giá trị thặng dư tương đối chắc chắn phải làm giảm giá trị sức lao động.
Vì vậy, không phải cả hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư đều nhất thiết phải làm giảm giá trị sức lao động, mà chỉ có phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối mới làm giảm giá trị sức lao động.