Phân tích suất sinh lời trên tổng vốn đầu tư trước thuế (ROI).

a. Lập bảng phân tích

Chỉ tiêu	2018	2017	So sánh
EBIT		11.786
Tổng vốn bình quân		98.176
ROI		12,01%
Tỷ suất EBIT trên doanh thu thuần		5,11%
Vòng quay tổng vốn		2,3476%

b. Không cần tính toán mức ảnh hưởng, hiệu quả tiết kiệm chi phí hoạt động hay hiệu quả tiết kiệm vốn là nhân tố làm tăng ROI năm 2018 so với năm 2017.

Điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn (tức là thay đổi tỷ lệ giữa nợ và vốn chủ sở hữu) sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí vốn của doanh nghiệp. Khi cơ cấu nguồn vốn thay đổi, tác động sẽ lan tỏa đến các chỉ tiêu tài chính sau:

• Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE): ROE đo lường khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn chủ sở hữu. Việc thay đổi cơ cấu vốn, đặc biệt là tăng nợ vay, có thể làm tăng ROE nếu doanh nghiệp sử dụng nợ vay hiệu quả (tức là tạo ra lợi nhuận cao hơn chi phí lãi vay). Tuy nhiên, nếu sử dụng nợ không hiệu quả, ROE có thể giảm.
• Tỷ lệ hoàn vốn (ROI) và Suất sinh lời trên tài sản (ROA): Mặc dù việc điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn có thể gián tiếp ảnh hưởng đến ROI và ROA, nhưng tác động trực tiếp và rõ rệt nhất là lên ROE. ROA đo lường khả năng sinh lời trên tổng tài sản, còn ROI đo lường hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Sự thay đổi trong cơ cấu vốn có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng (tử số trong công thức tính ROA và ROI) và do đó ảnh hưởng đến các chỉ số này, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng ít hơn so với ROE.

Do đó, đáp án chính xác nhất là C.

Tỷ lệ giá vốn hàng bán (COGS) trên doanh thu thể hiện mối quan hệ giữa chi phí trực tiếp sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ so với doanh thu bán hàng. Nếu tỷ lệ này tăng lên so với năm trước, điều đó có nghĩa là giá vốn hàng bán tăng nhanh hơn so với doanh thu, hoặc giá vốn hàng bán giảm ít hơn so với mức giảm của doanh thu. Điều này có thể xảy ra vì một số lý do:

1. Công ty đã tăng chi phí trực tiếp và giảm doanh thu: Đây là một nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tỷ lệ giá vốn hàng bán trên doanh thu tăng lên. Khi chi phí sản xuất tăng và doanh thu giảm, tỷ lệ này sẽ tăng.

2. Công ty đã giảm chi phí trực tiếp với tỷ lệ thấp hơn tỷ lệ giảm doanh thu: Nếu cả chi phí trực tiếp và doanh thu đều giảm, nhưng doanh thu giảm mạnh hơn, tỷ lệ giá vốn hàng bán trên doanh thu sẽ tăng.

3. Công ty đã tăng chi phí trực tiếp với tỷ lệ cao hơn tỷ lệ tăng doanh thu: Trường hợp này ít khả năng xảy ra, nhưng nếu chi phí trực tiếp tăng quá nhanh so với doanh thu, tỷ lệ này cũng sẽ tăng.

Vì cả ba khả năng trên đều có thể dẫn đến việc tỷ lệ giá vốn hàng bán trên doanh thu tăng lên, nên đáp án chính xác nhất là 'Có thể là 1 trong 3 nguyên nhân trên'.

Lãi (hoặc lỗ) phát sinh từ việc đánh giá lại các khoản mục có gốc ngoại tệ là một khoản mục phi tiền tệ. Do đó, nó không ảnh hưởng trực tiếp đến bất kỳ dòng tiền nào trong ba loại dòng tiền: hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Vì vậy, đáp án chính xác là 'Không ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền'.

Câu hỏi này liên quan đến việc xác định chỉ tiêu tài chính nào phản ánh hiệu quả tiết kiệm chi phí trực tiếp.

• Tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động bán hàng sau khi trừ đi giá vốn hàng bán. Nếu chi phí trực tiếp giảm, giá vốn hàng bán sẽ giảm, dẫn đến lợi nhuận gộp tăng và tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần tăng. Vì vậy, đây là một chỉ tiêu phù hợp.
• Tỷ suất lợi nhuận hoạt động kinh doanh chính trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính sau khi trừ đi giá vốn hàng bán và chi phí hoạt động. Việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến giá vốn hàng bán, do đó tác động đến lợi nhuận gộp và cuối cùng là tỷ suất lợi nhuận hoạt động kinh doanh chính.
• Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận trước thuế sau khi trừ đi tất cả các chi phí (bao gồm cả chi phí tài chính). Việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp, do đó tác động đến tỷ suất lợi nhuận trước thuế.
• Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận sau thuế sau khi trừ đi tất cả các chi phí và thuế. Tương tự như trên, việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp, do đó tác động đến tỷ suất lợi nhuận sau thuế.

Trong các chỉ tiêu trên, tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần là chỉ tiêu phản ánh trực tiếp nhất sự thay đổi của chi phí trực tiếp, vì nó chỉ tập trung vào giá vốn hàng bán. Các chỉ tiêu khác chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác ngoài chi phí trực tiếp.

Khi một chi phí phát sinh nhưng không được trừ khi tính thuế, điều này có nghĩa là lợi nhuận chịu thuế (taxable profit) sẽ cao hơn lợi nhuận kế toán (accounting profit).

Điều này dẫn đến:

1. Chi phí thuế hiện hành (current tax expense) tăng: Do lợi nhuận chịu thuế cao hơn, số thuế phải nộp cho nhà nước trong kỳ hiện tại sẽ tăng.

2. Chi phí thuế hoãn lại (deferred tax expense) giảm: Vì có một khoản chênh lệch tạm thời chịu thuế (taxable temporary difference) phát sinh (do chi phí không được trừ), công ty sẽ phải trả thuế nhiều hơn trong tương lai so với những gì được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Điều này làm phát sinh tài sản thuế hoãn lại (deferred tax asset) và làm giảm chi phí thuế hoãn lại (hoặc làm tăng thu nhập thuế hoãn lại).

Do đó, đáp án chính xác là: Chi phí thuế hiện hành tăng và chi phí thuế hoãn lại giảm.