Ở lứa tuổi học sinh THPT, các em có khả năng vừa nghe giảng, vừa ghi chép, đồng thời vẫn theo dõi được câu trả lời của bạn trong giờ học... Điều này chứng tỏ sự phát triển và hoàn thiện của khả năng:

Đòi hỏi ở các em sự tư duy tích cực, độc lập

Có nội dung cụ thể, không đòi hỏi nhiều khả năng tư duy trừu tượng

Có ý nghĩa xã hội cao

Mới lạ và các em được tiếp xúc lần đầu

Thiết lập quan hệ bình đẳng, tôn trọng và tin cậy các em

Quan tâm chỉ dẫn và giám sát thường xuyên, trực tiếp các hoạt động và quan hệ của các em trong mọi lĩnh vực

Trợ giúp các em theo hướng tăng dần tính tự quyết định của các em trong họat động và quan hệ của mình

Thường xuyên chú ý đến tính hai mặt của sự phát triển ở lứa tuổi này khi ra các quyết định giáo dục

Sáng tạo ra tri thức mới

Tái tạo lại tri thức, nền văn hoá xã hội cho bản thân

Tổ chức, điều khiển quá trình tái tạo lại tri thức, nền văn hoá xã hội ở học sinh

Cả a, b và c

Học ngẫu nhiên

Học không chủ định

Hoạt động học

Học kinh nghiệm

Tri thức khoa học

Tri thức và những kĩ năng, kĩ xảo tương ứng với nó

Sự tiếp thu tri thức

Quá trình nhận thức

Phân tích, so sánh, tổng hợp, trừu tượng hoá, khái quát hoá

Phân tích, trừu tượng hoá, khái quát hoá

Phân tích, mô hình hoá, cụ thể hoá

Trừu tượng hoá, khái quát hoá, cụ thể hoá

Mô hình gần giống vật thật

Mô hình tượng trưng

Mô hình mã hoá

Tính trực quan của cả 3 loại mô hình trên là tương đương nhau

Hình ảnh tâm lí về đối tượng

Hệ thống những dấu hiệu khái quát và bản chất của đối tượng

Bản thân đối tượng

Năng lực thực tiễn của con người được kết tinh lại và được “gửi vào” đối tượng

Chuyển hoá khái niệm từ đầu giáo viên sang đầu học sinh

Giáo viên mô tả, giảng giải để học sinh nắm được định nghĩa, khái niệm

Giáo viên tổ chức, điều khiển hoạt động học của học sinh nhằm giúp các em tái tạo lại những năng lực thực tiễn của loài người được gửi gắm trong thế giới đối tượng cho bản thân

Giáo viên hệ thống hoá những kinh nghiệm vốn có trong bản thân học sinh để hình thành ở các em những khái niệm khoa học

Một quá trình truyền đạt tri thức, kĩ năng, kĩ xảo cho học sinh

Một quá trình tổ chức, điều khiển hoạt động học của học sinh nhằm giúp các em lĩnh hội nền văn hoá - xã hội

Một quá trình nêu vấn đề để học sinh giải quyết, thông qua đó học sinh lĩnh hội được tri thức, kĩ năng, kĩ xảo

Một quá trình tác động qua lại giữa giáo viên với học sinh, nhằm làm cho học sinh lĩnh hội những tri thức, kĩ năng, kĩ xảo