“Nếu trời mưa mà ta không mặc áo mưa thì đi đường sẽ bị ướt; Vì vậy, nếu trời không mưa hoặc ta có mặc áo mưa thì đi đường sẽ không bị ướt”. Suy luận này đúng hay sai; viết sơ đồ suy luận?

Sơ đồ suy luận nào đúng?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Xét từng đáp án:

Đáp án 1: {[(a → b) ∧ (c → d)] ∧ (b ∨ d)} ⇒ (a ∨ c) - Sai. Ví dụ: a=False, b=True, c=False, d=True. Khi đó, mệnh đề bên trái đúng, nhưng mệnh đề bên phải sai.

Đáp án 2: {[(a → ~b) ∧ (c → ~d)] ∧ (b ∨ d)} ⇒ ~(a ∧ c).
Ta có: (a → ~b) tương đương (~a ∨ ~b). (c → ~d) tương đương (~c ∨ ~d). Vậy [(a → ~b) ∧ (c → ~d)] tương đương [(~a ∨ ~b) ∧ (~c ∨ ~d)].
Giả sử (a ∧ c) đúng, suy ra a đúng và c đúng. Vì (b ∨ d) đúng, nên hoặc b đúng, hoặc d đúng, hoặc cả hai đều đúng.
- Nếu b đúng: Vì a đúng, nên (a → ~b) sai. Vậy [(a → ~b) ∧ (c → ~d)] sai, mâu thuẫn.
- Nếu d đúng: Vì c đúng, nên (c → ~d) sai. Vậy [(a → ~b) ∧ (c → ~d)] sai, mâu thuẫn.
Vậy (a ∧ c) sai, nên ~(a ∧ c) đúng. Suy ra sơ đồ suy luận đúng.

Đáp án 3: {[(a → b) ∧ (c → d)] ∧ (~b ∨ ~d)} ⇒ (a ∨ c) - Sai. Ví dụ: a=False, b=False, c=False, d=False. Khi đó, mệnh đề bên trái đúng, nhưng mệnh đề bên phải sai.

Đáp án 4: {[(a → b) ∧ (c → d)] ∧ (~b ∨ ~d)} ⇒ ~(a ∨ c) - Sai. Ví dụ: a=True, b=True, c=True, d=True. Khi đó, mệnh đề bên trái sai, và mệnh đề bên phải sai. Do đó, sơ đồ suy luận vẫn đúng trong trường hợp này, tuy nhiên với a=True, b=True, c=False, d=False thì mệnh đề bên trái sai, và mệnh đề bên phải sai.

Câu 29:

“Trường hợp 1, gồm các sự kiện a, b, c có hiện tượng A xuất hiện; Trường hợp 2, gồm các sự kiện e, f, a, b có hiện tượng A xuất hiện; Trường hợp 3, gồm các sự kiện a, f, g, h cũng có hiện tượng A xuất hiện; Vậy, sự kiện a là nguyên nhân làm xuất hiện hiện tượng A”. Suy luận này dựa trên phương pháp gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các phương pháp suy luận trong logic học, cụ thể là phương pháp tìm nguyên nhân của một hiện tượng. Trong tình huống được mô tả, sự kiện 'a' xuất hiện trong tất cả các trường hợp có hiện tượng 'A' xảy ra, trong khi các sự kiện khác thay đổi. Đây là đặc điểm của phương pháp tương đồng, trong đó chúng ta tìm kiếm yếu tố chung duy nhất xuất hiện trong tất cả các trường hợp có hiện tượng cần nghiên cứu.

Câu 30:

“Trường hợp 1, gồm các sự kiện a, b, c, d có hiện tượng A xuất hiện; Trường hợp 2, gồm các sự kiện b, c, d nhưng hiện tượng A không xuất hiện; Vậy, sự kiện a là nguyên nhân làm xuất hiện hiện tượng A”. Suy luận này dựa trên phương pháp gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Phương pháp được mô tả là phương pháp khác biệt. Phương pháp này dựa trên việc so sánh hai trường hợp gần giống nhau, trong đó chỉ có một yếu tố khác biệt. Nếu hiện tượng A xuất hiện trong trường hợp có yếu tố đó và không xuất hiện khi thiếu yếu tố đó, thì yếu tố đó được coi là nguyên nhân gây ra hiện tượng A. Trong ví dụ này, sự kiện 'a' là yếu tố khác biệt giữa hai trường hợp, và sự xuất hiện/không xuất hiện của hiện tượng A phụ thuộc vào sự có mặt của 'a'.

Câu 31:

Lỗi logic “Đánh tráo luận đề” thường xảy ra trong trường hợp nào?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Lỗi logic "Đánh tráo luận đề" xảy ra khi người ta cố gắng chứng minh hoặc bác bỏ một điều gì đó, nhưng thực tế lại chứng minh hoặc bác bỏ một điều khác. Điều này có nghĩa là luận điểm ban đầu đã bị thay đổi một cách tinh vi trong quá trình tranh luận hoặc chứng minh. Trong các lựa chọn được đưa ra, "Chứng minh hay bác bỏ" là trường hợp mà lỗi này dễ xảy ra nhất, vì trong quá trình chứng minh hoặc bác bỏ, người ta có thể vô tình hoặc cố ý thay đổi luận đề ban đầu.

Các lựa chọn khác không liên quan trực tiếp đến lỗi đánh tráo luận đề:

* Suy luận loại suy: Là một phương pháp suy luận dựa trên sự tương đồng giữa các đối tượng.
* Nguỵ biện dựa vào tình cảm hay bạo lực: Là một loại ngụy biện sử dụng cảm xúc hoặc đe dọa để thuyết phục người khác.
* Nguỵ biện “cái sau cái đó là do cái đó”: Là một loại ngụy biện cho rằng vì một sự kiện xảy ra sau một sự kiện khác, nên sự kiện thứ nhất là nguyên nhân của sự kiện thứ hai.

Câu 32:

“Nó mà sống thì là một chuyện màu nhiệm, mà chuyện màu nhiệm thì không còn xảy ra ở cái thế giới này nữa”. Đoạn văn trên thể hiện suy luận gì? có hợp logic không?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Đoạn văn trên có thể được phân tích như một tam đoạn luận (TĐL) kéo theo. Tiền đề là: "Nếu nó sống, thì đó là một chuyện màu nhiệm." Kết luận phủ định tiền đề (nó không sống) được đưa ra dựa trên tiền đề phủ định kết luận ("chuyện màu nhiệm không còn xảy ra ở thế giới này nữa"). Trong logic học, phủ định kết luận để suy ra phủ định tiền đề là một hình thức suy luận hợp lệ của tam đoạn luận kéo theo (Modus Tollens). Do đó, suy luận này hợp logic.

Câu 33:

Xác định cặp khái niệm có quan hệ đồng nhất trong các cặp khái niệm sau:

Lời giải: