Nếu mức sản xuất lớn hơn tổng chi tiêu dự kiến, các doanh nghiệp sẽ cắt giảm sản lượng bởi vì sự tích luỹ hàng tồn kho ngoài kế hoạch sẽ:

Để trả lời câu hỏi này, cần hiểu rõ định nghĩa của M1 và M2 trong cung tiền tệ:

• M1 (tiền giao dịch): Bao gồm tiền mặt đang lưu hành ngoài hệ thống ngân hàng và tiền gửi không kỳ hạn (có thể viết séc).


• M2 (tổng phương tiện thanh toán): Bao gồm M1 và tiền gửi tiết kiệm (có kỳ hạn) và các dạng tiền khác có tính thanh khoản thấp hơn.

Khi một người chuyển tiền từ tài khoản tiền gửi có thể viết séc (một phần của M1) sang sổ tiết kiệm có kỳ hạn (một phần của M2 nhưng không thuộc M1), thì:

• M1 giảm vì tiền từ tài khoản vãng lai (có thể viết séc) đã chuyển sang tài khoản tiết kiệm có kỳ hạn.


• M2 không thay đổi vì tổng phương tiện thanh toán chỉ chuyển từ một thành phần của M2 (tiền gửi không kỳ hạn nằm trong M1) sang một thành phần khác của M2 (tiền gửi có kỳ hạn).

Vậy đáp án đúng là M1 giảm, còn M2 không thay đổi.

Cơ sở tiền (Monetary Base) là tổng lượng tiền mặt trong lưu thông và dự trữ của các ngân hàng thương mại (NHTM) tại NHTW. Nó chịu sự tác động trực tiếp từ các hoạt động của NHTW.

- Khi NHTW mua trái phiếu chính phủ từ các NHTM, NHTW sẽ trả tiền cho các NHTM, làm tăng dự trữ của các NHTM tại NHTW, do đó làm tăng cơ sở tiền.

- Khi chính phủ bán trái phiếu cho các NHTM, tiền từ các NHTM chuyển sang chính phủ, không làm thay đổi tổng lượng tiền mặt trong lưu thông và dự trữ của các NHTM tại NHTW, do đó không làm thay đổi cơ sở tiền (nếu xét trong phạm vi hệ thống NHTM và NHTW). Tuy nhiên, nếu xét rộng hơn, tiền từ khu vực tư nhân (NHTM) chuyển sang chính phủ có thể có tác động tới cơ sở tiền, nhưng trong bối cảnh câu hỏi này, đáp án này phù hợp hơn.

- Khi các NHTM bán trái phiếu cho nhau, giao dịch này chỉ diễn ra giữa các NHTM và không ảnh hưởng đến lượng tiền mặt trong lưu thông hoặc dự trữ của các NHTM tại NHTW. Do đó, nó không làm thay đổi cơ sở tiền.

Vậy, phương án "Các NHTM bán trái phiếu cho nhau" là đáp án chính xác nhất vì nó không tác động trực tiếp đến cơ sở tiền. Tuy nhiên, đáp án "Chính phủ bán trái phiếu cho các NHTM" cũng có thể được xem xét, nhưng ít chính xác hơn vì có thể có những tác động gián tiếp. Trong phạm vi câu hỏi này, chúng ta xét tác động trực tiếp và ngắn hạn.