Một bệnh nhân bị hội chứng thận hư được chỉ định điều trị với corticosteroid lâu ngày và liều cao dẫn đến ức chế trục hạ đồi-tuyến yên- tuyến thượng thận tiết cortisol. Đây là ADR thuộc loại nào trên lâm sàng:

Câu hỏi yêu cầu tìm nhận xét sai về biểu hiện loạn sản huyết của ADRs (phản ứng có hại của thuốc). Ta xét từng đáp án:

- Đáp án 1: Sulfoamide, thiazide có thể gây giảm tiểu cầu. Đây là một tác dụng phụ đã được biết đến của các thuốc này.

- Đáp án 2: Penicillin có thể gây thiếu máu tán huyết. Đây cũng là một tác dụng phụ đã được biết đến của penicillin, thông qua cơ chế miễn dịch.

- Đáp án 3: Chloramphenicol có thể gây mất bạch cầu hạt. Đây là một tác dụng phụ nghiêm trọng của chloramphenicol, liên quan đến ức chế tủy xương.

- Đáp án 4: Cephalosporin gắn protein huyết tương lên màng tế bào HC gây ra hiện tượng tán huyết do miễn dịch. Cephalosporin thực tế gắn trực tiếp lên màng tế bào hồng cầu (HC), không thông qua protein huyết tương. Sự gắn trực tiếp này có thể dẫn đến sự hình thành phức hợp kháng nguyên-kháng thể, gây ra tán huyết do miễn dịch.

Vậy, đáp án sai là đáp án 4.

Phân tích các lựa chọn:

• Lựa chọn 1: Tác dụng phụ của thuốc và thông số điều trị không có mối liên hệ trực tiếp như vậy. Thông số điều trị (therapeutic index) là tỷ lệ giữa liều độc (TD50) và liều hiệu quả (ED50), thể hiện mức độ an toàn của thuốc.
• Lựa chọn 2: Hiệu năng (efficacy) và hiệu lực (potency) là hai khái niệm khác nhau. Hiệu lực liên quan đến nồng độ thuốc cần thiết để tạo ra một tác dụng nhất định (thường dùng ED50 để đo), trong khi hiệu năng là khả năng tạo ra đáp ứng tối đa của thuốc. Vì vậy, hiệu năng lớn không đồng nghĩa với hiệu lực lớn.
• Lựa chọn 3: Chất đối vận cạnh tranh (competitive antagonist) sẽ cạnh tranh với chất chủ vận (agonist) để gắn vào thụ thể. Sự có mặt của chất đối vận cạnh tranh sẽ làm tăng ED50 của chất chủ vận, vì cần nồng độ chất chủ vận cao hơn để đạt được hiệu quả tương tự.
• Lựa chọn 4: Trong việc lựa chọn thuốc, cả hiệu lực và hiệu năng đều quan trọng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, hiệu năng (khả năng tạo ra đáp ứng tối đa) quan trọng hơn hiệu lực (nồng độ cần thiết để tạo ra đáp ứng).

Kết luận:

Chỉ có lựa chọn 3 là chính xác.

Câu hỏi yêu cầu xác định ICS (corticosteroid dạng hít) nào có đặc tính chống viêm tốt nhất, thời gian rã nhanh, độ tan cao và khả năng lưu giữ lâu ở phổi. Trong các lựa chọn được đưa ra: * **Fluticasone propionate:** Là một ICS mạnh, nhưng không phải là lựa chọn tốt nhất về thời gian rã và độ tan. * **Beclometason dipropionat:** Là một ICS thường được sử dụng, nhưng có thể có sinh khả dụng toàn thân cao hơn so với một số ICS khác. * **Mometasone furoate:** Là một ICS mạnh với thời gian bán thải dài và khả năng gắn kết thụ thể cao, dẫn đến tác dụng chống viêm kéo dài. * **Budesonide:** Có thời gian rã nhanh, độ tan tương đối tốt, và có thể hoạt hóa tại chỗ ở phổi. Như vậy, Mometasone furoate có tác dụng chống viêm tốt, lưu giữ ở phổi lâu. Budesonide rã nhanh và tan tốt.

Theo khuyến cáo của ADA (Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ) năm 2019, mục tiêu HbA1c cho hầu hết bệnh nhân người lớn không mang thai mắc đái tháo đường là dưới 7%. Điều này giúp giảm nguy cơ biến chứng lâu dài của bệnh đái tháo đường như bệnh tim mạch, bệnh thận, và bệnh thần kinh.

Glucocorticoid là một loại thuốc ức chế miễn dịch mạnh. Việc sử dụng glucocorticoid có thể gây ra nhiều tác dụng phụ trên hệ miễn dịch, bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng và giảm hiệu quả của vaccine. Do đó, cần hạn chế sử dụng glucocorticoid trong các trường hợp sau: * **Nhiễm khuẩn:** Glucocorticoid ức chế hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng của cơ thể. Do đó, sử dụng glucocorticoid trong trường hợp nhiễm khuẩn có thể làm cho tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn. * **Nhiễm khuẩn nặng:** Tương tự như trên, nhiễm khuẩn nặng đòi hỏi hệ miễn dịch hoạt động mạnh mẽ để chống lại tác nhân gây bệnh. Glucocorticoid sẽ làm suy yếu khả năng này. * **Tiêm chủng vaccine sống:** Vaccine sống chứa các vi sinh vật đã được làm suy yếu nhưng vẫn có khả năng kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể. Glucocorticoid có thể ức chế phản ứng miễn dịch đối với vaccine, làm giảm hiệu quả bảo vệ của vaccine. Vì vậy, đáp án đúng là 'B và C'.