Lãi (lỗ) phát sinh do đánh giá lại các khoản mục có gốc ngoại tệ ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền nào? (I) Dòng tiền hoạt động kinh doanh (II) Dòng tiền hoạt động đầu tư (III) Dòng tiền hoạt động tài chính (tài trợ)

Câu hỏi này liên quan đến việc xác định chỉ tiêu tài chính nào phản ánh hiệu quả tiết kiệm chi phí trực tiếp.

• Tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động bán hàng sau khi trừ đi giá vốn hàng bán. Nếu chi phí trực tiếp giảm, giá vốn hàng bán sẽ giảm, dẫn đến lợi nhuận gộp tăng và tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần tăng. Vì vậy, đây là một chỉ tiêu phù hợp.
• Tỷ suất lợi nhuận hoạt động kinh doanh chính trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính sau khi trừ đi giá vốn hàng bán và chi phí hoạt động. Việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến giá vốn hàng bán, do đó tác động đến lợi nhuận gộp và cuối cùng là tỷ suất lợi nhuận hoạt động kinh doanh chính.
• Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận trước thuế sau khi trừ đi tất cả các chi phí (bao gồm cả chi phí tài chính). Việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp, do đó tác động đến tỷ suất lợi nhuận trước thuế.
• Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần: Chỉ tiêu này đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận sau thuế sau khi trừ đi tất cả các chi phí và thuế. Tương tự như trên, việc tiết kiệm chi phí trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận gộp, do đó tác động đến tỷ suất lợi nhuận sau thuế.

Trong các chỉ tiêu trên, tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu thuần là chỉ tiêu phản ánh trực tiếp nhất sự thay đổi của chi phí trực tiếp, vì nó chỉ tập trung vào giá vốn hàng bán. Các chỉ tiêu khác chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác ngoài chi phí trực tiếp.

Khi một chi phí phát sinh nhưng không được trừ khi tính thuế, điều này có nghĩa là lợi nhuận chịu thuế (taxable profit) sẽ cao hơn lợi nhuận kế toán (accounting profit).

Điều này dẫn đến:

1. Chi phí thuế hiện hành (current tax expense) tăng: Do lợi nhuận chịu thuế cao hơn, số thuế phải nộp cho nhà nước trong kỳ hiện tại sẽ tăng.

2. Chi phí thuế hoãn lại (deferred tax expense) giảm: Vì có một khoản chênh lệch tạm thời chịu thuế (taxable temporary difference) phát sinh (do chi phí không được trừ), công ty sẽ phải trả thuế nhiều hơn trong tương lai so với những gì được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Điều này làm phát sinh tài sản thuế hoãn lại (deferred tax asset) và làm giảm chi phí thuế hoãn lại (hoặc làm tăng thu nhập thuế hoãn lại).

Do đó, đáp án chính xác là: Chi phí thuế hiện hành tăng và chi phí thuế hoãn lại giảm.

Công thức đúng thể hiện mối quan hệ nhân quả giữa các nhân tố với chỉ tiêu vốn lưu động ròng là: Vốn lưu động ròng = Tài sản ngắn hạn – Nợ ngắn hạn. Công thức này cho thấy vốn lưu động ròng là phần tài sản ngắn hạn còn lại sau khi đã thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Nó phản ánh khả năng thanh toán các nghĩa vụ ngắn hạn của doanh nghiệp và là một chỉ số quan trọng về sức khỏe tài chính ngắn hạn.

Các công thức khác không chính xác vì:

• Vốn lưu động ròng = Nguồn vốn dài hạn – Tài sản dài hạn: Công thức này không liên quan trực tiếp đến vốn lưu động ròng mà phản ánh cơ cấu tài chính dài hạn của doanh nghiệp.
• Vốn lưu động ròng = Vốn lưu động – Nợ vay ngắn hạn: Công thức này không đầy đủ vì vốn lưu động thường được hiểu là tài sản ngắn hạn, do đó công thức này chỉ xem xét một phần của nợ ngắn hạn (nợ vay ngắn hạn).

Vốn lưu động ròng (Net Working Capital - NWC) được tính bằng công thức: Vốn lưu động ròng = Tài sản ngắn hạn - Nợ ngắn hạn. Nếu vốn lưu động bị âm, điều này có nghĩa là tài sản ngắn hạn nhỏ hơn nợ ngắn hạn. Do đó, vốn lưu động ròng sẽ nhỏ hơn 0.

Lợi nhuận hoạt động ròng (NOI) là một chỉ số tài chính đo lường khả năng sinh lời của một công ty từ các hoạt động cốt lõi của nó, trước khi tính đến các chi phí tài chính và thuế. Công thức tính NOI thường là: Doanh thu - Chi phí hoạt động. Chi phí lãi vay và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp không được trừ khi tính NOI. Vì vậy, cả chi phí lãi vay và chi phí thuế TNDN đều không ảnh hưởng đến NOI.

Phương án 3 chỉ đề cập đến chi phí hoạt động kinh doanh chính, là một thành phần cấu thành nên chi phí hoạt động nói chung. Do đó, phương án này không đầy đủ.

Do đó, đáp án đúng là A và B.