Giả sử ban đầu nền kinh tế ở trạng thái cân bằng tại mức sản lượng tiềm năng. Tiếp đó giả sử rằng chính phủ giảm chi tiêu. Theo mô hình tổng cung và tổng cầu, điều gì sẽ xảy ra với mức giá và sản lượng trong dài hạn?

Đường tổng cầu (AD) dốc xuống do ba hiệu ứng chính:

1. Hiệu ứng của cải (Wealth effect): Khi mức giá chung giảm, giá trị thực của tài sản (ví dụ: tiền mặt, chứng khoán) của người dân tăng lên. Điều này làm cho người dân cảm thấy giàu có hơn và do đó, họ có xu hướng chi tiêu nhiều hơn, dẫn đến tổng cầu tăng.

2. Hiệu ứng lãi suất (Interest rate effect): Khi mức giá chung giảm, người dân cần ít tiền hơn để thực hiện các giao dịch. Điều này làm giảm lãi suất, khuyến khích đầu tư và tiêu dùng, dẫn đến tổng cầu tăng.

3. Hiệu ứng tỷ giá hối đoái (Exchange rate effect): Khi mức giá chung trong nước giảm, hàng hóa và dịch vụ trong nước trở nên rẻ hơn so với hàng hóa và dịch vụ nước ngoài. Điều này làm tăng xuất khẩu và giảm nhập khẩu, dẫn đến tổng cầu tăng.

Phân tích các đáp án:

* Đáp án 1: Cung tiền danh nghĩa không đổi khi mức giá giảm, nhưng giá trị thực của cung tiền tăng lên, cho phép người dân mua nhiều hơn. Như vậy, đáp án này là một phần của hiệu ứng lãi suất.
* Đáp án 2: Khi mức giá giảm, lãi suất giảm chứ không tăng. Vì vậy, đáp án này sai.
* Đáp án 3: Đây chính là hiệu ứng của cải (wealth effect), giải thích một phần lý do đường tổng cầu dốc xuống.
* Đáp án 4: Khi giá trong nước giảm, xuất khẩu ròng sẽ tăng, không phải giảm.

Vậy, đáp án đúng nhất là đáp án 3 vì nó trực tiếp đề cập đến một trong những hiệu ứng chính khiến đường tổng cầu dốc xuống.

Đường SRAS (Short-Run Aggregate Supply) dịch chuyển sang trái biểu thị sự suy giảm trong cung ngắn hạn, thường do chi phí sản xuất tăng lên. Điều này có thể xảy ra do giá nguyên liệu thô tăng (ví dụ: giá dầu), hoặc do tiền lương tăng lên mà không đi kèm với sự tăng tương ứng trong năng suất.

* Khoảng trống lạm phát: Khoảng trống lạm phát thường dẫn đến áp lực tăng giá, nhưng bản thân nó không trực tiếp làm dịch chuyển đường SRAS sang trái. Nó thể hiện tình trạng tổng cầu vượt quá tổng cung ở mức giá hiện hành.
* Dự kiến là có lạm phát: Kỳ vọng lạm phát có thể ảnh hưởng đến quyết định tiền lương và giá cả của doanh nghiệp, có khả năng làm tăng tiền lương và giá cả, và do đó có thể làm dịch chuyển SRAS sang trái. Tuy nhiên, giá dầu tăng có tác động trực tiếp và mạnh mẽ hơn.
* Giá dầu tăng đột ngột: Giá dầu là một yếu tố đầu vào quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp. Khi giá dầu tăng, chi phí sản xuất tăng lên, buộc các doanh nghiệp phải giảm sản lượng ở mọi mức giá, do đó làm dịch chuyển đường SRAS sang trái. Điều này xảy ra vì doanh nghiệp cần nhiều tiền hơn để sản xuất sản lượng tương đương.

Vì giá dầu tăng đột ngột trực tiếp làm tăng chi phí sản xuất và làm dịch chuyển đường SRAS sang trái, trong khi những yếu tố khác có thể có tác động gián tiếp hoặc cần điều kiện khác để gây ra sự dịch chuyển tương tự và câu hỏi hỏi về yếu tố *góp phần làm tăng lương VÀ dịch chuyển SRAS sang trái*, nên đáp án "Giá dầu tăng đột ngột" không chính xác hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu chỉ xét yếu tố *làm dịch chuyển SRAS sang trái*, thì giá dầu tăng đột ngột là một đáp án đúng.

Ở đây, đáp án chính xác nhất là "Dự kiến là có lạm phát". Vì kỳ vọng lạm phát làm tăng lương (do người lao động đòi hỏi mức lương cao hơn để bù đắp cho lạm phát dự kiến) và cũng có thể làm dịch chuyển đường SRAS sang trái do tăng chi phí sản xuất.

Vì vậy, câu hỏi này có phần không rõ ràng và có thể gây nhầm lẫn. Câu hỏi nên được diễn đạt rõ ràng hơn để tránh những cách hiểu khác nhau.

Nguyên nhân chủ yếu của những thay đổi về mức độ hoạt động của nền kinh tế (tức là sự tăng trưởng hoặc suy thoái) là những thay đổi trong tổng mức chi tiêu (aggregate expenditure). Tổng mức chi tiêu bao gồm tiêu dùng của hộ gia đình, đầu tư của doanh nghiệp, chi tiêu của chính phủ và xuất khẩu ròng (xuất khẩu trừ nhập khẩu). Khi tổng mức chi tiêu tăng, nền kinh tế có xu hướng tăng trưởng và ngược lại.

* Xuất khẩu và nhập khẩu: Mặc dù xuất khẩu và nhập khẩu là một phần của tổng mức chi tiêu, nhưng chúng không phải là yếu tố duy nhất quyết định mức độ hoạt động của nền kinh tế.
* Tổng mức chi tiêu: Đây là đáp án đúng. Tổng mức chi tiêu phản ánh toàn bộ nhu cầu trong nền kinh tế.
* Chính sách thuế và chi tiêu của chính phủ: Chính sách tài khóa (bao gồm thuế và chi tiêu của chính phủ) có thể ảnh hưởng đến tổng mức chi tiêu, nhưng nó không phải là yếu tố duy nhất.
* Cung tiền của ngân hàng Trung ương: Cung tiền (money supply) ảnh hưởng đến lãi suất và do đó có thể ảnh hưởng đến đầu tư và tiêu dùng, nhưng nó không phải là yếu tố duy nhất quyết định tổng mức chi tiêu.

Ngân hàng có 8 triệu tiền gửi, tỷ lệ dự trữ bắt buộc là 20% tức là ngân hàng phải dự trữ 8 * 20% = 1.6 triệu. Ngân hàng đang có 3 triệu dự trữ thực tế, vậy số tiền dự trữ vượt mức (dư thừa) là 3 - 1.6 = 1.4 triệu. Số tiền dự trữ vượt mức này chính là số tiền tối đa ngân hàng có thể cho vay thêm.