Giá cả thị trường của hàng hoá xoay quanh yếu tố nào?

Trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, quy luật giá trị biểu hiện thông qua quy luật giá cả thị trường. Giá cả thị trường hình thành một cách tự phát dựa trên sự tác động của cung và cầu, xoay quanh giá trị hàng hóa. Các quy luật khác như giá cả độc quyền, lợi nhuận bình quân, và giá cả sản xuất xuất hiện ở giai đoạn sau, khi chủ nghĩa tư bản đã phát triển sang giai đoạn độc quyền.

Lợi nhuận siêu ngạch trong công nghiệp chỉ là tạm thời vì khi một ngành công nghiệp nào đó có lợi nhuận siêu ngạch, các nhà tư bản sẽ đổ xô đầu tư vào ngành đó. Điều này dẫn đến tăng cung, giá cả giảm xuống, và lợi nhuận giảm dần cho đến khi không còn siêu ngạch nữa. Quá trình này chịu ảnh hưởng lớn bởi việc di chuyển tư bản từ ngành này sang ngành khác và sự cải tiến kỹ thuật để chạy theo lợi nhuận siêu ngạch. Tỷ suất lợi nhuận có xu hướng giảm dần cũng là một yếu tố, nhưng không trực tiếp giải thích vì sao lợi nhuận siêu ngạch chỉ là tạm thời bằng việc di chuyển tư bản và cải tiến kỹ thuật để giành lợi thế cạnh tranh.