Được gọi là tác dụng không mong muốn chỉ khi các phản ứng xãy ra nếu được dùng với liều:

Gluco corticoid có nhiều tác dụng trên các cơ quan khác nhau, bao gồm:

- Gây loãng xương: Gluco corticoid làm giảm hấp thu canxi ở ruột và tăng thải canxi qua thận, dẫn đến giảm mật độ xương và tăng nguy cơ loãng xương.

- Ức chế sự tạo sẹo: Gluco corticoid ức chế quá trình viêm và tăng sinh nguyên bào sợi, làm chậm quá trình lành vết thương và giảm sự hình thành sẹo.

- Ưc chế phát triển của tổ chức sụn: Gluco corticoid ức chế sự phát triển của tế bào sụn, làm chậm quá trình hình thành và tái tạo sụn.

- Gluco corticoid làm tăng tiết acid clohydric và pepsin ở dạ dày, có thể dẫn đến loét dạ dày tá tràng, chứ không có tác dụng ức chế tiết tuyến ngoại tiết.

Liệu pháp Gluco corticoid có thể gây ra nhiều tai biến trên xương, chủ yếu do các cơ chế sau:

• Rối loạn hấp thu và thải trừ canxi: Gluco corticoid làm giảm hấp thu canxi từ ruột và tăng thải trừ canxi qua thận, dẫn đến hạ canxi máu. Để bù đắp, cơ thể sẽ huy động canxi từ xương, gây loãng xương.


• Ức chế sự phát triển của tế bào xương: Gluco corticoid ức chế hoạt động của tế bào tạo xương (osteoblast) và kích thích hoạt động của tế bào hủy xương (osteoclast), làm giảm quá trình tạo xương mới và tăng quá trình hủy xương cũ.


• Hậu quả tác dụng của thuốc trên nội tiết: Gluco corticoid ảnh hưởng đến trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận, gây ức chế sản xuất các hormone sinh dục (estrogen, testosterone), làm giảm mật độ xương.

Như vậy, các phương án 1, 2 và 3 đều đúng ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên, phương án 1 (Rối loạn hấp thu và thải trừ canxi) là nguyên nhân chính và thường gặp nhất gây ra tai biến trên xương do Gluco corticoid.

Isoniazid và Rifampicin đều có độc tính trên gan. Khi dùng phối hợp, tác dụng phụ thường gặp nhất là viêm gan do tăng độc tính trên gan.