Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho rằng: Bản chất là cái…và gắn liền với sự vật

Từ hình thái kinh tế - xã hội chiếm hữu nô lệ sang hình thái kinh tế - xã hội phong kiến

Từ hình thái kinh tế - xã hội phong kiến sang kình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa

Từ hình thái kinh tế - xã hội TBCN sang hình thái kinh tế - xã hội XHCN

Từ hình thái kinh tế xã hội cộng sản nguyên thuỷ sang hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ

Đánh dấu sự ra đời của khoa học tự nhiên

Đánh dấu bước chuyển từ khoa học tự nhiên thực nghiệm sang khoa học tự nhiên lý luận

Đánh dấu sự giải phóng khoa học tự nhiên khỏi thần học và tôn giáo

Dự trên những giáo điều tôn giáo

Dựa trên ý muốn chủ quan

Dựa trên tình cảm, khát vọng

Dựa trên thực nghiệm

Con người là một cơ thể sống phức tạp như động vật

Con người là một bộ phận của tự nhiên

Con người là một kết cấu vật chất

Con người như một chiếc xe, mà tim là lò xo, khớp xương là cái bánh xe

Cho nguồn gốc của nhà nước không phải từ thần thánh mà là sự qui ước và thoả thuận giữa con người

Cho hình thức quân chủ là hình thức chính quyền lý tưởng

Tôn giáo và giáo hội vẫn có ích cho nhà nước

Coi quyền lực của giai cấp đại tư sản là vô hạn

Mọi vật do nguyên tử tạo nên

Vật tồn tại không phụ thuộc vào cảm giác

Vật do thượng đế tạo ra

Vật do phức hợp các cảm giác

La Mettri bác bỏ thuyết nhị nguyên của Đềcáctơ

La Mettri bảo vệ thuyết nhị nguyên của Đềcáctơ

La Mettri xem con người như một cái máy

La Mettri giải thích các hiện tượng sinh lý theo quy luật cơ học

Ý thức có nguồn gốc từ thần thánh

Ý thức là thuộc tính của mọi dạng vật chất

Ý thức là thuộc tính của vật chất có tổ chức cao xuất hiện do sự phức tạp hoá của vật chất hữu cơ

Ý thức con người vốn có trong bộ não

Duy vật biện chứng

Duy tâm

Duy vật siêu hình

Phép biện chứng của Hêghen là phép biện chứng duy vật

Phép biện chứng của Hêghen là phép biện chứng tự phát

Phép biện chứng của Hêghen là phép biện chứng duy tâm khách quan

Phép biện chứng của Hêghen là phép biện chứng tiên nghiệm chủ quan