Bản chất của con người được quyết định bởi:

Từ hoạt động thực tiễn trong môi trường chính trị - xã hội trực tiếp

Từ hoạt động đấu tranh giai cấp

Từ hoạt động Nhà nước

Từ hoạt động kinh tế – chính trị

Lực lượng sản xuất và Quan hệ sản xuất là hai mặt của Phương thức sản xuất, tồn tại không tách rời nhau

Mối quan hệ biện chứng giữa Lực lượng sản xuất và Quan hệ sản xuất là nội dung quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất

Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất là quy luật xã hội phổ biến trong tất cả các xã hội có đối kháng giai cấp

Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất vạch rõ sự phụ thuộc khách quan của Quan hệ sản xuất vào sự phát triển của Lực lượng sản xuất, đồng thời Quan hệ sản xuất cũng tác động trở lại Lực lượng sản xuất

Thế giới tồn tại khách quan còn quy luật vận động và phát triển của thế giới đó do ý thức con người tạo ra

Phát triển là quá trình tiến lên theo đường thẳng

Mỗi chân lí khoa học dù là có tính tương đối vẫn chứa đựng của yếu tố chân lí tuyệt đối

Vật lí là thực tại khách quan, tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác

Đó là quy luật xã hội phổ biến trong tất cả các xã hội có đối kháng giai cấp

Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của phương thức sản xuất, tồn tại không thể tách rời

Quy luật này vạch rõ sự phụ thuộc khách quan của quan hệ sản xuất vào sự phát triển của lực lượng sản xuất, đồng thời quan hệ sản xuất cũng tác động trở lại lực lượng sản xuất

Tác động biện chứng giữa 2 mặt đó tạo thành quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của lực lượng sản xuất

Lượng - chất có quan hệ biện chứng. Phải kiên trì tích lũy về lượng mới có sự thay đổi về chất, tạo ra bước ngoặt. Không được nóng vội, chủ quan, duy ý chí, đốt cháy giai đoạn. Ngược lại, chỉ có thay đổi căn bản về chất mới chuyển được cái cũ sang cái mới

Lượng- chất có quan hệ biện chứng. Không được nóng vội, chủ quan. duy ý chí khi lượng đã được tích lũy đủ và ngược lại

Lượng- chất có quan hệ biện chứng. Không được nóng vội, chủ quan, duy ý chí khi chưa tích lũy được lượng cần thiết. Nhưng đôi khi chưa tích lũy đủ lượng cũng phải thay đổi về chất. Ngược lại, không được trù trừ, do dự, bảo thủ khi lượng đã được tích lũy

Phải kiên quyết, không trù trừ, do dự, thay đổi về chất khi lượng dã được tích lũy

Thực tiễn là nguồn gốc của nhận thức vì qua thực tiễn bộc lộ các thuojc tính, mối liên hệ bản chất của đối tượng

Thực tiễn là kết quả của nhận thức, trong đó sự phân tích lí luận là cơ bản nhất

Thực tiễn là động lực của nhận thức, nó đòi hỏi tư duy con người phải giải đáp những vấn đề đặt ra

Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Nhận thức đúng hay sai không được xác định chỉ trong nhận thức

Mối quan hệ giữa người và người trong quá trình sản xuất được gọi là quan hệ sản xuất

Cũng như lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất thuộc lĩnh vực đời sống vật chất của xã hội

Tính vật chất của quan hệ sản xuất được biểu hiện ở chỗ chúng tồn tại khách quan, phụ thuộc vào ý thúc con người

Quan hệ sản xuất là quan hệ kinh tế cơ bản của một hình thái kinh tế-xã hội

Chủ nghĩa duy vật biện chứng lịch sử

Chủ nghĩa duy vật siêu hình trong lịch sử

Chủ nghĩa duy tâm lịch sử

Chủ nghĩa duy vật siêu hình

Thế giới thống nhất ở tính tồn tại của nó

Thế giới thống nhất ở nguồn gốc tính thần

Thế giới thống nhất ở tính vật chất

Thế giới thống nhất ở sự suy nghĩ về nó như là cái thống nhất

Đồng nhất vật chất với một số dạng vật thể cụ thể, cảm tính

Vật chất là tất cả cái tồn tại khách quan

Vật chất là cái có thể nhận thức được

Vật chất tự thân vận động