Trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp được quy định như thế nào?

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về hệ thống tổ chức tòa án và quy trình tuyển chọn thẩm phán. Theo quy định pháp luật của nhiều quốc gia, việc tuyển chọn thẩm phán thường kết hợp nhiều phương thức khác nhau để đảm bảo tính khách quan, chuyên môn và sự tín nhiệm. Các phương thức phổ biến bao gồm bầu cử (trong một số hệ thống nhất định), chỉ định (thường bởi một cơ quan hành pháp hoặc tư pháp cấp cao) và bổ nhiệm (cũng thường do cơ quan quyền lực nhà nước thực hiện). Do đó, cách thức tuyển chọn thẩm phán thường là sự kết hợp đa dạng các phương pháp này chứ không chỉ giới hạn ở một phương thức duy nhất. Trong các phương án được đưa ra, phương án "Kết hợp cả ba cách: bầu, chỉ định và bổ nhiệm" là bao quát và phản ánh đúng nhất thực tế tuyển chọn thẩm phán ở nhiều hệ thống pháp luật khác nhau.

Câu hỏi đặt ra tình huống một công dân sử dụng văn bản Hiến pháp để yêu cầu Hội đồng xét xử (HĐXX) giải quyết vụ việc, nhưng HĐXX từ chối vì cho rằng mình không có thẩm quyền xét xử Hiến pháp. Để giải quyết vấn đề này, cần xác định vai trò và trách nhiệm của HĐXX trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo quy định của pháp luật, Tòa án có nhiệm vụ xét xử và giải quyết các vụ án theo quy định của pháp luật, bao gồm cả việc áp dụng các quy định của Hiến pháp khi cần thiết. Tuy nhiên, việc HĐXX cho rằng mình không có thẩm quyền xét xử Hiến pháp là một nhận định sai lầm, vì HĐXX là cơ quan thực thi pháp luật, có trách nhiệm tuân thủ và áp dụng pháp luật, bao gồm cả Hiến pháp. Phương án A sai vì nó không đưa ra giải pháp cụ thể cho HĐXX. Phương án B sai vì văn bản ghi nhớ ý kiến của Chánh án không phải là căn cứ pháp lý để HĐXX từ chối xét xử. Phương án C và D sai vì việc điều tra hay theo dõi ý kiến của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao không thuộc thẩm quyền của Quốc hội hay Chính phủ trong trường hợp này, mà việc giải quyết vụ án thuộc về HĐXX.

Câu hỏi yêu cầu xác định đặc điểm KHÔNG tồn tại trong bối cảnh xây dựng Hiến pháp năm 1980.

- Phương án 1: "Thừa nhận sự tồn tại của nhiều đảng phái đối lập." là đặc điểm KHÔNG có trong bối cảnh xây dựng Hiến pháp 1980. Việt Nam lúc này theo mô hình XHCN, nhà nước một đảng lãnh đạo, không thừa nhận đa đảng đối lập.
- Phương án 2: "Thực hiện cuộc cách mạng XHCN triệt để theo mô hình của Liên Xô." là một đặc điểm quan trọng của bối cảnh này, thể hiện sự ảnh hưởng và định hướng phát triển theo mô hình Liên Xô.
- Phương án 3: "Các nước thực hiện mục tiêu xây dựng XHCN." phản ánh xu hướng chung của thế giới lúc bấy giờ, trong đó có Việt Nam.
- Phương án 4: "Cả hai miền Nam, Bắc vừa được thống nhất." là sự kiện lịch sử trọng đại, là tiền đề quan trọng cho việc xây dựng Hiến pháp chung cho cả nước năm 1980.

Do đó, phương án 1 là đặc điểm không phù hợp với bối cảnh lịch sử và chính trị của Việt Nam khi xây dựng Hiến pháp năm 1980.

Câu hỏi yêu cầu xác định nhận định KHÔNG đúng về vị trí của luật hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần hiểu rõ vai trò và đặc điểm của luật hiến pháp. Luật hiến pháp là ngành luật cơ bản nhất, giữ vị trí chủ đạo, là nền tảng cho toàn bộ hệ thống pháp luật. Các nguyên tắc của luật hiến pháp chi phối, định hướng cho sự phát triển của các ngành luật khác. Mọi văn bản quy phạm pháp luật, kể cả các ngành luật khác, đều phải tuân thủ và không được trái với Hiến pháp. Tuy nhiên, không phải mọi quy định của luật hiến pháp đều trở thành nguyên tắc cơ bản của tất cả các ngành luật khác. Luật hiến pháp quy định những vấn đề cốt lõi về tổ chức bộ máy nhà nước, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, các nguyên tắc cơ bản của đời sống xã hội, còn các ngành luật khác đi sâu vào điều chỉnh từng lĩnh vực cụ thể. Phương án 3 "Nội dung của luật hiến pháp điều chỉnh tất cả các ngành, các lĩnh vực của đời sống xã hội" là nhận định không đúng. Luật hiến pháp đặt ra khuôn khổ và những nguyên tắc chung cho tất cả các ngành, các lĩnh vực, chứ không trực tiếp điều chỉnh chi tiết tất cả chúng.

Hệ thống chính trị ở Việt Nam được hiểu là tập hợp các tổ chức chính trị, xã hội, trong đó Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo, Nhà nước quản lý và Mặt trận Tổ quốc cùng các tổ chức thành viên đóng vai trò tập hợp, đoàn kết nhân dân. Phương án 2 bao gồm Đảng Cộng sản, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc cùng các tổ chức thành viên, đây là cấu trúc đầy đủ nhất phản ánh đúng bản chất và thành phần của hệ thống chính trị Việt Nam theo quy định của pháp luật và lý luận chính trị.