Thế nào là tố tụng hành chính?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các nguyên tắc đặc thù của tố tụng hành chính. Để xác định đáp án đúng, cần phân tích từng nguyên tắc được nêu trong các lựa chọn:

1. Chỉ có thể khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án sau khi đã được cơ quan Nhà nước, người đã ra quyết định hành chính giải quyết: Đây là nguyên tắc về thủ tục tiền tố tụng, yêu cầu người khởi kiện phải khiếu nại hoặc yêu cầu giải quyết khiếu nại tại cơ quan hành chính trước khi đưa vụ án ra tòa án.
2. Tòa án không tiến hành hòa giải đối với các vụ án hành chính: Trong tố tụng hành chính, tòa án không có chức năng hòa giải như trong tố tụng dân sự, vì bản chất các quyết định hành chính liên quan đến quyền lực nhà nước và lợi ích công cộng.
3. Việc cung cấp chứng cứ là nghĩa vụ của các đương sự: Trong tố tụng hành chính, ngoài nghĩa vụ cung cấp chứng cứ của các đương sự (người khởi kiện và người bị kiện), tòa án cũng có trách nhiệm thu thập chứng cứ để làm rõ sự thật khách quan của vụ án. Tuy nhiên, nghĩa vụ cung cấp chứng cứ ban đầu thuộc về các đương sự.
4. Bảo đảm hiệu lực của văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao nhất: Nguyên tắc này thể hiện tính tối thượng của pháp luật, theo đó mọi hành vi, quyết định hành chính phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

Phân tích các lựa chọn:
- Lựa chọn 1: Thiếu nguyên tắc "Chỉ có thể khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án sau khi đã được cơ quan Nhà nước, người đã ra quyết định hành chính giải quyết" và sai nguyên tắc "Bảo đảm hiệu lực của văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao nhất".
- Lựa chọn 2: Thiếu nguyên tắc "Việc cung cấp chứng cứ là nghĩa vụ của các đương sự" và "Bảo đảm hiệu lực của văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao nhất".
- Lựa chọn 3: Thiếu nguyên tắc "Tòa án không tiến hành hòa giải đối với các vụ án hành chính".
- Lựa chọn 4: Bao gồm đầy đủ cả bốn nguyên tắc quan trọng và đặc thù của tố tụng hành chính đã phân tích ở trên, và sắp xếp chúng một cách hợp lý. Do đó, đây là đáp án đúng nhất.

Câu hỏi này đề cập đến thẩm quyền của tòa án trong việc giải quyết các khiếu kiện liên quan đến quyết định hành chính theo pháp luật Việt Nam. Theo Luật Tố tụng Hành chính, tòa án có thẩm quyền giải quyết khiếu kiện đối với các quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước. Cụ thể, các quyết định hành chính có thể bị kiện bao gồm: quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan hành chính nhà nước các cấp, trừ các quyết định mà pháp luật có quy định khác. Phương án 1: "Quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước từ cấp tỉnh trở lên." là đúng một phần nhưng chưa đầy đủ. Phương án 2: "Quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước cấp xã, cấp huyện." là đúng một phần nhưng chưa đầy đủ. Phương án 3: "Quyết định bằng văn bản của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ. Quyết định bằng văn bản của văn phòng Chủ tịch nước, văn phòng quốc hội, cơ quan Nhà nước địa phương. Các quyết định nói trên là những quyết định được áp dụng một lần về vấn đề cụ thể với một đối tượng nhất định." - Phần đầu liệt kê các cơ quan có thể ban hành quyết định hành chính, phần sau định nghĩa quyết định hành chính cá biệt. Tuy nhiên, quyết định hành chính quy phạm pháp luật cũng có thể bị kiện. Phương án 4: "Các quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước. Quyết định quy phạm pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Các quyết định bằng văn bản của các tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân các cấp." - Phương án này liệt kê đầy đủ nhất các loại hình quyết định hành chính có thể bị kiện (quyết định hành chính cá biệt, hành vi hành chính, quyết định quy phạm pháp luật về khiếu nại, tố cáo). Tuy nhiên, việc bổ sung "Các quyết định bằng văn bản của các tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân các cấp" là không chính xác vì đây là quyết định tư pháp, không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án hành chính. Mặc dù vậy, xét về phạm vi các quyết định hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, phương án 4 bao quát nhất, trừ phần sai sót về quyết định tư pháp.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các hành vi có thể bị khiếu kiện trước tòa án. Theo quy định pháp luật Việt Nam, khiếu kiện hành chính là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật cán bộ, công chức hoặc quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Phương án 1: Hành vi của những người làm các công việc tự nguyện cho xã hội không phải là đối tượng của khiếu kiện hành chính trực tiếp trước tòa. Các hoạt động này thường dựa trên nguyên tắc tự nguyện và không phát sinh quan hệ hành chính nhà nước theo nghĩa pháp lý.

Phương án 2: Hành vi của người nước ngoài vi phạm trật tự công cộng có thể bị xử lý theo pháp luật hình sự, hành chính hoặc dẫn đến trục xuất, nhưng không phải là đối tượng trực tiếp của "khiếu kiện" trong phạm vi khiếu kiện hành chính, mà có thể là tranh chấp dân sự hoặc hình sự tùy theo tính chất hành vi.

Phương án 3: Đây là phương án đúng nhất. Hành vi thực hiện hoặc không thực hiện công vụ của cán bộ, viên chức Nhà nước là một trong những đối tượng chính của khiếu kiện hành chính. Công dân có quyền khiếu kiện các quyết định, hành vi hành chính của các chủ thể này nếu thấy trái pháp luật và xâm phạm quyền lợi của mình.

Phương án 4: Hành vi của những người không phải là cán bộ, viên chức Nhà nước không phải là đối tượng trực tiếp của khiếu kiện hành chính, trừ trường hợp hành vi đó được thực hiện nhân danh hoặc theo sự ủy quyền của cơ quan Nhà nước.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đối tượng bị kiện trong vụ án hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam. Đáp án 1 và 2 chỉ liệt kê một phần các đối tượng có thể bị kiện. Đáp án 4 đưa ra khái niệm "Thẩm phán toà án nhân dân đã ra bản sai", đây không phải là đối tượng bị kiện trong vụ án hành chính, mà là chủ thể ra quyết định hoặc hành vi bị khiếu kiện. Đáp án 3 bao gồm đầy đủ các đối tượng có thể bị kiện trong vụ án hành chính, bao gồm "Cơ quan Nhà nước" và "Thủ trưởng, các cán bộ, viên chức Nhà nước đã ra quyết định hành chính hoặc có hành vi hành chính trái pháp luật", do đó là đáp án chính xác nhất.

Câu hỏi yêu cầu trình bày khái niệm luật tố tụng. Luật tố tụng là một hệ thống các quy tắc pháp lý do Nhà nước ban hành, quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục và các nguyên tắc tiến hành các hoạt động tố tụng (như điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án) trong các lĩnh vực khác nhau của pháp luật (hình sự, dân sự, hành chính, kinh tế, lao động). Phương án 1 định nghĩa luật tố tụng là 'hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật do các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành để điều chỉnh các quan hệ xã hội khi giải quyết các tranh chấp kinh tế, dân sự, lao động, hành chính và các vụ án hình sự'. Định nghĩa này bao hàm đầy đủ các yếu tố cấu thành của luật tố tụng: hệ thống nguyên tắc và quy phạm, chủ thể ban hành (cơ quan Nhà nước có thẩm quyền), mục đích điều chỉnh (quan hệ xã hội khi giải quyết tranh chấp/vụ án) và phạm vi áp dụng (các lĩnh vực pháp luật). Phương án 2 chỉ đề cập đến 'nguyên tắc và quy định' mà thiếu đi yếu tố 'hệ thống' và 'quy phạm pháp luật' một cách rõ ràng, và chưa nêu bật vai trò điều chỉnh quan hệ xã hội trong quá trình giải quyết vụ việc. Phương án 3 mô tả các 'thủ tục' khởi tố, khởi kiện, điều tra, truy tố, xét xử, đây là một phần của luật tố tụng nhưng chưa phải là khái niệm đầy đủ của luật tố tụng. Phương án 4 định nghĩa luật tố tụng là 'các quy phạm pháp luật quy định về thẩm quyền, trình tự điều tra, truy tố, xét xử và thi hành các loại án...', đây là một định nghĩa khá gần với khái niệm đúng, nhưng phương án 1 bao hàm rộng hơn với việc nhấn mạnh 'hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật' và 'điều chỉnh các quan hệ xã hội', làm cho nó trở nên toàn diện hơn trong việc định nghĩa một ngành luật. Tuy nhiên, xét trên các phương án đưa ra, phương án 4 tập trung vào bản chất cốt lõi của luật tố tụng là quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục và thi hành án trong các lĩnh vực cụ thể. So sánh kỹ lưỡng, phương án 4 mô tả chính xác hơn nội dung và phạm vi của luật tố tụng, còn phương án 1 có phần hơi rộng và có thể bao gồm cả các khía cạnh khác không hoàn toàn thuộc về luật tố tụng. Trong bối cảnh các câu hỏi trắc nghiệm, phương án 4 là định nghĩa sát nhất và đầy đủ nhất về luật tố tụng trong các lựa chọn đã cho, vì nó nêu bật được vai trò của các quy phạm pháp luật trong việc định hình quy trình và thẩm quyền giải quyết các vụ án. Tuy nhiên, nếu xét theo định nghĩa học thuật chuẩn mực, phương án 1 có thể được coi là đầy đủ hơn. Nhưng trong các lựa chọn này, phương án 4 là lựa chọn tốt nhất vì nó mô tả chính xác bản chất hoạt động của luật tố tụng. Để đảm bảo tính chính xác cao nhất, chúng ta cần xem xét lại. Luật tố tụng là tập hợp các quy phạm pháp luật quy định về trình tự, thủ tục giải quyết các vụ án. Phương án 4 'Là các quy phạm pháp luật quy định về thẩm quyền, trình tự điều tra, truy tố, xét xử và thi hành các loại án hình sự, dân sự, hành chính, kinh tế.' là định nghĩa sát nhất với bản chất của luật tố tụng. Phương án 1 có thể bị coi là hơi rộng vì nó đề cập đến 'điều chỉnh các quan hệ xã hội' một cách chung chung, trong khi bản chất của luật tố tụng là quy định về 'trình tự, thủ tục'. Do đó, phương án 4 là đáp án chính xác nhất.