Thao tác lôgích đi từ một hay vài tiền đề có quan hệ lôgích với nhau để rút ra một kết luận được gọi là gì?

Suy luận đúng là suy luận hợp logic và xuất phát từ mọi tiền đề đều xác thực. Điều này đảm bảo rằng kết luận rút ra từ suy luận đó cũng là xác thực. Phương án A chỉ đề cập đến tính hợp logic, mà không xét đến tính xác thực của tiền đề. Một suy luận có thể hợp logic nhưng vẫn dẫn đến kết luận sai nếu tiền đề không đúng. Phương án B chỉ đề cập đến kết luận đúng, mà không quan tâm đến quá trình suy luận. Một kết luận có thể đúng do may mắn hoặc trùng hợp, chứ không phải do suy luận đúng đắn. Phương án D bao gồm cả A, B, C. Vì C là đáp án chính xác nhất, nên D không thể đúng. Vậy, đáp án đúng nhất là C.

Câu hỏi này liên quan đến phép đổi chất và đổi chỗ trong lôgic học mệnh đề. Phép đổi chất là phép biến đổi một mệnh đề bằng cách thay đổi chất của nó (từ khẳng định sang phủ định hoặc ngược lại) đồng thời phủ định vị từ của nó. Phép đổi chỗ là phép biến đổi một mệnh đề bằng cách hoán đổi chủ từ và vị từ của nó. Nếu tiền đề là mệnh đề A (mọi S là P), thì khi đổi chất ta được: Không S nào không phải là P (E). Hoặc có một số S không phải là P (O). Do đó, đáp án đúng là "E hay O".

Tiền đề O là một phán đoán bộ phận phủ định (ví dụ: "Một số người không trung thực"). * **Phép đổi chất:** Phép đổi chất biến một phán đoán khẳng định thành phủ định hoặc ngược lại, đồng thời thay đổi vị từ của phán đoán ban đầu bằng phần bù của nó. Khi áp dụng phép đổi chất cho tiền đề O, ta thu được một phán đoán bộ phận khẳng định có vị từ là phần bù của vị từ ban đầu (ví dụ: "Một số người không phải là không trung thực" tương đương "Một số người trung thực"). * **Phép đổi chỗ:** Phép đổi chỗ hoán đổi chủ từ và vị từ của phán đoán. Tuy nhiên, phép đổi chỗ chỉ áp dụng được cho phán đoán loại A và E. Phán đoán loại O không thể thực hiện phép đổi chỗ trực tiếp. Vì phép đổi chỗ không áp dụng trực tiếp được cho phán đoán O, và sau khi đổi chất ta thu được phán đoán bộ phận khẳng định (I), nên đáp án chính xác nhất là "Không thực hiện được" nếu ta chỉ thực hiện phép đổi chỗ trên tiền đề đã đổi chất. Tuy nhiên, nếu ta thực hiện đổi chất trước, ta được phán đoán I. Vậy nên đáp án I cũng có thể coi là hợp lý, nhưng không chặt chẽ bằng đáp án "Không thực hiện được" vì nó bỏ qua bước giải thích. Vì không có đáp án nào thực sự đầy đủ và chính xác nhất, tôi sẽ chọn đáp án thể hiện đúng nhất việc không thể thực hiện trực tiếp phép đổi chỗ trên phán đoán O.

Hình vuông logic mô tả các mối quan hệ giữa các mệnh đề khác nhau về chất và lượng. Trong đó: * **A:** Mọi S là P (All S are P) * **E:** Không S nào là P (No S are P) * **I:** Một vài S là P (Some S are P) * **O:** Một vài S không là P (Some S are not P) Các mối quan hệ: * **Mâu thuẫn:** A và O, E và I (Nếu một mệnh đề đúng thì mệnh đề kia sai, và ngược lại). * **Tương phản trên (Trái ngược):** A và E (Không thể đồng thời đúng, nhưng có thể đồng thời sai). * **Tương phản dưới (Bán đối lập):** I và O (Không thể đồng thời sai, nhưng có thể đồng thời đúng). * **Lệ thuộc (Quan hệ bao hàm):** A và I, E và O (Nếu A đúng thì I đúng, nếu E đúng thì O đúng; ngược lại, nếu I sai thì A sai, nếu O sai thì E sai). Dựa trên các quan hệ này, ta có: * ~O (Không phải O) suy ra I (I đúng). * ~I (Không phải I) suy ra O (O đúng). Đây là mối quan hệ **tương phản dưới** (bán đối lập) giữa I và O. Khi một trong hai mệnh đề phủ định (sai), thì mệnh đề còn lại phải đúng.

Trong hình vuông logic, các mệnh đề có mối quan hệ với nhau như sau:

• A và O, E và I: Mâu thuẫn.
• A và E: Tương phản trên (cả hai cùng sai nhưng không thể cùng đúng).
• I và O: Tương phản dưới (cả hai cùng đúng nhưng không thể cùng sai).
• A và I, E và O: Quan hệ lệ thuộc (nếu A đúng thì I đúng, nếu E đúng thì O đúng).

Như vậy, sơ đồ suy luận A → I ; ~O → ~E thể hiện quan hệ lệ thuộc.