Người lái xe phải làm gì khi điều khiển xe vào đường cao tốc?

Để xác định những trường hợp không được đi vào đường cao tốc, chúng ta cần căn cứ vào quy định của Luật Giao thông đường bộ Việt Nam.

Điều 26 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định rõ về "Giao thông trên đường cao tốc" như sau: "Người đi bộ, xe thô sơ, xe gắn máy, xe mô tô và máy kéo; xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế nhỏ hơn 70 km/h không được đi vào đường cao tốc, trừ người, phương tiện, thiết bị phục vụ quản lý, bảo trì đường cao tốc."

Phân tích các phương án:

* Phương án 1: "Người đi bộ, xe thô sơ, xe gắn máy, xe mô tô và máy kéo; xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế nhỏ hơn 70km/h." Phương án này liệt kê đầy đủ và chính xác tất cả các đối tượng bị cấm đi vào đường cao tốc theo quy định của pháp luật. Đây là đáp án đúng.

* Phương án 2: "Xe mô tô và xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế lớn hơn 70km/h." Xe mô tô bị cấm là đúng, nhưng các loại xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế *lớn hơn 70km/h* thì không bị cấm đi vào đường cao tốc (nếu đáp ứng các điều kiện khác về tải trọng, kích thước...). Chỉ những xe máy chuyên dùng có tốc độ thiết kế *nhỏ hơn 70km/h* mới bị cấm. Do đó, phương án này sai.

* Phương án 3: "Người đi bộ, xe thô sơ, xe gắn máy và xe ô tô." Người đi bộ, xe thô sơ, xe gắn máy bị cấm là đúng. Tuy nhiên, "xe ô tô" là loại phương tiện chính được phép lưu thông trên đường cao tốc (trừ các loại xe ô tô có tốc độ thiết kế quá thấp hoặc không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn). Việc liệt kê xe ô tô vào danh sách bị cấm là hoàn toàn sai. Do đó, phương án này sai.

Vậy, phương án chính xác nhất và đầy đủ nhất theo quy định của pháp luật là phương án 1.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 6 của Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải về quy định tốc độ và khoảng cách an toàn của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ, tốc độ tối đa cho phép xe cơ giới trong khu vực đông dân cư được quy định như sau:

* Trên đường đôi; đường một chiều có từ hai làn xe cơ giới trở lên: Tốc độ tối đa cho phép là 60 km/h.
* Trên đường hai chiều; đường một chiều có một làn xe cơ giới: Tốc độ tối đa cho phép là 50 km/h.

Câu hỏi đề cập đến điều kiện:
* "Trên đường bộ (trừ đường cao tốc)"
* "trong khu vực đông dân cư"
* "đường đôi có dải phân cách giữa"
* "xe mô tô hai bánh, ô tô chở người đến 30 chỗ"

Với các điều kiện trên, việc xe mô tô hai bánh và ô tô chở người đến 30 chỗ tham gia giao thông trên đường đôi có dải phân cách giữa trong khu vực đông dân cư phải tuân thủ tốc độ tối đa cho phép là 60 km/h.

Phân tích các phương án:
* Phương án 1: 60 km/h. Đây là đáp án chính xác theo quy định của pháp luật hiện hành đối với loại đường và loại xe trong khu vực đông dân cư.
* Phương án 2: 50 km/h. Tốc độ này áp dụng cho đường hai chiều hoặc đường một chiều có một làn xe cơ giới trong khu vực đông dân cư, không phải đường đôi.
* Phương án 3: 40 km/h. Tốc độ này không đúng với quy định cho trường hợp được nêu trong câu hỏi.

Vậy, đáp án đúng là 60 km/h.

Theo quy định hiện hành tại Thông tư 31/2019/TT-BGTVT và các tài liệu hướng dẫn liên quan, tốc độ tối đa cho phép của các loại xe cơ giới trên đường bộ ngoài khu vực đông dân cư, đường đôi (có dải phân cách giữa, trừ đường cao tốc), được phân loại như sau:

90 km/h áp dụng cho: Ô tô con, ô tô chở người đến 30 chỗ (trừ ô tô buýt), ô tô tải có trọng tải đến 3.500 kg.

80 km/h áp dụng cho: Ô tô chở người trên 30 chỗ (trừ ô tô buýt), ô tô tải có trọng tải trên 3.500 kg (trừ ô tô xi téc).

70 km/h áp dụng cho: Ô tô buýt, ô tô đầu kéo kéo sơ mi rơ moóc, ô tô chuyên dùng, xe mô tô.

60 km/h áp dụng cho: Ô tô kéo rơ moóc, ô tô kéo xe khác, xe gắn máy. 

Do đó, chỉ có nhóm xe trong lựa chọn B được phép chạy với tốc độ tối đa là 80 km/h trong điều kiện đường được mô tả.

Để xác định loại xe được phép tham gia giao thông với tốc độ tối đa 70 km/h trên đường bộ ngoài khu vực đông dân cư, đường hai chiều không có dải phân cách giữa; đường một chiều có một làn xe cơ giới (trừ đường cao tốc), chúng ta cần căn cứ vào quy định tại Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải, ban hành ngày 29 tháng 8 năm 2019 quy định về tốc độ và khoảng cách an toàn của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ.

Cụ thể, tại Điều 6, Khoản 1, Điểm b của Thông tư 31/2019/TT-BGTVT quy định tốc độ tối đa cho phép là 70 km/h đối với:
* Ô tô chở người trên 30 chỗ (trừ xe buýt).
* Ô tô tải có trọng tải trên 3.500 kg (trừ ô tô xi téc).

Bây giờ chúng ta sẽ phân tích từng phương án:
* Phương án 1: Ô tô kéo rơ moóc, ô tô kéo xe khác, xe gắn máy.
* Theo Điểm c, Khoản 1, Điều 6 của Thông tư 31/2019/TT-BGTVT, ô tô kéo rơ moóc, ô tô kéo xe khác chỉ được chạy với tốc độ tối đa 60 km/h trên loại đường này.
* Xe gắn máy (theo định nghĩa là xe có dung tích xi lanh dưới 50 cm3 hoặc có công suất động cơ điện không vượt quá 4 kW) có tốc độ tối đa quy định là 40 km/h trên đường bộ (Điều 6, Khoản 3, Thông tư 31/2019/TT-BGTVT).
* Do đó, phương án này sai.
* Phương án 2: Ô tô chở người trên 30 chỗ (trừ ô tô buýt), ô tô tải có trọng tải trên 3.500 kg (trừ ô tô xi téc).
* Các loại xe này hoàn toàn phù hợp với quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 6 của Thông tư 31/2019/TT-BGTVT với tốc độ tối đa 70 km/h trên loại đường được mô tả trong câu hỏi.
* Do đó, phương án này là đúng.
* Phương án 3: Xe ô tô con, xe ô tô chở người đến 30 chỗ (trừ xe buýt), ô tô tải có trọng tải nhỏ hơn hoặc bằng 3.500 kg.
* Theo Điểm a, Khoản 1, Điều 6 của Thông tư 31/2019/TT-BGTVT, các loại xe này được phép chạy với tốc độ tối đa 80 km/h trên đường bộ ngoài khu vực đông dân cư, đường hai chiều không có dải phân cách giữa; đường một chiều có một làn xe cơ giới (trừ đường cao tốc).
* Do đó, phương án này sai vì tốc độ tối đa của chúng là 80 km/h chứ không phải 70 km/h.

Kết luận: Đáp án đúng là phương án 2, vì nó tuân thủ đúng quy định về tốc độ tối đa cho phép của các loại phương tiện trên loại đường được nêu trong câu hỏi theo Thông tư 31/2019/TT-BGTVT.

Đáp án đúng là phương án 3. Theo khoản 3 Điều 14 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 về quy tắc vượt xe, khi có xe xin vượt và đảm bảo các điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt. Đây là quy tắc nhằm đảm bảo an toàn cho cả xe vượt và xe bị vượt.

Các phương án 1 và 2 mô tả hành động khi người lái xe *vượt* xe khác, chứ không phải hành động khi xe của mình *bị vượt*. Khi vượt xe, người lái xe cần tăng tốc độ để vượt nhanh và an toàn, chứ không phải giảm tốc độ và đi sát về bên phải.

Phương án 4 nói về việc 'xe sau có tín hiệu vượt bên phải'. Overtaking (vượt) bên phải thường chỉ được phép trong những trường hợp đặc biệt (ví dụ: xe phía trước đang bật tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái, hoặc trên đường có nhiều làn xe và xe phía trước đang chạy chậm ở làn bên trái). Trong trường hợp thông thường, việc vượt phải là không an toàn và không được khuyến khích. Tình huống quy định người lái xe phải giảm tốc độ và đi sát về bên phải chủ yếu áp dụng khi xe sau xin vượt một cách hợp lệ và an toàn.