Câu 67: Nghị định 19/2015/NĐ-CP, tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực nào phải có trách nhiệm mua bảo hiểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại về môi trường?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về trách nhiệm của Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao đối với công tác bảo vệ môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2014. Theo Điều 33 của Luật Bảo vệ môi trường 2014, Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao có trách nhiệm: 'Bố trí nhân sự phụ trách về bảo vệ môi trường.' Do đó, phương án 1 là đáp án chính xác. Phương án 2 là không đúng vì tổ chức tự quản là không bắt buộc. Phương án 3 là không đúng vì không yêu cầu "bộ phận chuyên trách" mà chỉ cần "nhân sự phụ trách". Phương án 4 là không đúng vì luật quy định "nhân sự phụ trách" chứ không nhất thiết phải là "có trình độ chuyên môn" (mặc dù đây là điều nên có).

Pháp luật Việt Nam về bảo vệ môi trường quy định rõ các hành vi bị cấm để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và sức khỏe cộng đồng. Trong các phương án được đưa ra, hành vi nhập khẩu chất thải (bao gồm chất thải nguy hại và chất thải công nghiệp không được phép tái chế, tái sử dụng theo quy định) là hành vi bị cấm tuyệt đối theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Việc nhập khẩu phế liệu có thể được cho phép có điều kiện nếu đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép, chứ không phải là hành vi bị cấm hoàn toàn. Tương tự, xuất khẩu phế liệu cũng có thể được thực hiện theo quy định của pháp luật. Còn việc không làm giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường khi nhập khẩu không phải là một hành vi bị cấm mà là một yêu cầu về thủ tục hành chính.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đối tượng phải lập đề án bảo vệ môi trường đơn giản theo Thông tư 26/2015/TT-BTNMT. Theo quy định tại Điều 12 Thông tư 26/2015/TT-BTNMT, đối tượng phải lập đề án bảo vệ môi trường đơn giản bao gồm các cơ sở đã đi vào hoạt động có quy mô, tính chất tương đương với đối tượng phải đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường nhưng không có Giấy xác nhận đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường, hoặc không có giấy xác nhận đăng ký bản cam kết bảo vệ môi trường, văn bản thông báo về việc chấp nhận đăng ký bản cam kết bảo vệ môi trường, hoặc không có giấy xác nhận đăng ký đề án bảo vệ môi trường. Do đó, cả ba trường hợp a, b, c đều thuộc đối tượng phải lập đề án bảo vệ môi trường đơn giản.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về quy định thủ tục về môi trường đối với dự án xây dựng cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu thủy có tải trọng dưới 1.000 DWT theo Nghị định 18/2015/NĐ-CP. Theo Khoản 2, Điều 13 của Nghị định 18/2015/NĐ-CP quy định: "Dự án đầu tư xây dựng công trình, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quy hoạch do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt có quy mô, tính chất không phức tạp, đã có trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch ngành, quy hoạch có liên quan của địa phương, tỉnh, vùng và cả nước, không thuộc danh mục các dự án quy định tại Khoản 1 Điều này, tùy theo tính chất, quy mô, mức độ tác động, phải lập Kế hoạch bảo vệ môi trường hoặc Đề án bảo vệ môi trường đơn giản." Tuy nhiên, các quy định cụ thể về việc lựa chọn thủ tục môi trường cho từng loại dự án đã được làm rõ hơn trong các văn bản hướng dẫn. Cụ thể, theo Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư 26/2015/TT-BTNMT (hướng dẫn Nghị định 18/2015/NĐ-CP), dự án đầu tư xây dựng cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu thủy, phương tiện thủy nội địa có quy mô phát sinh chất thải nguy hại dưới 50kg/ngày và tổng lượng chất thải nguy hại phát sinh dưới 1 tấn/năm thì thực hiện thủ tục Kế hoạch bảo vệ môi trường. Đối với các dự án có quy mô lớn hơn hoặc không thuộc trường hợp trên thì phải thực hiện Đánh giá tác động môi trường. Tải trọng tàu dưới 1.000 DWT thường không phát sinh lượng chất thải nguy hại quá lớn, do đó, trường hợp này thường yêu cầu lập Kế hoạch bảo vệ môi trường.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khi hoạt động khoáng sản liên quan đến việc ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường. Theo quy định tại Điều 167 Luật Khoáng sản năm 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về đầu tư xây dựng cơ bản năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành), tổ chức, cá nhân được phép hoạt động khoáng sản có trách nhiệm lập, phê duyệt và thực hiện đề án đóng cửa mỏ; trường hợp việc cải tạo, phục hồi môi trường không hoàn thành theo đúng đề án, thì tổ chức, cá nhân đó phải chịu trách nhiệm và thực hiện biện pháp khắc phục theo quy định của pháp luật. Cụ thể hơn, tại Điều 53 Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản có nêu rõ: "Tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản có trách nhiệm thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường theo nội dung quy định tại giấy phép hoạt động khoáng sản, đề án đóng cửa mỏ đã được phê duyệt. Trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định, tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản phải chịu trách nhiệm khắc phục theo quy định của pháp luật." Mặc dù quy định này không trực tiếp đề cập đến việc "ký quỹ" cải tạo, phục hồi môi trường, nhưng nguyên tắc chung và mục đích của việc bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản là bắt buộc tổ chức, cá nhân phải chịu trách nhiệm thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường. Trong thực tế triển khai, việc ký quỹ bảo đảm thực hiện các nghĩa vụ này là một cơ chế đã và đang được áp dụng để đảm bảo tài chính cho công tác phục hồi môi trường sau khi hoạt động khoáng sản kết thúc. Do đó, phát biểu "Tổ chức, cá nhân có hoạt động khoáng sản phải ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật" là đúng.