Nghị định 18/2015/NĐ-CP quy định dự án xây dựng cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu thủy cho tàu có tải trọng dưới 1.000 DWT phải thực hiện thủ tục về môi trường nào?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khi hoạt động khoáng sản liên quan đến việc ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường. Theo quy định tại Điều 167 Luật Khoáng sản năm 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định về đầu tư xây dựng cơ bản năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành), tổ chức, cá nhân được phép hoạt động khoáng sản có trách nhiệm lập, phê duyệt và thực hiện đề án đóng cửa mỏ; trường hợp việc cải tạo, phục hồi môi trường không hoàn thành theo đúng đề án, thì tổ chức, cá nhân đó phải chịu trách nhiệm và thực hiện biện pháp khắc phục theo quy định của pháp luật. Cụ thể hơn, tại Điều 53 Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản có nêu rõ: "Tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản có trách nhiệm thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường theo nội dung quy định tại giấy phép hoạt động khoáng sản, đề án đóng cửa mỏ đã được phê duyệt. Trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định, tổ chức, cá nhân hoạt động khoáng sản phải chịu trách nhiệm khắc phục theo quy định của pháp luật." Mặc dù quy định này không trực tiếp đề cập đến việc "ký quỹ" cải tạo, phục hồi môi trường, nhưng nguyên tắc chung và mục đích của việc bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản là bắt buộc tổ chức, cá nhân phải chịu trách nhiệm thực hiện các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường. Trong thực tế triển khai, việc ký quỹ bảo đảm thực hiện các nghĩa vụ này là một cơ chế đã và đang được áp dụng để đảm bảo tài chính cho công tác phục hồi môi trường sau khi hoạt động khoáng sản kết thúc. Do đó, phát biểu "Tổ chức, cá nhân có hoạt động khoáng sản phải ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật" là đúng.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về quy định pháp luật liên quan đến khai thác khoáng sản tại Việt Nam, cụ thể là về việc có bắt buộc phải có giấy phép khai thác khoáng sản cho mọi trường hợp hay không. Theo quy định của Luật Khoáng sản Việt Nam, hoạt động khai thác khoáng sản phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép. Tuy nhiên, có một số trường hợp khai thác khoáng sản quy mô nhỏ, phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân hoặc các hoạt động thăm dò, nghiên cứu khoa học có thể được miễn giấy phép hoặc có quy định riêng. Do đó, khẳng định "Mọi trường hợp khai thác khoáng sản đều phải có giấy phép khai thác khoáng sản" là không hoàn toàn chính xác. Luật Khoáng sản năm 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định cụ thể về các trường hợp được phép khai thác khoáng sản không cần giấy phép hoặc được miễn giấy phép, ví dụ như khai thác tận thu khoáng sản trong quá trình khai thác khoáng sản khác, hoặc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường ở quy mô nhỏ để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của nhân dân. Vì vậy, phương án "Sai" là đáp án chính xác nhất.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các yêu cầu môi trường mà cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phải đáp ứng. Để bảo vệ môi trường, các cơ sở này phải tuân thủ các quy định về giảm thiểu ô nhiễm, xử lý chất thải. Phương án 2 đưa ra yêu cầu "Thu gom, xử lý nước thải không bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật môi trường" là sai, vì cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ bắt buộc phải thu gom và xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường theo quy định của pháp luật để bảo vệ nguồn nước. Các phương án 1, 3, 4 đều nêu lên những yêu cầu cần thiết để bảo vệ môi trường mà cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phải thực hiện.

Câu hỏi yêu cầu xác định đặc trưng KHÔNG có của quản lý nhà nước về môi trường. Để trả lời đúng, cần hiểu rõ bản chất của quản lý nhà nước về môi trường. Đặc trưng của quản lý nhà nước về môi trường bao gồm: (1) Sự đan xen giữa bảo vệ và khai thác môi trường, (2) Nhà nước quản lý với tư cách đại diện chủ sở hữu và cơ quan quyền lực, (3) Phạm vi quản lý rộng. Phương án 3 "Nhà nước trực tiếp thực hiện tất cả các hoạt động bảo vệ, khai thác, sử dụng các thành phần môi trường" là KHÔNG đúng. Trên thực tế, Nhà nước đóng vai trò định hướng, ban hành chính sách, pháp luật, thanh tra, giám sát, nhưng việc thực hiện trực tiếp tất cả các hoạt động cụ thể về bảo vệ, khai thác, sử dụng môi trường thường do các tổ chức kinh tế, cá nhân, hộ gia đình thực hiện theo quy định của pháp luật. Nhà nước không trực tiếp làm tất cả.

Câu hỏi yêu cầu xác định khái niệm chính xác của "Đánh giá tác động môi trường".

* Phương án 1: Mô tả "Quan trắc môi trường" - là quá trình theo dõi có hệ thống các thành phần môi trường và các yếu tố tác động để đánh giá hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường. Đây là một công cụ hỗ trợ quan trọng cho đánh giá tác động môi trường nhưng không phải là bản chất của nó.
* Phương án 2: Định nghĩa "Dữ liệu môi trường" - đây là các thông tin về môi trường, không phải là quá trình đánh giá tác động.
* Phương án 3: Mô tả "Đánh giá tác động môi trường của chiến lược, quy hoạch, kế hoạch" - đây là một hình thức của đánh giá tác động môi trường, nhưng nó chỉ tập trung vào cấp độ vĩ mô (chiến lược, quy hoạch, kế hoạch), không bao quát hết khái niệm chung.
* Phương án 4: Mô tả "Đánh giá tác động môi trường của dự án đầu tư" - đây là hình thức phổ biến và cốt lõi của đánh giá tác động môi trường, tập trung vào việc phân tích, dự báo tác động của một dự án cụ thể và đề xuất biện pháp bảo vệ môi trường. Theo quy định pháp luật Việt Nam (Luật Bảo vệ môi trường 2020), Đánh giá tác động môi trường là việc phân tích, dự báo tác động đến môi trường của dự án đầu tư, đề xuất các biện pháp bảo vệ môi trường trong quá trình thực hiện dự án.

Do đó, phương án 4 là định nghĩa chính xác và đầy đủ nhất cho khái niệm "Đánh giá tác động môi trường" trong ngữ cảnh thông thường và pháp lý tại Việt Nam.