Bản chất của biện pháp tài chính, kinh tế là việc Nhà nước…

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về thẩm quyền giải quyết các tranh chấp môi trường theo quy định của pháp luật Việt Nam. Pháp luật về bảo vệ môi trường quy định nhiều cơ chế để giải quyết tranh chấp, không chỉ giới hạn ở việc đưa ra Tòa án. Các cơ chế có thể bao gồm hòa giải, trọng tài, hoặc thông qua các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường. Do đó, khẳng định "Mọi tranh chấp môi trường đều phải giải quyết bằng con đường Tòa án" là không chính xác vì còn có các phương thức giải quyết khác.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về đối tượng nào phải thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Theo Luật Bảo vệ Môi trường, đối tượng phải thực hiện ĐTM là chủ dự án đầu tư, bao gồm cả dự án quy mô hộ gia đình nếu dự án đó có nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến môi trường. Do đó, đáp án chính xác nhất là phương án 3.

* Phương án 1: Chỉ nêu "Chủ dự án đầu tư" là chưa đầy đủ, vì cần làm rõ là không phải mọi dự án đầu tư đều phải ĐTM.
* Phương án 2: "Dự án đầu tư nằm trong danh mục cơ quan nhà nước quy định" không chính xác. Danh mục dự án phải ĐTM do cơ quan nhà nước quy định, nhưng đối tượng thực hiện ĐTM vẫn là chủ dự án.
* Phương án 4: "Tất cả các chủ dự án thực hiện hoạt động phát triển có nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến môi trường" không chính xác, vì cần phải là dự án đầu tư, chứ không phải hoạt động phát triển nói chung.

Theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP, hành vi không có hệ thống thu gom nước mưa và nước thải riêng biệt trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao sẽ bị xử phạt với mức tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Do đó, đáp án chính xác là phương án 3.

Câu hỏi yêu cầu làm rõ khái niệm "hạn ngạch phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính" theo Luật bảo vệ môi trường hiện hành. Để trả lời chính xác, cần phân tích từng phương án:

- Phương án 1: "Khối lượng khí gây hiệu ứng nhà kính của mỗi quốc gia được phép thải và bầu khí quyển theo quy định của điều ước quốc tế". Phương án này có vẻ hợp lý nhưng chưa hoàn chỉnh, vì "hạn ngạch" thường liên quan đến một giới hạn cụ thể trong một khoảng thời gian.
- Phương án 2: "Khối lượng khí làm nóng trái đất do các điều ước quốc tế về biến đổi khí hậu quy định cho mỗi quốc gia một giới hạn nhất định". Phương án này khá chính xác, nêu bật vai trò của điều ước quốc tế và giới hạn cho từng quốc gia.
- Phương án 3: "Khối lượng khí được thải do điều ước quốc tế về biến đổi khí hậu cho mỗi vùng lãnh thổ được thải ra trong một thời hạn nhất định". Phương án này mở rộng khái niệm "quốc gia" thành "vùng lãnh thổ" và nhấn mạnh "thời hạn nhất định", điều này phù hợp với bản chất của hạn ngạch.
- Phương án 4: "Khối lượng khí mà mỗi quốc gia thải ra vào bầu khí quyển chỉ được một giới hạn nhất định". Phương án này quá chung chung, thiếu yếu tố "điều ước quốc tế" và "thời hạn".

So sánh giữa phương án 2 và 3, phương án 3 bao hàm đầy đủ các yếu tố quan trọng của "hạn ngạch phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính" theo quy định quốc tế, đó là khối lượng phát thải, giới hạn cho từng đơn vị (vùng lãnh thổ có thể bao gồm cả quốc gia), và yếu tố thời gian. Tuy nhiên, căn cứ theo các văn bản pháp luật và quy định quốc tế hiện hành, khái niệm "hạn ngạch phát thải khí nhà kính" thường được hiểu là khối lượng phát thải cho phép đối với một quốc gia hoặc một đơn vị kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định, dựa trên các cam kết quốc tế. Trong các phương án đưa ra, phương án 3 là gần nhất với định nghĩa này do có đề cập đến "thời hạn nhất định" và "vùng lãnh thổ" (có thể hiểu rộng hơn là quốc gia). Tuy nhiên, nếu xét theo nghĩa hẹp và phổ biến trong các văn kiện quốc tế, "hạn ngạch" thường áp dụng cho quốc gia. Xét lại các phương án, phương án 1 và 2 tập trung vào quốc gia, còn phương án 3 tập trung vào vùng lãnh thổ và thời hạn. Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam (2020) không định nghĩa trực tiếp "hạn ngạch phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính" mà đề cập đến việc kiểm kê khí nhà kính và các biện pháp giảm thiểu. Tuy nhiên, trên bình diện quốc tế, "hạn ngạch phát thải" thường được hiểu là giới hạn phát thải cho quốc gia hoặc các đơn vị kinh tế dựa trên các thoả thuận quốc tế, có tính đến thời gian.

Xem xét kỹ hơn, "hạn ngạch" mang ý nghĩa của một giới hạn định lượng được phân bổ cho một đối tượng trong một khoảng thời gian. Phương án 3 là phương án diễn đạt đầy đủ nhất các yếu tố này: "Khối lượng khí được thải", "do điều ước quốc tế về biến đổi khí hậu", "cho mỗi vùng lãnh thổ được thải ra", "trong một thời hạn nhất định". Mặc dù "vùng lãnh thổ" có thể rộng hơn "quốc gia", nhưng nó vẫn bao hàm quốc gia và thể hiện tính phân bổ cụ thể.

Đáp án chính xác nhất là phương án 3. Lý do là nó bao gồm cả ba yếu tố cốt lõi của khái niệm hạn ngạch: khối lượng phát thải được phép, phạm vi áp dụng (vùng lãnh thổ), và khoảng thời gian thực hiện (thời hạn nhất định), dựa trên cơ sở pháp lý quốc tế (điều ước quốc tế). Các phương án khác thiếu ít nhất một trong các yếu tố quan trọng này hoặc diễn đạt chưa đầy đủ, rõ ràng bằng phương án 3.

Theo quy định tại Điều 17 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 về Chính sách ngăn ngừa ô nhiễm, khôi phục hậu quả môi trường, các giải pháp tài chính bao gồm: Thứ nhất, chi ngân sách nhà nước cho đầu tư, khôi phục, khắc phục hậu quả môi trường và các hoạt động bảo vệ môi trường khác. Thứ hai, thu nhằm huy động thêm các nguồn lực tài chính từ các tổ chức, cá nhân để bổ sung cho hoạt động bảo vệ môi trường. Trong các phương án đưa ra, phương án 1 đã bao gồm đầy đủ cả hai giải pháp này: "Chi ngân sách cho đầu tư, khôi phục, khắc phục hậu quả môi trường. Thu nhằm huy động thêm nguồn lực cho hoạt động bảo vệ môi trường". Các phương án còn lại thiếu sót hoặc diễn đạt chưa đầy đủ các quy định của pháp luật.