7 câu hỏi 60 phút
Sáng nay cũng là Chủ nhật, trời cũng sau một cơn mưa. Không gian êm ả, nếu không có tiếng máy bay thô bạo xé nát bầu trời thì không có gì khác đâu ngoài tiếng suối rì rào chảy! Nơi mình ở lại vừa qua một trận bom – chiều hôm kia hai chiếc Moran hai thân quần mãi rồi phóng rocket xuống… Nghe rocket nổ mọi người vội lật đật xuống hầm, nghe bom rít trên đầu mình tưởng chúng thả ở quả đồi trước mặt, nhưng sau bốn loạt bom, mọi người mới hốt hoảng nhận ra rằng bom nổ cách mình chỉ không đầy hai mươi mét. Cả một vùng cây trơ trọi, nylon che trên nhà rách tan nát và bay tơi tả từng mảnh. Từng cây cột bị mảnh bom tiện xơ xác. Đất đá rơi đầy hầm! May mắn là không ai bị thương. Sau trận bom, mọi người nhận định điểm này đã bị lộ, vội lập tức triển khai tìm điểm khác làm nhà để chuyển đi.
Số lực lượng mạnh khoẻ đã đi hết, để lại năm thương binh nặng cố định và bốn chị em nữ. Chiều hôm qua trời mưa như trút nước, bọn mình đem nylon trải kín mặt nền nhà vậy mà nước vẫn đổ xuống giàn giụa. Trong nhà lênh láng nước, đứa nào đứa nấy ướt sũng, luôn tay hứng mưa dột và đổ nước ra ngoài. Mấy thương binh ngồi co ro ướt lướt thướt.
Nhìn những cảnh đó mình cười mà nước mắt chực trào ra trên mi. Tiếng chị Lãnh hỏi mình: “Có ai biết cảnh này cho không?”. Ai biết? Chắc nhiều người biết nhưng cũng không ai biết cho tường tận. Và mình, mình cũng không biết hết còn bao nhiêu cảnh khổ hơn nữa trong cuộc kháng chiến quyết liệt này. Sinh tử không thể nào mà ghi hết, mà có lẽ cũng không nên nói hết để làm gì. Những lá thư mình viết cũng không bao giờ kể hết với những người thân yêu về tất cả nỗi khổ mình đã trải qua. Kể để làm gì cho người thân yêu của mình thêm lo lắng.
(Trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm, NXB Hội Nhà văn, 2005)
Câu hỏi: Xác định thể loại của đoạn trích trên
Thể loại: Nhật kí.
Qua “bốn loạt bom”, cảnh vật và con người hiện lên như sau: “Cả một vùng cây trơ trọi, nylon che trên nhà rách tan nát và bay tơi tả từng mảnh. Từng cây cột bị mảnh bom tiện xơ xác. Đất đá rơi đầy hầm! May mắn là không ai bị thương.”
– Học sinh chỉ ra được các từ ngữ, hình ảnh, câu văn thể hiện biện pháp tu từ.
– Học sinh nêu được hiệu quả của biện pháp tu từ đã lựa chọn.
Ví dụ:
– Biện pháp tu từ so sánh: “Chiều hôm qua trời mưa như trút nước, bọn mình đem nylon trải kín mặt nền nhà vậy mà nước vẫn đổ xuống giàn giụa.”
Học sinh chỉ ra và nhận xét một phẩm chất nổi bật của Đặng Thuỳ Trâm trong đoạn trích, có thể theo hướng: Phẩm chất kiên cường, dũng cảm là một phẩm chất nổi bật của Đặng Thuỳ Trâm. Chị cùng đồng đội hứng chịu những trận mưa bom bão đạn, chị không dám kể cho những người thân yêu vì sợ họ lo lắng. Phẩm chất này đã chứng minh chị là một người chiến sĩ thực thụ, là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo.
Học sinh trình bày suy nghĩ của mình về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với hoà bình dân tộc, có thể theo hướng: Ngày nay, đất nước đã hoà bình nhưng vẫn còn rất nhiều thế lực thù địch lăm le xâm lược nước ta. Thế hệ trẻ cần ý thức được trách nhiệm của bản thân đối với hoà bình dân tộc. Trách nhiệm đó thể hiện ở tinh thần yêu chuộng hoà bình, tích cực tham gia các hoạt động vì hoà bình...