Đáp án đúng:
Câu hỏi đặt ra vấn đề về tư cách chủ thể của một tổ chức (TFA) trong việc khởi kiện một quốc gia (X) tại Trung tâm Giải quyết Tranh chấp Quốc tế về Đầu tư (ICSID) dựa trên một Hiệp định song phương về đầu tư (BIT) và việc ủy quyền của các chủ nợ. Để xác định TFA có tư cách chủ thể của luật quốc tế để khởi kiện hay không, chúng ta cần xem xét các yếu tố sau:
1. **Tư cách chủ thể của luật quốc tế:** Luật quốc tế truyền thống công nhận các quốc gia là chủ thể chính. Tuy nhiên, qua thời gian, các tổ chức quốc tế (như Liên Hợp Quốc, WTO) và trong một số trường hợp, các cá nhân hoặc các thực thể khác cũng được công nhận là chủ thể của luật quốc tế, tùy thuộc vào các quy định pháp lý cụ thể.
2. **Quy định của BIT:** Các BIT thường bao gồm các điều khoản cho phép nhà đầu tư nước ngoài trực tiếp khởi kiện quốc gia nơi họ đầu tư (thường là tại ICSID hoặc các cơ chế trọng tài khác) mà không cần yêu cầu quốc gia của nhà đầu tư phải đứng ra bảo hộ. Điều này cho phép cá nhân hoặc tổ chức được xem là 'nhà đầu tư' theo BIT có quyền khởi kiện.
3. **Tư cách của TFA:** TFA là một tổ chức được các chủ nợ quốc tịch Y ủy quyền để đại diện cho ý chí của toàn thể các chủ nợ này nhằm giải quyết tranh chấp. Vấn đề cốt lõi là liệu sự ủy quyền này có đủ để TFA trở thành một 'nhà đầu tư' hoặc 'người được bảo hộ' theo BIT, có quyền trực tiếp khởi kiện tại ICSID hay không.
4. **Quy định của ICSID:** ICSID là một tổ chức quốc tế được thành lập theo Công ước ICSID. Công ước này quy định rõ ai có thể là các bên trong một tranh chấp trọng tài (bên nguyên đơn và bên bị đơn). Theo Điều 25 của Công ước ICSID, một tranh chấp có thể được đưa ra ICSID nếu 'các bên trong tranh chấp đều đồng ý' và 'một bên là quốc gia hoặc tổ chức liên chính phủ và bên kia là 'nhà đầu tư' mà một trong hai bên không phải là quốc gia thành viên của Công ước này.' Tuy nhiên, Công ước cũng cho phép các BIT tạo ra thẩm quyền trọng tài mà không cần sự đồng ý lần thứ hai của quốc gia thành viên.
Trong trường hợp này, các chủ nợ quốc tịch Y (có thể là cá nhân hoặc pháp nhân) là những người có quyền lợi bị xâm phạm do Chính phủ X tuyên bố đình chỉ khoản nợ. Họ đã ủy quyền cho TFA. TFA, với tư cách là đại diện được ủy quyền của các chủ nợ này, có khả năng được coi là có 'tư cách pháp lý' để nhân danh họ khởi kiện. Tuy nhiên, để TFA có tư cách chủ thể khởi kiện tại ICSID, điều quan trọng là các quy định của BIT giữa X và Y và/hoặc các quy định của Công ước ICSID, cũng như thỏa thuận trọng tài cụ thể, phải cho phép một tổ chức được ủy quyền như TFA thay mặt cho các nhà đầu tư gốc khởi kiện.
Nếu BIT quy định rằng 'nhà đầu tư' bao gồm cả những người được ủy quyền và BIT cho phép các nhà đầu tư trực tiếp đưa tranh chấp ra ICSID, thì TFA có thể có tư cách chủ thể. Quan trọng là TFA phải đáp ứng định nghĩa về 'nhà đầu tư' hoặc 'người được bảo hộ' theo BIT hoặc theo quy định của ICSID để có thể khởi kiện.
**Kết luận:**
Tổ chức TFA có tư cách chủ thể của luật quốc tế để khởi kiện quốc gia X tại ICSID hay không phụ thuộc vào các quy định cụ thể của Hiệp định song phương về đầu tư (BIT) giữa quốc gia X và Y, và các quy định của Công ước ICSID liên quan đến thẩm quyền trọng tài.
Theo thông lệ trong các BIT hiện đại và quy định của ICSID, một tổ chức như TFA, được các chủ nợ (nhà đầu tư) ủy quyền một cách hợp lệ để đại diện cho quyền lợi của họ trong việc giải quyết tranh chấp, có thể được coi là có tư cách chủ thể để khởi kiện tại ICSID, **miễn là BIT đó cho phép nhà đầu tư trực tiếp đưa tranh chấp ra giải quyết tại ICSID và quy định của BIT hoặc thỏa thuận trọng tài cho phép việc ủy quyền này có hiệu lực pháp lý trong bối cảnh tố tụng trọng tài quốc tế.**
Do đó, **CÓ**, TFA có tư cách chủ thể để khởi kiện nếu BIT cho phép và TFA được ủy quyền đúng theo quy định.
