Giám đốc 1 công ty đang xem xét việc nên thực hiện phương án A hay B. Nếu thị trường tốt thì việc thực hiện A sẽ đem thêm lợi nhuận cho công ty này một khoảng 300 triệu đồng/năm và việc thực hiện B sẽ đem thêm lợi nhuận cho công ty này một khoảng 120 triệu đồng/năm. Tuy nhiên nếu thị trường xấu, thì việc thực hiện A sẽ gây tổn thất một khoảng 170 triệu đồng/năm, còn việc thực hiện B sẽ gây tổn thất một khoản 90 triệu đồng/năm. Còn nếu thị trường trung bình thì việc thực hiện A và B đều đem lại một khoảng lợi nhuận là 50 triệu đồng/năm.
Tiêu chuẩn nào sau đây có thể sử dụng để ra quyết định cho bài toán ở trên?
Trả lời:
Đáp án đúng: A
Câu hỏi này liên quan đến việc lựa chọn phương án đầu tư (A hoặc B) dựa trên các kịch bản thị trường khác nhau (tốt, xấu, trung bình) và sử dụng các tiêu chuẩn ra quyết định.
* **Maximax:** Chọn phương án có lợi nhuận tối đa trong trường hợp thị trường tốt nhất (lạc quan). Trong trường hợp này, phương án A có thể được chọn theo tiêu chí Maximax (lợi nhuận 300 triệu). Tuy nhiên, Maximax không xét đến các trường hợp thị trường khác.
* **Maximin:** Chọn phương án có tổn thất ít nhất trong trường hợp thị trường xấu nhất (bi quan). Trong trường hợp này, phương án B có thể được chọn theo tiêu chí Maximin (tổn thất 90 triệu).
* **EMV (Expected Monetary Value):** Tính giá trị kỳ vọng của mỗi phương án bằng cách nhân lợi nhuận/tổn thất của mỗi kịch bản với xác suất xảy ra của kịch bản đó, sau đó cộng lại. Phương pháp này cần xác suất cho mỗi kịch bản thị trường.
* **EOL (Expected Opportunity Loss):** Tính tổn thất cơ hội kỳ vọng của mỗi phương án. Tổn thất cơ hội là sự khác biệt giữa lợi nhuận tốt nhất có thể đạt được trong một kịch bản và lợi nhuận thực tế của phương án được chọn. EOL cũng cần xác suất cho mỗi kịch bản thị trường.
Dựa trên phân tích trên, ta thấy rằng Maximax và Maximin có thể được sử dụng mà không cần xác suất, trong khi EMV và EOL cần xác suất của các kịch bản thị trường. Vì câu hỏi không cung cấp xác suất của các kịch bản thị trường, nên Maximax và Maximin là các tiêu chuẩn phù hợp hơn. Tuy nhiên, EMV và EOL vẫn có thể sử dụng nếu có thông tin về xác suất.
Vậy, đáp án phù hợp nhất là D vì EMV và EOL có thể được sử dụng khi có đủ dữ liệu (xác suất của các trạng thái thị trường), còn Maximax và Maximin cũng là những tiêu chí có thể được sử dụng.
