Công ty vừa mua 1 TSCĐ trị giá 20 tỷ nhưng chưa trả tiền, vậy nguyên giá 20 tỷ của TSCĐ này sẽ được ghi vào đâu trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp của công ty:

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp, cụ thể là cách ghi nhận khoản chi mua sắm tài sản cố định (TSCĐ) nhưng chưa trả tiền. Theo phương pháp trực tiếp, báo cáo này phản ánh dòng tiền thực tế phát sinh. Khi mua TSCĐ, dù đã phát sinh nghĩa vụ thanh toán nhưng chưa có dòng tiền chi ra, nên khoản này không được ghi nhận là "Tiền chi trả cho người cung cấp hàng hóa và dịch vụ" hay "Tiền chi khác từ hoạt động kinh doanh". Khoản chi mua sắm TSCĐ thực tế mới được ghi nhận vào mục "Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dở dang khác" khi có dòng tiền thực chi ra. Vì đề bài nói "chưa trả tiền" nên khoản 20 tỷ này chưa ảnh hưởng đến dòng tiền ra. Tuy nhiên, câu hỏi yêu cầu ghi nhận nguyên giá 20 tỷ của TSCĐ này vào đâu *trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp*. Về bản chất, việc mua TSCĐ là một khoản đầu tư, và dòng tiền chi cho hoạt động đầu tư sẽ được ghi nhận vào "Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dở dang khác". Dù đây là giao dịch chưa có dòng tiền ra ngay lập tức (do chưa trả tiền), nhưng nó là một khoản đầu tư dự kiến sẽ làm giảm tiền trong tương lai. Trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp, mục này phản ánh các khoản chi cho đầu tư tài sản dài hạn. Mặc dù chưa có tiền chi ra, nhưng bản chất của nghiệp vụ là mua sắm TSCĐ. Nếu câu hỏi đang xét đến việc trình bày cho kỳ kế toán mà nghiệp vụ mua TSCĐ phát sinh, thì nó sẽ nằm trong mục này nhưng là phần điều chỉnh hoặc ghi chú, hoặc nếu xét đến khi thực trả tiền thì mới vào dòng tiền chi. Tuy nhiên, xét về bản chất của nghiệp vụ, nó thuộc về hoạt động đầu tư. Xem xét các lựa chọn: 1. **Tiền chi trả cho người cung cấp hàng hóa và dịch vụ:** Đây là khoản chi cho hoạt động kinh doanh thông thường, không phải mua TSCĐ. 2. **Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dở dang khác:** Đây là khoản mục đúng cho việc mua sắm TSCĐ. Mặc dù đề bài nhấn mạnh "chưa trả tiền" (nghĩa là chưa có dòng tiền ra trong kỳ này), nhưng khoản đầu tư này thuộc về bản chất của hoạt động đầu tư. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp có thể có các khoản điều chỉnh hoặc thuyết minh cho các giao dịch như thế này, hoặc khi tiền được chi trả trong kỳ kế toán sau thì mới ghi nhận. 3. **Tiền chi khác từ hoạt động kinh doanh:** Đây là các khoản chi phát sinh từ hoạt động kinh doanh nhưng không thuộc các mục cụ thể khác. 4. **Cả 3 đáp án trên đều sai:** Nếu đáp án 2 là đúng về bản chất của nghiệp vụ, thì đáp án này sai. Trong bối cảnh kế toán, việc mua TSCĐ dù chưa trả tiền cũng làm phát sinh nghĩa vụ và là một khoản đầu tư. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp tập trung vào dòng tiền thực tế. Tuy nhiên, khoản mục "Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dở dang khác" phản ánh khoản đầu tư vào tài sản dài hạn. Vì đề bài hỏi "nguyên giá 20 tỷ của TSCĐ này sẽ được ghi vào đâu" trong báo cáo, nó ám chỉ việc trình bày nghiệp vụ này. Nếu xét theo nguyên tắc dồn tích và báo cáo theo phương pháp trực tiếp, khoản mua sắm TSCĐ sẽ được phân loại vào hoạt động đầu tư. Mặc dù chưa phát sinh dòng tiền, nhưng nó là một hoạt động đầu tư. Theo chuẩn mực kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ có thể trình bày các giao dịch mua sắm TSCĐ không dùng tiền mặt (non-cash investing activities) trong phần thuyết minh hoặc điều chỉnh ở cuối báo cáo. Tuy nhiên, trong các phương án được đưa ra, lựa chọn 2 là phù hợp nhất về mặt phân loại hoạt động đầu tư. **Giải thích chi tiết hơn:** Báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp tập trung vào dòng tiền vào và ra. Khi mua TSCĐ nhưng chưa trả tiền, chưa có dòng tiền ra. Tuy nhiên, nghiệp vụ này thuộc về hoạt động đầu tư. Khoản mục 'Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các tài sản dở dang khác' phản ánh các khoản chi tiền cho đầu tư. Dù chưa chi tiền, việc mua TSCĐ vẫn là một hoạt động đầu tư. Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam VAS 24 (nay là IFRS 7), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các giao dịch đầu tư tài sản cố định không dùng tiền mặt cần được trình bày riêng biệt. Thông thường, các giao dịch này sẽ được ghi nhận ở phần thuyết minh của báo cáo lưu chuyển tiền tệ hoặc điều chỉnh nếu dùng phương pháp gián tiếp. Với phương pháp trực tiếp, nếu có khoản mua TSCĐ không dùng tiền mặt, nó có thể được thuyết minh hoặc hiển thị dưới dạng điều chỉnh (ví dụ: giảm dòng tiền đầu tư nếu coi như đã chi, sau đó điều chỉnh lại). Tuy nhiên, nếu phải chọn một trong các mục chính, thì nó liên quan đến hoạt động đầu tư. Vì đề bài không đề cập đến việc điều chỉnh hay thuyết minh mà hỏi "ghi vào đâu", và phương án 2 là mục dành cho mua sắm TSCĐ, nên đây là lựa chọn hợp lý nhất để phân loại nghiệp vụ này, ngay cả khi chưa phát sinh dòng tiền.