Tỷ suất thặng dư là chỉ tiêu đánh giá cáI gì?

Cạnh tranh trong nội bộ ngành là sự ganh đua giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành để giành lợi thế về thị phần, khách hàng, và lợi nhuận. Quá trình cạnh tranh này dẫn đến xu hướng hình thành một mức giá chung cho sản phẩm hoặc dịch vụ trong ngành, được gọi là giá cả thị trường. Các doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh hoạt động sản xuất và kinh doanh để thích ứng với mức giá này nhằm tối đa hóa lợi nhuận.

Tổng sản phẩm xã hội (Total Social Product - TSP) về mặt giá trị bao gồm: giá trị tư bản bất biến (c) dùng để bù đắp tư liệu sản xuất đã hao phí, giá trị tư bản khả biến (v) là tiền lương trả cho người lao động, và giá trị thặng dư (m) là phần giá trị do lao động thặng dư tạo ra. Vì vậy, phương án 3 phản ánh đầy đủ và chính xác nhất cấu trúc giá trị của tổng sản phẩm xã hội.

Giá trị thặng dư tương đối và giá trị thặng dư siêu ngạch đều dựa trên việc giảm giá trị của hàng hóa, bao gồm cả hàng hóa sức lao động. Giá trị thặng dư tương đối đạt được thông qua việc giảm giá trị sức lao động bằng cách tăng năng suất lao động xã hội, từ đó giảm giá thành các tư liệu sinh hoạt cần thiết cho người lao động. Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư thu được do doanh nghiệp có năng suất lao động cá biệt cao hơn năng suất lao động xã hội trung bình, giúp doanh nghiệp sản xuất hàng hóa với chi phí thấp hơn và thu lợi nhuận cao hơn. Như vậy, cả hai hình thức đều liên quan đến việc giảm giá trị hàng hóa, đặc biệt là sức lao động, thông qua tăng năng suất lao động (trực tiếp hoặc gián tiếp). Trong các đáp án đã cho, 'Giảm giá trị sức lao động' là đáp án chính xác nhất vì nó bao hàm cả hai loại giá trị thặng dư này.

Giá cả thị trường của hàng hóa chịu ảnh hưởng trực tiếp và xoay quanh quan hệ cung và cầu. Khi cung lớn hơn cầu, giá có xu hướng giảm và ngược lại, khi cầu lớn hơn cung, giá có xu hướng tăng. Các yếu tố khác như giá trị thị trường, giá trị của hàng hóa và giá cả sản xuất cũng ảnh hưởng đến giá cả, nhưng quan hệ cung cầu là yếu tố quyết định trực tiếp và thường xuyên nhất.

Các tổ chức độc quyền sử dụng giá cả độc quyền để củng cố vai trò của mình trên thị trường. Giá cả độc quyền thường cao hơn giá cả cạnh tranh, cho phép các tổ chức này thu được lợi nhuận lớn hơn và duy trì vị thế thống trị của họ. Điều này bao gồm việc gây khó khăn cho các đối thủ cạnh tranh, khống chế thị trường và chiếm đoạt giá trị thặng dư. Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng là củng cố và duy trì vai trò là tổ chức độc quyền.