Thế giới vật chất là thể thống nhất của 3 yếu tố: Sattva (nhẹ, sáng, tươi vui), Rajas (động, kích thích), Tamas (nặng, khó khăn) là quan điểm của trường phái triết học cổ đại nào ở Ấn Độ:

Đêmôcrit

Platôn

Hêraclit

Arixtốt

Arixtốt

Đêmôcrit

Hêraclit

Xênôphan

Sản xuất xã hội, sản xuất tinh thần

Sản xuất của cải vật chất

Sản xuất vật chất và sản xuất tinh thần

Sản xuất ra đời sống xã hội

Cho mọi xã hội trong lịch sử

Cho một xã hội cụ thể

Cho xã hội tư bản chủ nghĩa

Cho xã hội cộng sản chủ nghĩa

Cùng cư trú trên một khu vực địa lý

Cùng một sở thích nhất định

Cùng một tính chất về mặt sinh học

Cùng một quốc gia, dân tộc

Luận cương về Phoiơbắc

Hệ tư tưởng Đức

Bản thảo kinh tế – triết học năm 1844

Góp phần phê phán triết học pháp quyền của Hêgen

Trong tính hiện thực, bản chất con người là tổng hoà các mối quan hệ xã hội

Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà tất cả các mối quan hệ xã hội

Bản chất con người không phải là cái trừu tượng cố hữu của cá nhân riêng biệt. Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà những mối quan hệ xã hội

Con người là động vật xã hội

Các mối quan hệ xã hội

Nỗ lực của mỗi cá nhân

Giáo dục của gia đình và nhà trường

Hoàn cảnh xã hội

Từ hoạt động thực tiễn trong môi trường chính trị - xã hội trực tiếp

Từ hoạt động đấu tranh giai cấp

Từ hoạt động Nhà nước

Từ hoạt động kinh tế – chính trị

Lực lượng sản xuất và Quan hệ sản xuất là hai mặt của Phương thức sản xuất, tồn tại không tách rời nhau

Mối quan hệ biện chứng giữa Lực lượng sản xuất và Quan hệ sản xuất là nội dung quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất

Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất là quy luật xã hội phổ biến trong tất cả các xã hội có đối kháng giai cấp

Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của Lực lượng sản xuất vạch rõ sự phụ thuộc khách quan của Quan hệ sản xuất vào sự phát triển của Lực lượng sản xuất, đồng thời Quan hệ sản xuất cũng tác động trở lại Lực lượng sản xuất