Sự đánh đổi giữa lạm phát và thất nghiệp chỉ đúng khi:

GDP (Gross Domestic Product) là tổng giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một quốc gia trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm). Khi tính GDP, ta cần lưu ý những điểm sau:

• Hàng hóa và dịch vụ cuối cùng: Chỉ tính giá trị của hàng hóa và dịch vụ được bán cho người tiêu dùng cuối cùng, không tính giá trị của hàng hóa trung gian (để tránh tính trùng lặp).


• Sản xuất trong nước: Chỉ tính giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, không tính hàng hóa nhập khẩu (trừ khi chúng được chế biến thêm trong nước).


• Trong một thời kỳ nhất định: Chỉ tính giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong năm hiện tại.

Phân tích các phương án:

• Phương án 1: Máy in mới sản xuất trong năm nay được một công ty xuất bản mua. Đây là hàng hóa cuối cùng được sản xuất trong năm nay và được mua bởi một công ty (đầu tư), do đó được tính vào GDP năm nay.


• Phương án 2: Máy tính cá nhân sản xuất trong năm trước được một sinh viên mua. Vì máy tính này được sản xuất vào năm trước, nó đã được tính vào GDP của năm trước, không được tính vào GDP năm nay.


• Phương án 3: Một chiếc ôtô mới được nhập khẩu từ nước ngoài. Ôtô nhập khẩu không được sản xuất trong nước, do đó không trực tiếp tính vào GDP. Tuy nhiên, phần giá trị gia tăng (nếu có) phát sinh trong nước liên quan đến chiếc xe này (ví dụ: chi phí vận chuyển, phân phối, bảo dưỡng) có thể được tính vào GDP. Nhưng vì câu hỏi chỉ đề cập đến việc nhập khẩu, nên ta sẽ bỏ qua phần giá trị gia tăng này và coi như không ảnh hưởng đến GDP.


• Phương án 4: Nhà máy giày Thượng Đình vừa xuất khẩu một lô hàng được sản xuất từ năm trước. Lô hàng này đã được tính vào GDP của năm trước, không được tính vào GDP năm nay.

Vậy, chỉ có phương án 1 là chắc chắn được tính vào GDP năm nay.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về chính sách tiền tệ và tài khóa trong việc kiểm soát lạm phát, đặc biệt là sau một cú sốc cung bất lợi. Cú sốc cung bất lợi (ví dụ: giá dầu tăng) làm giảm tổng cung, đẩy giá cả lên (lạm phát) và có thể làm giảm sản lượng. Để đưa lạm phát trở lại mức ban đầu, cần thực hiện các biện pháp làm giảm tổng cầu hoặc tăng tổng cung.

Phân tích các phương án:

• Phương án 1: Thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt. Chính sách tiền tệ thắt chặt (ví dụ: tăng lãi suất) làm giảm tổng cầu bằng cách làm tăng chi phí vay, giảm đầu tư và tiêu dùng. Điều này giúp kiềm chế lạm phát. Đây là một lựa chọn hợp lý.
• Phương án 2: Giảm thuế. Giảm thuế làm tăng thu nhập khả dụng, từ đó làm tăng tiêu dùng và tổng cầu. Điều này có thể làm tăng lạm phát, đi ngược lại mục tiêu ban đầu.
• Phương án 3: Tăng chi tiêu chính phủ. Tăng chi tiêu chính phủ trực tiếp làm tăng tổng cầu, gây áp lực lên giá cả và làm tăng lạm phát. Điều này cũng không phù hợp.
• Phương án 4: Kết hợp giữa tăng thuế và tăng chi tiêu chính phủ cùng một lượng. Theo lý thuyết, nếu tăng thuế và tăng chi tiêu chính phủ cùng một lượng (cân bằng ngân sách), tác động lên tổng cầu có thể không rõ ràng (do hiệu ứng số nhân cân bằng). Tuy nhiên, trong bối cảnh lạm phát, việc tăng chi tiêu chính phủ (dù được bù đắp bằng tăng thuế) vẫn có nguy cơ làm tăng lạm phát hoặc ít nhất là không giúp giảm lạm phát.

Kết luận: Phương án tốt nhất để đối phó với lạm phát sau cú sốc cung bất lợi là thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt (tăng lãi suất) để giảm tổng cầu.