Số liệu thống kê cho thấy cán cân thanh toán của Việt Nam luôn có thặng dư từ năm 1996 đến nay. Điều này hàm ý:

Đường tổng cung ngắn hạn (SRAS) thể hiện mối quan hệ giữa mức giá chung và sản lượng mà các doanh nghiệp sẵn sàng cung cấp trong ngắn hạn. SRAS dốc lên vì khi mức giá chung tăng, các doanh nghiệp có động lực tăng sản lượng để thu được lợi nhuận cao hơn, do chi phí đầu vào (như tiền lương) thường không thay đổi ngay lập tức trong ngắn hạn. Khi sản lượng đạt gần mức sản lượng tiềm năng, đường SRAS trở nên dốc hơn vì nguồn lực trở nên khan hiếm hơn, gây áp lực tăng giá và chi phí sản xuất. Phương án 1 sai vì đường tổng cung ngắn hạn không giả sử giá không đổi. Phương án 3 đúng vì khi sản lượng tiến gần sản lượng tiềm năng, đường SRAS trở nên dốc hơn. Phương án 4 sai vì sản lượng không thể tăng mãi khi đã đạt sản lượng tiềm năng, do giới hạn về nguồn lực và năng lực sản xuất.

Khi thu nhập quốc dân hiện tại lớn hơn thu nhập quốc dân tiềm năng, nền kinh tế đang hoạt động vượt quá khả năng sản xuất dài hạn của nó. Điều này tạo ra áp lực lạm phát do nhu cầu vượt quá cung. Các doanh nghiệp có xu hướng tăng giá để đáp ứng nhu cầu cao, dẫn đến lạm phát. Khoảng trống lạm phát tồn tại khi sản lượng thực tế vượt quá sản lượng tiềm năng, và điều này gây áp lực tăng giá các yếu tố sản xuất như lao động và nguyên vật liệu.

Phương án 1: Khoảng trống sản lượng là dương, điều này đúng vì sản lượng thực tế lớn hơn sản lượng tiềm năng.

Phương án 2: Lợi nhuận cao nhưng cầu về các nhân tố lại thấp một cách bất thường, điều này sai vì khi sản lượng cao, nhu cầu về các yếu tố sản xuất cũng sẽ cao để đáp ứng nhu cầu sản xuất.

Phương án 3: Trong dài hạn, thu nhập quốc dân tiềm năng sẽ tăng lên, điều này có thể đúng nhưng không trực tiếp và chắc chắn là kết quả của việc thu nhập quốc dân hiện tại lớn hơn thu nhập quốc dân tiềm năng. Sự tăng trưởng tiềm năng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Phương án 4: Tồn tại một khoảng trống lạm phát, điều này hàm ý rằng giá các nhân tố có khuynh hướng tăng lên, điều này đúng vì khi nhu cầu vượt quá cung, giá cả có xu hướng tăng, bao gồm cả giá các yếu tố sản xuất.

Vậy, đáp án đúng nhất là phương án 4, vì nó trực tiếp chỉ ra hệ quả của việc thu nhập quốc dân hiện tại lớn hơn thu nhập quốc dân tiềm năng là lạm phát và áp lực tăng giá.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về ảnh hưởng của lạm phát đến sức mua của đồng tiền. Lạm phát làm giảm sức mua của đồng tiền, nghĩa là với cùng một số tiền, bạn mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn. Để xác định chủ thể nào bị giảm sức mua, ta cần so sánh tỷ lệ tăng thu nhập (hoặc lợi nhuận) của họ với tỷ lệ lạm phát.

• Phương án 1: Chủ nợ cho vay với lãi suất 6%. Lạm phát 4% làm giảm giá trị thực của khoản tiền họ nhận về. Lợi nhuận thực tế của họ là 6% - 4% = 2%. Tuy nhiên, họ vẫn có lợi nhuận, dù ít hơn so với khi không có lạm phát.


• Phương án 2: Hãng tăng lương 8%. Mức tăng lương này vượt quá tỷ lệ lạm phát, nghĩa là người lao động của hãng này có sức mua tăng lên.


• Phương án 3: Người về hưu có lương hưu tăng 6.5%. Mức tăng này vượt quá tỷ lệ lạm phát, nghĩa là người này có sức mua tăng lên.


• Phương án 4: Chủ đất tăng địa tô 7%. Mức tăng này vượt quá tỷ lệ lạm phát, nghĩa là chủ đất có sức mua tăng lên.

Tuy nhiên, câu hỏi có một chút không rõ ràng. Nếu xem xét một cách chặt chẽ, chủ nợ trong phương án 1 vẫn có lợi nhuận thực tế (2%), tức là sức mua của họ *vẫn tăng* so với việc không cho vay. Các đối tượng khác cũng có sức mua tăng lên. Do đó, không có ai *bị giảm* sức mua một cách tuyệt đối. Tuy nhiên, nếu diễn giải theo hướng 'ai bị ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi lạm phát', thì chủ nợ là đáp án hợp lý nhất, vì lợi nhuận của họ bị giảm đi do lạm phát.