Hãy chỉ ra luận điểm thể hiện lập trường duy vật biện chứng trong những luận điểm sau đây:

Phát hiện một luận điểm sai trong các luận điểm sau đây:

Lời giải:

Đáp án đúng: D

Câu hỏi yêu cầu tìm luận điểm sai về cấu trúc thượng tầng.

- Phương án 1 đúng: Cấu trúc thượng tầng nảy sinh và phản ánh cơ sở hạ tầng.
- Phương án 2 đúng: Các yếu tố của cấu trúc thượng tầng tác động qua lại lẫn nhau.
- Phương án 3 đúng: Sự tác động qua lại trong cấu trúc thượng tầng có thể dẫn đến những kết quả phức tạp, không chỉ giải thích bằng kinh tế.
- Phương án 4 sai: Các yếu tố thuộc cấu trúc thượng tầng không liên hệ *như nhau* đối với cơ sở hạ tầng. Mức độ và cách thức liên hệ của từng yếu tố (chính trị, pháp luật, tôn giáo, v.v.) với cơ sở hạ tầng là khác nhau. Có yếu tố liên hệ trực tiếp và mật thiết hơn, có yếu tố gián tiếp và ít mật thiết hơn.

Vậy, phương án 4 là luận điểm sai.

Câu 1:

Hạt nhân chủ yếu của thế giới quan là gì?

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Thế giới quan là hệ thống các quan điểm, quan niệm, niềm tin, lý tưởng... của con người về thế giới, về bản thân và về vị trí của con người trong thế giới đó. Hạt nhân của thế giới quan chính là các quan điểm triết học, bởi vì triết học cung cấp những nguyên tắc, phạm trù, quy luật chung nhất để con người nhận thức và giải thích thế giới. Các quan điểm xã hội – chính trị và mỹ học cũng là những bộ phận quan trọng của thế giới quan, nhưng chúng không phải là hạt nhân.

Câu 2:

Những đại diện tiêu biểu của phép biện chứng cổ đại?

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Phép biện chứng cổ đại là một hệ thống triết học và phương pháp luận xuất hiện trong thời kỳ cổ đại, đặc biệt là ở Hy Lạp và Trung Quốc. Hêraclit là một trong những nhà triết học Hy Lạp tiêu biểu cho phép biện chứng cổ đại, với quan điểm nổi tiếng về sự thay đổi không ngừng của vạn vật ("Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông"). Thuyết âm dương ngũ hành là một phần của triết học Trung Quốc cổ đại, cũng thể hiện tư tưởng về sự vận động và biến đổi. Đạo Phật, mặc dù nhấn mạnh về sự thay đổi và vô thường, nhưng bản thân nó không phải là một đại diện trực tiếp của phép biện chứng cổ đại theo nghĩa chặt chẽ như Hêraclit. Vì vậy, đáp án đúng nhất bao gồm cả Hêraclit và thuyết âm dương ngũ hành, nhưng không bao gồm Đạo Phật một cách trực tiếp như một đại diện của phép biện chứng cổ đại.

Câu 3:

Cái … chỉ tồn tại trong mối liên hệ với cái …

Lời giải:

Đáp án đúng: B

Trong triết học, đặc biệt là biện chứng pháp, cái riêng và cái chung là hai phạm trù có mối quan hệ biện chứng với nhau. Cái riêng không tồn tại độc lập mà luôn tồn tại trong mối liên hệ với cái chung, và ngược lại, cái chung chỉ tồn tại thông qua cái riêng. Do đó, đáp án đúng là "Riêng/Chung".

Câu 4:

Cái ngẫu nhiên là cái…

Lời giải:

Đáp án đúng: C

Theo triết học duy vật biện chứng, cái ngẫu nhiên là phạm trù chỉ những mối liên hệ không bản chất, do đó nó có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện, có thể xuất hiện thế này hoặc thế khác. Cái ngẫu nhiên là một biểu hiện của quy luật, tuy nhiên, bản thân nó không phải là một quy luật. Vì vậy, đáp án đúng nhất là "Biểu hiện của quy luật".

Câu 5:

Đêmôcrít là người đã…

Lời giải: