Giả sử trong xã hội có các ngành sản xuất như sau:

- Ngành A: Tổng số tư bản bất biến là 12994 đơn vị tiền tệ và chiếm tỷ lệ 7,3/8,5 tổng giá trị tư bản của ngành; thời gian lao động thặng dư gấp 1, 35 lần thời gian lao động tất yếu;

- Ngành B: Tổng tư bản của ngành là 11130 đơn vị tiền tệ, giá trị sức lao động chiếm tỷ lệ 1,3/10,5 tổng giá trị tư bản; tỷ suất giá trị thặng dư là 210%;

- Ngành C: Tư bản đầu tư là 12282 đơn vị tiền tệ; cấu tạo hữu cơ của tư bản là 12,3/1,5; tỷ suất giá trị thặng dư là 80%.

Hãy:

1, Xác định tỷ xuất lợi nhuận bình quân của xã hội.

2, Xác định lợi nhuận bình quân và giá cả sản xuất của mỗi ngành. (Giả sử tư bản cố định chuyển hết giá trị vào sản phẩm)

Trong chủ nghĩa tư bản độc quyền, giá cả độc quyền được hình thành không chỉ dựa trên chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa cộng với lợi nhuận bình quân, mà còn bao gồm cả phần lợi nhuận độc quyền cao hơn mức bình quân. Các doanh nghiệp độc quyền có khả năng áp đặt giá cao hơn do vị thế kiểm soát thị trường của họ.

Câu hỏi khẳng định sự biến động của giá trị hàng hóa trên thị trường là do tác động của quan hệ cung cầu. Đây là một nhận định đúng.

Giải thích:

• Cung: Là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán sẵn sàng và có khả năng cung cấp trên thị trường ở một mức giá nhất định trong một khoảng thời gian nhất định.


• Cầu: Là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người mua sẵn sàng và có khả năng mua ở một mức giá nhất định trong một khoảng thời gian nhất định.


• Quan hệ cung cầu: Giá cả hàng hóa trên thị trường được hình thành và biến động dưới tác động qua lại giữa cung và cầu.

Khi cung lớn hơn cầu (dư thừa), giá cả có xu hướng giảm để kích thích tiêu dùng và giảm bớt lượng cung. Ngược lại, khi cầu lớn hơn cung (thiếu hụt), giá cả có xu hướng tăng để hạn chế tiêu dùng và khuyến khích sản xuất.

Nhận định trên là sai.

Cả nhà tư bản công nghiệp và nhà tư bản thương nghiệp đều tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, lợi nhuận của nhà tư bản thương nghiệp không phải được tạo ra trong quá trình lưu thông mà là một phần giá trị thặng dư được nhà tư bản công nghiệp nhường cho nhà tư bản thương nghiệp để bán hàng hóa của mình. Bản chất, nguồn gốc của lợi nhuận thương nghiệp vẫn là giá trị thặng dư do công nhân tạo ra trong quá trình sản xuất.