Giả sử cán cân tài khoản vãng lai (CA) và cán cân tài khoản vốn (KA) của một nước lần lượt được thể hiện qua các phương trình CA = 500 – 0,1Y và KA bằng -200. Tại mức thu nhập quốc dân là 3000 thì cán cân thanh toán của nước đó:

Khi chính phủ tăng chi tiêu 200 tỉ đồng trong một nền kinh tế đóng, điều này có nghĩa là chính phủ đang vay thêm 200 tỉ đồng trên thị trường vốn vay. Điều này làm giảm tiết kiệm quốc dân (S = Y - C - G). Vì Y và C không đổi trong ngắn hạn, sự gia tăng G sẽ làm giảm S đúng bằng mức tăng của G. Do đó, đường cung vốn vay dịch chuyển sang trái một lượng tương ứng với 200 tỉ đồng. Tại trạng thái cân bằng mới, lãi suất thực tế tăng lên. Lãi suất tăng làm giảm đầu tư tư nhân (I). Vì tiết kiệm quốc dân giảm 200 tỉ, và toàn bộ sự giảm sút này được hấp thụ bởi sự sụt giảm đầu tư tư nhân. Do đó, tiết kiệm quốc dân và đầu tư tư nhân giảm 200 tỉ đồng.

Để giải bài này, ta cần hiểu rõ về GDP danh nghĩa, GDP thực và cách tính chúng. GDP danh nghĩa là giá trị sản lượng hàng hóa và dịch vụ tính theo giá hiện hành. GDP thực là giá trị sản lượng hàng hóa và dịch vụ tính theo giá của năm gốc (năm cơ sở), đã loại bỏ yếu tố lạm phát.

Công thức tính GDP thực:

GDP thực = GDP danh nghĩa / (1 + tỷ lệ lạm phát)

Phân tích các phương án:

Phương án 1: Sử dụng năm 2009 làm năm cơ sở, GDP thực của năm 2010 xấp xỉ bằng 437,5$ tỷ.

GDP thực năm 2010 = 525 / (1 + 0.2) = 525 / 1.2 = 437.5. Vậy phương án này đúng.

Phương án 2: GDP thực đã giảm từ năm 2009 sang năm 2010.

GDP thực năm 2009 (năm gốc) = GDP danh nghĩa năm 2009 = 500 tỷ $. GDP thực năm 2010 là 437.5 tỷ $. Vậy GDP thực đã giảm. Tuy nhiên phương án 1 đã chính xác hơn khi đưa ra con số cụ thể.

Phương án 3: Sử dụng năm 2010 làm năm cơ sở, GDP thực của năm 2009 xấp xỉ 550$ tỷ.

Nếu năm 2010 là năm gốc, ta cần điều chỉnh GDP danh nghĩa năm 2009 theo mức giá của năm 2010. Vì giá cả tăng 20% từ 2009 đến 2010, ta có thể tính GDP thực năm 2009 theo giá năm 2010 như sau:

GDP thực năm 2009 (theo giá 2010) = 500 * (1 + 0.2) = 500 * 1.2 = 600 tỷ $. Vậy phương án này sai.

Phương án 4: Sử dụng năm 2009 làm cơ sở, GDP thực của năm 2010 xấp xỉ 600$ tỷ.

Như đã tính ở phương án 1, GDP thực năm 2010 là 437.5 tỷ $, không phải 600 tỷ $. Vậy phương án này sai.

Khi giá của các yếu tố nguồn lực (ví dụ: lao động, nguyên vật liệu, năng lượng) tăng lên, chi phí sản xuất của các doanh nghiệp cũng tăng theo. Điều này làm giảm khả năng cung ứng hàng hóa và dịch vụ của các doanh nghiệp ở mọi mức giá, dẫn đến sự dịch chuyển đường tổng cung ngắn hạn (SRAS) sang trái, tức là tổng cung ngắn hạn giảm. Khi tổng cung ngắn hạn giảm, đường SRAS dịch chuyển sang trái, giao điểm với đường tổng cầu (AD) sẽ ở mức giá cao hơn và sản lượng (GDP thực) thấp hơn. Do đó, mức giá cân bằng tăng và GDP thực giảm.