Công lao phát hiện ra vấn đề giai cấp và đấu tranh giai cấp gắn với tên tuổi:

Đó là một khái niệm cơ bản của chủ nghĩa duy vật lịch sử

Chỉ toàn bộ các yếu tố vật chất bảo đảm cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Bao gồm hoàn cảnh địa lý tự nhiên, dân cư và phương thức sản xuất

Trong ba yếu tố của Tồn tại xã hội thì hoàn cảnh địa lý tự nhiên là yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự biến đổi, phát triển của xã hội

Trong ba yếu tố của Tồn tại xã hội thì phương thức sản xuất là yếu tố quan trọng nhất, quyết định sự biến đổi, phát triển của xã hội

Mối quan hệ giữa người và người trong quá trình sản xuất của cải vật chất được gọi là Quan hệ sản xuất

Cũng như Lực lượng sản xuất, Quan hệ sản xuất thuộc lĩnh vực đời sống vật chất xã hội

Tính vật chất của Quan hệ sản xuất được biểu hiện ở chỗ chúng tồn tại khách quan, phụ thuộc vào ý thức con người

Quan hệ sản xuất là quan hệ kinh tế cơ bản của một hình thái kinh tế-xã hội

Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Chủ nghĩa duy tâm lịch sử

Chủ nghĩa duy vật tầm thường

Chủ nghĩa duy tâm chủ quan

Chủ nghĩa duy vật tầm thường

Chủ nghĩa duy vật biện chứng

Chủ nghĩa duy tâm chủ quan

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Là sản phẩm của một dạng vật chất - đó là não người. Não người sinh ra ý thức cũng như mọi sản phẩm vật chất khác do con người tạo ra

Là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan

Triết học duy vật siêu hình giải thích bản chất ý thức là sự phản ánh hiện thực khách quan một cách thụ động hoàn toàn giống cái gương soi

Là sự phản ánh tích cực, năng động, sáng tạo thế giới khách quan bằng não người

Trong những điều kiện xác định, nguyên nhân có trước kết quả, một nguyên nhân sinh ra nhiều kết quả và ngược lại, nguyên nhân và kết quả có thể chuyển hoá cho nhau

Trong điều kiện xác định, nguyên nhân có trước kết quả, một nguyên nhân chỉ sinh ra một kết quả và ngược lại, nguyên nhân và kết quả không thể chuyển hoá cho nhau

Trong điều kiện xác định, nguyên nhân có sau kết quả. Một nguyên nhân có thể sinh ra nhiều kết quả và ngược lại. Nguyên nhân và kết quả có thể chuyển hoá cho nhau

Trong điều kiện xác định, nguyên nhân có trước kết quả, một nguyên nhân sinh ra nhiều kết quả và ngược lại. Nguyên nhân và kết quả có thể chuyển hoá cho nhau trong quá trình vận động

Tồn tại xã hội là toàn bộ những yếu tố vật chất và tinh thần mà xã hội dựa vào để phát triển bao gồm phương thức sản xuất, hoàn cảnh địa lý, dân số, Nhà nước và văn hóa

Tồn tại xã hội phụ thuộc vào ý thức xã hội

Ý thức xã hội có tính tương đối so với tồn tại xã hội

Ý thức cá nhân là thế giới tinh thần của từng con người riêng biệt, phản ánh hoàn cảnh sống rieng của con người đó. Vì vật, n nghèo nadn hơn ý thức xã hội

Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của phương thức sản xuất, tồn tai tách rời nhau

Tác động biện chứng giữa hai mặt đó tạo thành quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ và tính chất của lực lượng sản xuất

Đó là quy luật xã hội phổ biến của toàn bộ lịch sử loài người

Quy luật này vạch rõ sự phụ thuộc khách quan của quan hệ sản xuất vào sự phát triển của lực lượng sản xuất đồng thời quan hệ sản xuất cũng tác động trở lại lực lượng sản xuất

Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Chủ nghãi duy tâm lịch sử

Chủ nghĩa duy tâm

Chủ nghĩa duy vật tầm thường(chủ nghĩa duy vật kinh tế)

Cũng có tính giai cấp

Không có tính giai cấp

Chỉ triết học phương tây mới có tính giai cấp

Tùy từng học thuyết cụ thể