ANP, CHỌN CÂU SAI :

Thuốc ức chế men carbonic anhydrase (CA), như acetazolamide, có thể gây nhiễm toan chuyển hóa. Men CA đóng vai trò quan trọng trong việc tái hấp thu bicarbonate (HCO3-) ở ống lượn gần của thận. Khi men này bị ức chế, khả năng tái hấp thu HCO3- giảm, dẫn đến mất HCO3- qua nước tiểu. Sự mất HCO3- này làm giảm nồng độ bicarbonate trong máu, gây ra tình trạng nhiễm toan chuyển hóa. Các thuốc lợi tiểu khác như ức chế chuyên chở bộ ba Na+, K+, 2Cl- ở nhánh lên quai Henle (ví dụ: furosemide), ức chế aldosteron (ví dụ: spironolactone), và ức chế tái hấp thu Na+ ở đỉnh quai Henle (thiazide) có thể gây rối loạn điện giải nhưng ít khả năng gây nhiễm toan trực tiếp như ức chế CA.

Hormone địa phương là các chất trung gian hóa học tác động lên các tế bào đích lân cận hoặc chính tế bào tiết ra nó, và được tiết ra bởi một nhóm tế bào (có thể thuộc hoặc không thuộc tuyến nội tiết). Điểm khác biệt lớn nhất so với hormone thông thường là hormone địa phương không đi vào tuần hoàn máu để đến các tế bào đích ở xa. Vì vậy, phương án "Sau khi tạo ra lưu thông trong máu" không phải là đặc điểm của hormone địa phương.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về cơ chế tác động của hormone thông qua chất truyền tin thứ hai. Mặc dù các hormone khác nhau có thể sử dụng cùng một chất truyền tin thứ hai, nhưng đáp ứng của tế bào đích lại khác nhau. Điều này là do các tế bào đích khác nhau có hệ thống enzyme khác nhau. Các enzyme này sẽ khuếch đại và điều chỉnh tín hiệu từ chất truyền tin thứ hai, dẫn đến các đáp ứng khác nhau.

Phương án 1 không đúng vì tính chất tan trong nước hay lipid của hormone ảnh hưởng đến cách hormone vận chuyển trong máu và vị trí receptor (trên màng tế bào hoặc trong tế bào chất), chứ không trực tiếp quyết định đáp ứng chuyên biệt khi cùng sử dụng một chất truyền tin thứ hai.

Phương án 2 không đúng vì dạng vận chuyển hormone (tự do hay kết hợp) ảnh hưởng đến thời gian bán hủy và khả năng tiếp cận tế bào đích, chứ không trực tiếp quyết định đáp ứng chuyên biệt khi cùng sử dụng một chất truyền tin thứ hai.

Phương án 3 không đúng vì vị trí receptor khác nhau (trên màng tế bào hoặc trong tế bào chất) quyết định loại chất truyền tin thứ hai được sử dụng, chứ không giải thích tại sao các hormone khác nhau sử dụng cùng một chất truyền tin thứ hai lại gây ra đáp ứng khác nhau.

Phương án 4 đúng vì sự khác biệt về bản chất và số lượng enzyme trong tế bào đích sẽ quyết định cách tín hiệu từ chất truyền tin thứ hai được khuếch đại và chuyển hóa, từ đó dẫn đến các đáp ứng chuyên biệt khác nhau.

Hormone giải phóng vùng hạ đồi là các hormone được sản xuất bởi vùng hạ đồi và có tác dụng kích thích hoặc ức chế sự giải phóng các hormone khác từ tuyến yên.

* GHRH (Growth Hormone Releasing Hormone): Hormone giải phóng hormone tăng trưởng, kích thích tuyến yên tiết hormone tăng trưởng (GH).
* GHIH (Growth Hormone Inhibiting Hormone) hay Somatostatin: Hormone ức chế hormone tăng trưởng, ức chế tuyến yên tiết hormone tăng trưởng (GH).
* TRH (Thyrotropin Releasing Hormone): Hormone giải phóng thyrotropin, kích thích tuyến yên tiết hormone kích thích tuyến giáp (TSH).
* CRH (Corticotropin Releasing Hormone): Hormone giải phóng corticotropin, kích thích tuyến yên tiết hormone vỏ thượng thận (ACTH).
* PIH (Prolactin Inhibiting Hormone) hay Dopamine: Hormone ức chế prolactin, ức chế tuyến yên tiết prolactin.
* ADH (Vasopressin): được sản xuất ở vùng dưới đồi và dự trữ ở thùy sau tuyến yên.
* Oxytocin: được sản xuất ở vùng dưới đồi và dự trữ ở thùy sau tuyến yên.

Vậy đáp án đúng là GHRH , GHIH; TRH, PIH; CRH, TRH.

Cơ chế feedback dương (Positive feedback) là cơ chế mà sản phẩm của một quá trình sẽ kích thích quá trình đó tiếp tục diễn ra, làm tăng cường hoặc khuếch đại hiệu ứng ban đầu. Trong trường hợp stress, vùng dưới đồi sẽ tiết CRH (Corticotropin-releasing hormone), CRH kích thích tuyến yên tiết ACTH (Adrenocorticotropic hormone), ACTH kích thích vỏ thượng thận tiết Cortisol. Cortisol lại tác động ngược lên vùng dưới đồi và tuyến yên để tăng cường sản xuất CRH và ACTH, tạo thành một vòng feedback dương nhằm đối phó với stress. Do đó, Cortisol và ACTH là các hormon tăng tiết trong cơ chế feedback dương để chống lại stress.

Các lựa chọn khác không đúng vì:
- FSH và LH liên quan đến điều hòa sinh sản.
- Calcitonin và PTH liên quan đến điều hòa canxi.
- T3, T4 và TSH liên quan đến điều hòa chuyển hóa.