Khẳng định nào là đúng khi so sánh về chủ thể kinh doanh và ngành nghề kinh doanh của quyền tự do kinh doanh theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và Hiến pháp năm 1992?

Câu hỏi yêu cầu xác định quyền nào đã được Hiến pháp ghi nhận nhưng chưa có văn bản luật nào của Quốc hội cụ thể hóa. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần xem xét từng phương án:

- Phương án 1: Quyền tự do tín ngưỡng. Quyền này được ghi nhận tại Điều 24 Hiến pháp 2013. Hiện nay, pháp luật Việt Nam có các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh về lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo, ví dụ như Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016.

- Phương án 2: Quyền biểu tình. Điều 25 Hiến pháp 2013 quy định "Công dân có quyền đi bầu cử và ứng cử; có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, công khai bàn bạc và kiến nghị với Nhà nước; biểu tình theo quy định của pháp luật.". Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có Luật biểu tình nào được Quốc hội ban hành để cụ thể hóa quyền này, dẫn đến việc thực hiện quyền biểu tình còn nhiều hạn chế và chưa có khung pháp lý rõ ràng.

- Phương án 3: Quyền khiếu nại, tố cáo. Quyền này được ghi nhận tại Điều 30 Hiến pháp 2013. Pháp luật Việt Nam đã có các văn bản quy định rất cụ thể về quyền khiếu nại, tố cáo, ví dụ như Luật Khiếu nại năm 2011 và Luật Tố cáo năm 2018 (sửa đổi, bổ sung năm 2020).

- Phương án 4: Quyền tham gia quản lý nhà nước. Quyền này được ghi nhận tại Điều 25 Hiến pháp 2013 (cùng với quyền bầu cử, ứng cử). Quyền này được thể chế hóa thông qua nhiều luật khác nhau như Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức...

Như vậy, quyền biểu tình là quyền được Hiến pháp ghi nhận nhưng chưa có luật riêng để cụ thể hóa, điều chỉnh.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về việc áp dụng học thuyết tam quyền phân lập trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước Việt Nam. Học thuyết tam quyền phân lập (quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp) là nguyên tắc phân chia quyền lực nhà nước phổ biến ở nhiều quốc gia tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, Nhà nước Việt Nam, với bản chất là nhà nước của dân, do dân, vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, có mô hình tổ chức và hoạt động đặc thù. Thay vì áp dụng triệt để hay hoàn toàn học thuyết tam quyền phân lập, Việt Nam áp dụng nguyên tắc phân chia quyền lực nhà nước một cách có tính đến thực tiễn đất nước và vai trò lãnh đạo của Đảng. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Phương án 3 là đúng nhất vì nó phản ánh đúng tinh thần này, nhấn mạnh sự linh hoạt và phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Phương án 1: "Tam quyền phân lập" là nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước theo kiểu phương Tây, nơi quyền lực được chia thành lập pháp, hành pháp và tư pháp, mỗi nhánh hoạt động độc lập và kiểm soát lẫn nhau. Việt Nam theo chế độ XHCN, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát chứ không phân lập tuyệt đối như phương Tây. Do đó, đây là nguyên tắc KHÔNG phải là nguyên tắc cơ bản của Nhà nước ta.
- Phương án 2: "Tập trung dân chủ" là một nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam và bộ máy nhà nước, thể hiện sự kết hợp giữa tập trung quyền lực và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
- Phương án 3: "Quyền lực nhà nước là thống nhất có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp" là một nguyên tắc quan trọng, thể hiện tính thống nhất và hiệu quả trong hoạt động của bộ máy nhà nước Việt Nam.
- Phương án 4: "Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật" là nguyên tắc pháp chế, đảm bảo tính tối thượng của pháp luật và sự công bằng trong quản lý nhà nước.

Vì vậy, "Tam quyền phân lập" không phải là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về cơ cấu tổ chức của Hội đồng bầu cử quốc gia theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo Điều 7 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015, Hội đồng bầu cử quốc gia bao gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên. Do đó, phương án 3 là đáp án chính xác nhất vì nó liệt kê đầy đủ các thành phần cấu tạo nên Hội đồng bầu cử quốc gia.

Quyền bầu cử và ứng cử là một trong những quyền cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp và pháp luật. Tuy nhiên, việc tham gia bầu cử không phải là một nghĩa vụ pháp lý bắt buộc đối với mọi công dân trong mọi trường hợp. Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân trong bầu cử. Theo đó, mọi công dân đủ 18 tuổi trở lên đều có quyền đi bầu cử, trừ những trường hợp bị pháp luật hạn chế (ví dụ: người đang bị kết án tù giam, người mất năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Tòa án). Luật cũng quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc tạo điều kiện để công dân thực hiện quyền bầu cử. Tuy nhiên, không có quy định nào nói rằng việc không tham gia bầu cử, khi không thuộc các trường hợp bị hạn chế quyền, là hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm kỷ luật hay vi phạm hành chính. Anh A là công chức, tuy nhiên, việc anh A không tham gia bầu cử không tự động cấu thành hành vi vi phạm pháp luật bầu cử, kỷ luật của cơ quan hay hành chính. Nếu không có lý do chính đáng (ví dụ: bị ốm nặng, đi công tác xa không thể về kịp và đã có ủy quyền hợp lệ cho người khác nếu pháp luật cho phép trong trường hợp đó), hoặc nếu anh A thuộc trường hợp bị hạn chế quyền bầu cử theo quy định của pháp luật thì mới bị coi là có vấn đề. Tuy nhiên, với thông tin chỉ là "không tham gia bầu cử", chúng ta không có căn cứ để kết luận anh A vi phạm pháp luật. Do đó, phương án "Không vi phạm pháp luật" là phù hợp nhất với thông tin được cung cấp.