Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật nào?

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vị trí pháp lý của Chủ tịch nước trong hệ thống chính trị Việt Nam.

- Phương án 1: "Chủ tịch nước không có quyền lãnh đạo quân đội, chỉ huy lực lượng vũ trang và an ninh." là sai. Theo Hiến pháp 2013, Chủ tịch nước là người giữ chức vụ cao nhất trong lực lượng vũ trang nhân dân, có quyền quyết định phong, thăng, giáng, hãm quân hàm cấp Tướng, Đại tá, chuẩn Đô đốc, v.v... và bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Tư lệnh các Quân khu, Tư lệnh Quân chủng, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, và các chức vụ tương đương; quyết định cho nhập, rút quy chế an ninh quốc gia.

- Phương án 2: "Chủ tịch nước thực hiện các nhiệm vụ về đối ngoại, quốc phòng, an ninh." là đúng. Chủ tịch nước có vai trò quan trọng trong các lĩnh vực này, ví dụ như đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối ngoại, quyết định thành lập, đình chỉ hoặc bãi bỏ hiệu lực của điều ước quốc tế của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang nhân dân.

- Phương án 3: "Chủ tịch nước chỉ thực hiện quyền lãnh đạo quân đội và chỉ huy lực lượng vũ trang và an ninh." là sai. Quyền hạn của Chủ tịch nước rộng hơn thế, bao gồm cả đối ngoại, lập pháp, hành pháp và tư pháp ở một mức độ nhất định.

- Phương án 4: "Chủ tịch nước là người đứng đầu của cả ba cơ quan hành chính, lập pháp và tư pháp." là sai. Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, nhưng không phải là người đứng đầu của cả ba cơ quan hành chính (Thủ tướng là người đứng đầu), lập pháp (Chủ tịch Quốc hội là người đứng đầu), và tư pháp (Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là người đứng đầu).

Hiến pháp là đạo luật cơ bản, có hiệu lực pháp lý cao nhất trong hệ thống pháp luật của một quốc gia. Nó quy định những nguyên tắc cơ bản về chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, tổ chức bộ máy nhà nước, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước. Vì vậy, Hiến pháp vừa là văn bản tuyên bố quyền dân chủ của công dân, vừa là văn bản tổ chức quyền lực nhà nước và đồng thời là đạo luật cơ bản của Nhà nước. Do đó, cả ba phương án A, B, C đều phản ánh đúng đặc trưng của Hiến pháp. Phương án D, "Các đáp án còn lại đều đúng", bao hàm tất cả các đặc trưng này và là đáp án chính xác nhất.

Luật Hiến pháp là ngành luật cơ bản nhất của hệ thống pháp luật, quy định về những vấn đề nền tảng nhất của quốc gia như: hình thức nhà nước, chế độ chính trị, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, cơ cấu tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Chủ thể của luật hiến pháp là các chủ thể có khả năng tham gia vào các quan hệ pháp luật hiến pháp, tức là có quyền và nghĩa vụ theo quy định của Hiến pháp. Các chủ thể này bao gồm Nhà nước (thông qua các cơ quan nhà nước), Nhân dân (với tư cách là chủ thể tối cao của quyền lực nhà nước), và công dân (với tư cách là chủ thể có các quyền và nghĩa vụ cơ bản).

Phương án "Một người công dân cụ thể" là sai vì luật hiến pháp điều chỉnh quan hệ trên phương diện số đông, mang tính vĩ mô, không đi sâu vào những vấn đề cá nhân cụ thể của từng công dân. Mặc dù công dân là chủ thể của luật hiến pháp, nhưng không phải là "một người công dân cụ thể". Các phương án "Người cao tuổi", "Người nghèo", "Trẻ em" là những nhóm đối tượng cụ thể trong xã hội, và dù họ có những quyền lợi và nghĩa vụ hiến định riêng, nhưng bản thân các nhóm này không phải là chủ thể bao quát của toàn bộ luật hiến pháp mà chỉ là những đối tượng chịu sự điều chỉnh của các quy phạm hiến pháp liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân nói chung.

Câu hỏi đang kiểm tra kiến thức về cách phân loại hệ thống pháp luật. Cụm từ "tổng thể các quy phạm pháp luật được chứa đựng trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau có đối tượng điều chỉnh riêng và phương pháp điều chỉnh riêng" mô tả chính xác khái niệm "ngành luật". Mỗi ngành luật là một tập hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội có cùng tính chất. Lựa chọn A ("Đạo luật hiến pháp") chỉ là một văn bản pháp luật cụ thể, không phải là một hệ thống các quy phạm. Lựa chọn C ("Khoa học luật hiến pháp") là lĩnh vực nghiên cứu về luật hiến pháp. Lựa chọn D ("Môn học luật hiến pháp") là một phần kiến thức được giảng dạy trong nhà trường. Do đó, "Ngành luật hiến pháp" là đáp án phù hợp nhất.

Câu hỏi yêu cầu xác định nguồn của Luật Hiến pháp Việt Nam. Luật Hiến pháp là ngành luật cơ bản nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam, quy định về những vấn đề cốt lõi của nhà nước và xã hội. Nguồn của Luật Hiến pháp bao gồm Hiến pháp, các đạo luật về tổ chức nhà nước (ví dụ: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, Luật Bầu cử Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân), các pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các nghị quyết của Quốc hội, và các nghị định của Chính phủ liên quan đến việc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Phương án 3 bao hàm đầy đủ và chính xác các nguồn này.